محمد حیدری در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در بوشهر گفت: نمایشگاه کتاب 1402 متفاوت برگزار خواهد شد. یکی از اتفاقاتی که در این دوره افتاده است، حضور کتابفروشی‌ها در بخش مجازی نمایشگاه است که در نگاه اول اتفاق تحسین‌برانگیزی است.

وی ادامه داد: اما حضور کتابفروشی‌ها در نمایشگاه ملزوماتی دارد که کار را دشوار می‌کند. در این بخش ما باید یک اپراتور را ویژه ثبت منابع خریداری‌شده قرار بدهیم که دائم موجودی کتابفروشی به‌روز شود و افزون بر اینکه در سایت نمایشگاه باید آمار منابع را به‌روز کند، باید در سیستم انبارگردانی کتابفروشی هم ثبت شود. از این‌رو، با توجه به اهمیت موضوع و مدیریت بهتر حضور کتابفروشی در بخش مجازی ما باید یک نیرو بگیریم؛ اما آیا با شرایط فعلی که کتابفروشی‌ها دارند، جذب نیرو برای ما ممکن است؟

حیدری که به حضور کتابفروشی‌ها در بخش مجازی سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران زمانی خوش‌بین است که یارانه‌ای برای آن‌ها از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تعلق بگیرد، در این باره گفت: حضور من کتابفروش در بخش مجازی نمایشگاه زمانی اثربخش است که دولت حمایت کند. مثل طرح‌های فصلی کتاب که با اختصاص یارانه و تخفیف ویژه به مخاطب کتاب، موجودیت کتابفروشی‌ها را تقویت کرد.

این فعال فرهنگی افزود: اما اینکه فضایی فراهم شده تا ما کتابفروشان صرفا بتوانیم در نمایشگاه حضور داشته باشیم آن هم حضور مجازی، برای ما چه دستاوردی به همراه خواهد داشت؟ چون این حضور به‌شکل واضحی برای ما تبیین و اطلاع‌رسانی نشده، بنابراین برای حضور در بخش مجازی ریسک نکردیم.

وی بیان کرد: من تصور می‌کنم که حضور مجازی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، با توجه به نیروهای کمی که در کتابفروشی داریم، چالش‌برانگیز است و در فروش فیزیکی کتابفروشی ما را با مشکل مواجه می‌کند؛ به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم که اگر متولیان برگزاری نمایشگاه به‌دنبال مشارکت دادن دیگر حلقه‌های کتاب در نمایشگاه در کنار ناشران هستند، مثل طرح فصلی کتاب با اختصاص یارانه مشخص برای کتابفروشی‌های حاضر در بخش مجازی نمایشگاه، می‌توانند آن‌ها را دلگرم و حمایت کنند.

حیدری تاکید کرد: با توجه به اینکه هدف غایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، دسترسی آسان مردم به کتاب با قیمت ویژه و ارتقای سرانه مطالعه است. ما هم در سطح کوچک‌تر این هدف را به‌طور پیوسته در کتابفروشی دنبال می‌کنیم و تمام تمرکز ما بر این است که خرید فیزیکی خود را افزایش بدهیم؛ چون بدین‌طریق مخاطب بیشتر جذب دنیای کتاب می‌شود و کتابفروشی‌ها به‌طور مستقیم با ذائقه مخاطب آشنا شده و حتی آن‌ها را در یافتن منابع موردنیاز خود بهتر یاری می‌کنند.

مدیر کتابشهر بوشهر ادامه داد: در بخش مجازی کتاب تنها کنشی که اتفاق می‌افتد، فقط خرید کتاب است، هیچ گفت‌وگویی صورت نمی‌گیرد. این در حالی است که جامعه امروز بیش از هر چیزی به گفت‌وگو نیازمند است و اینکه این گفت‌وگو پیرامون کتاب صورت بگیرد، در شناسایی ذائقه و سلیقه مخاطب بسیار تاثیرگذار است. چون فروشنده کتاب، البته فروشنده کتاب‌شناس، کتابی را به او معرفی می‌کند که شوق کتابخوانی در او تقویت و مانع از انتخاب غلط و دلزدگی او از کتاب می‌شود.

حیدری با تاکید بر اینکه بی‌شک حضور کتابفروشی‌ها در بخش مجازی نمایشگاه بین‌المللی کتاب نیاز به سازوکار مشخص و کار کارشناسی‌شده دارد، افزود: چون حتی اگر همسان‌سازی قیمت در نمایشگاه صورت بگیرد، باز این ناشر است که سود بیشتری از فروش کتاب عایدش می‌شود تا کتابفروش.

وی که به همراه سیدعباس حسینی کتابشهر شعبه میدان امام بوشهر را مدیریت می‌کند، گفت: برای مثال، برای همسان‌سازی قیمت کتاب و تخفیف آن، مقرر می‌شود که یک کتاب 100 هزار تومانی در نمایشگاه، 80 هزار تومان به فروش برسد، قطعا من کتابفروش از فروش آن 20 درصد سود عایدم می‌شود ولی ناشر تولیدکننده کتاب، 50 درصد! چون هزینه چاپ کتاب برای او فقط 40 هزار تومان تمام شده، در حالی که من کتابفروش، ناچارم آن را از موزعان با قیمت بالاتری تهیه کنم. از همین‌روست که رقابت کتابفروشان با ناشران در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با تعریف فعلی، کار ناممکنی است.
 

حیدری با بیان اینکه اگر دولت می‌خواهد ما کتابفروشی‌ها در نمایشگاه، حضور موثر و سودبخشی داشته باشیم، با اختصاص یارانه از ما حمایت کند، تصریح کرد: متولیان برگزاری نمایشگاه با تعریف یک ساز و کار هدفمند می‌توانند کتابفروشی‌های حاضر در بخش مجازی را به شعبه‌های کوچک‌تر نمایشگاه در شهرها و استان‌های خود در طول برگزاری آن مبدل سازند؛ یعنی یارانه را تنها به کتابفروشی‌هایی اختصاص بدهند که در بخش مجازی شرکت کرده‌اند ولی به‌صورت حضوری باید فروش داشته باشند تا مثل طرح‌های فصلی کتاب پای مخاطب به کتابفروشی بیشتر باز شود.

مدیر کتاتبشهر بوشهر گفت: خرید حضوری و رویارویی مخاطب کتاب با تولیدکننده ‌و عرضه‌کننده آن در جریان برگزاری نمایشگاه، هدف دیگری است که این رویداد دنبال می‌کند. بنابراین این هدف را می‌تواند در کتابفروشی‌ها در ایام برگزاری کتاب هم با همان طریقی که پیشنهاد شد، محقق کند.

حیدری تاکید کرد: نمایشگاه کتاب دارد گام‌های خوبی برای نزدیک‌تر شدن به استانداردهای جهانی برمی‌دارد ولی زمانی کاملا استاندارد می‌شود که از بعد فروشگاهی خارج شود. من منکر این نیستم که نمایشگاه نقش موثری را در تحرک جامعه کتاب کشور دارد و شور و حال خاصی را به جامعه در ایام برگزاری خود تزریق می‌کند اما این رویداد باید طبق تعریف‌های جهانی، به سمت جهتی پیش برود که نویسندگان مستعد شهرستانی و... بتوانند در این فضا توانمندی و دانش و تخصص خود را به ناشران تخصصی و معتبر و سایرین معرفی کنند.

وی ادامه داد: همچنین فضا طوری چیدمان شود که همه حلقه‌‎های نشر از ناشران گرفته تا موزعان و کتابفروشان بتوانند به هم نزدیک‌تر شوند و با کیفیت بهتری در حوزه کتاب فعالیت کنند. در این صورت است که حضور من کتابفروش در نمایشگاه کارایی بیشتری خواهد داشت.

به گزارش ایبنا، سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنی است» از 20 تا 30 اردیبهشت در مصلای امام خمینی (ره) برگزار خواهد شد.