کاشفی با بیان اینکه از اولين شاعران فارسی كه اشارتی به حج داشته، بسام کورد در قرن سوم هجری بوده است، افزود: رودكی در قرن چهارم نیز از شاعران کهن ایران زمین بوده که درباره حج شعرسرایی کرده و در ادامه نیز به «تحفهالعراقين» خاقاني میرسیم.
وی با اشاره به اینکه در آثار منثور، قديميترين، سفرنامه متعلق به ناصر خسرو در هزار سال پیش است، گفت: در قرن هشتم امثال اوحدالدین مراغهای و خواجه محمد پارسا سفرنامههایی درباره حج نوشتهاند و این روند توسط جامی و نویسندگان دیگر ادامه یافت.
اوج سفرنامهنویسی در دوره قاجار
کاشفی افزود: از صفويه به اين سو، سفرنامههای متعددی با موضوع حج داريم كه در دوران قاجار، اين آثار از لحاظ كميت به اوج خود رسیده و به عنوان نمونه در دوره ناصرالدین شاه به 50 عنوان بالغ شد و امثال ادیبالممالک و اعتمادالسلطنه و حتی تعدادی از بانوان و غیر ادبا نیز به نگارش سفرنامه حج اقدام کردند.
![](/images/docs/000323/323286/images/1111(1).jpg)
وی با اشاره به اينكه اين سير در دوره پهلوی اول به دلیل فضای سیاسی حاکم بر جامعه با ركود مواجه شد، گفت: از دهه 30 دوباره حجنامه نویسی باب شد و آثار ماندگاری مانند «خسی در ميقات» جلال آل احمد، حجنامههای علي شريعتی و آيتالله سيدمحمود طالقانی پديد آمدند.
كاشفی تصریح کرد: پس از انقلاب اسلامی نیز با رشد پرداختن به حج در شعر و سفرنامهنویسی روبهرو شدیم و بسیاری از روحانیان، شاعران، نویسندگان و روزنامهنگاران کشورمان به قلمزنی در این حوزه پرداختهاند که از جمله آنها میتوان به ابراهيم حسنبيگي، زهرا زواريان، هدايتالله بهبودی، اسماعيل شفيعی سروستانی و سيدابراهيم نبوی، عباس پهلوان، شكوه ميرزادگی و جواد مجابی اشاره کرد.
نویسنده سفرنامه «پرسه» شامل چهل يادداشت فرهنگي درباره حج ادامه داد: حج، اتفاقي بزرگ و زیباست که هنوز میتواند منبع الهامی باارزش برای خلق آثار ادبی در حوزه کودک و نوجوان و شعر و داستان و سفرنامه برای بزرگسالان باشد. متاسفانه در کشور ما جز دو اثر یعنی سفرنامه حج ناصرخسرو و خسی در میقات نوشته جلال آل احمد مابقی آثار ارزشمند ادبی مغفول ماندهاند. حج قابلیت زیادی برای خلق اثر ادبی دارد و نیکوست با مشارکت ارگانهایی چون سازمان حج و زیارت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صندوق اعتباری هنر و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تسهیلاتی برای اعزام نویسندگان و اهالی ادب به موسم حج درنظر گرفته شود تا شاهد خلق آثار بیشتر و باکیفیتتر در این حوزه باشیم.
نظر شما