یکی از راه‌های شناساندن تاریخ و فرهنگ این کهن سرزمین به ایرانیان و جهانیان چاپ کتاب‌هایی در حوزه ایران‌شناسی و گردشگری است. باید اعتراف کرد بسیاری از کتاب‌های نامدار ایران‌شناسی توسط شرق‌شناسان غربی تالیف شده است و مولفان داخلی سهم کمتری در این حوزه داشته‌اند. در دو دهه گذشته تلاش‌هایی برای تالیف کتاب‌های ایران‌شناسی و گردشگری از سوی نویسندگان و ناشران داخلی صورت گرفته است ولی متاسفانه در سال‌های گذشته به دلیل گرانی کاغذ و هزینه نهایی چاپ از شمار کتاب‌های تالیفی و حتی تجدید چاپ کاسته شده و در صورت ادامه این وضعیت و حمایت نشدن نویسندگان و ناشران چشم‌انداز روشنی در این حوزه پیش‌رو نیست.
از آنجا که گردشگری به عنوان صنعتی نوین و سودمند در جای‌جای جهان رو به پیشرفت است، بایسته است که در ایران با توانمندی‌های بالا در این حوزه برنامه‌ریزی‌های کوتاه و بلندمدت صورت بگیرد تا از قافله جهانی این صنعت جا نمانیم. یکی از آغازین‌ترین و موثرترین کارها در این زمینه چاپ کتاب‌های درخور در این حوزه است. کتاب‌هایی که معرف تاریخ، فرهنگ و زیبای‌هایی طبیعی کشور باشد. از آنجا که جذابیت تصویری در این گونه کتاب‌ها از جایگاه بالایی برخوردار است چاپ کتاب‌های نفیس می‌تواند در شناساندن جاذبه و جذب گردشگر نقش برجسته‌ای ایفا کند ولی نمی‌توان نادیده گرفت این‌گونه کتاب‌ها به‌دلیل بالا بودن قیمت به آسانی نمی‌تواند در دسترس همگان قرار گیرد و بخش بزرگی از جامعه از خرید آن ناتوان هستند. پس لازم است با حمایت نهادهای مربوطه بازار کتاب ایران‌شناسی و گردشگری نیاز قشرهای گوناگون را در نظر داشته باشد و تامین این نیاز بکوشد.
در این راستا با یکی از ناشران کتاب‌های نفیس گفت‌و‌گویی داشته‌ایم که در ادامه آمده است.
ناصر میرباقری، مدیر انتشارات گویا که چاپ کتاب‌های نفیس ایران‌شناسی و گردشگری را در کارنامه خود دارد در گفتوگو با ایبنا گفت: در دوسال گذشته در حوزه گردشگری و ایران‌شناسی کتابی از سوی این انتشارات تالیف و چاپ نشده است و از کتاب‌های سال‌های پیش چند نمونه تجدید چاپ داشته‌ایم. در سال‌های گذشته انتشارات گویا بیش از 50 عنوان کتاب درباره ایران و معرفی استان‌های ایران در قطع رحلی و خشتی به چاپ رسانده است.
در سال 1399 و 1400 کتاب‌های ایران گهواره تمدن و تهران تجدید چاپ شد ولی به دلیل مشکلات مالی که این سال‌ها گریبان حوزه نشر را گرفته است در زمینه‌ی ایران‌شناسی و گردشگری کتاب چاپ اول نداشته‌ایم. کتاب‌های چاپ انتشارات گویا به‌ویژه در این حوزه نفیس هستند و قیمت نهایی چاپ آن‌اندازه بالا رفته است که کمتر کسی قدرت خرید چنین‌کتاب‌هایی را دارد.
وی با اشاره به اینکه 95 درصد کتاب‌های نشر گویا در این حوزه چاپ نفیس است گفت: چاپ کتاب‌های نفیس در این حوزه به معرفی بیشتر ایران در داخل و خارج از کشور کمک می‌کند. افزون‌بر ایرانیان که این کتاب‌ها را به‌عنوان پیشکش، هدیه می‌دهند و گردشگران خارجی از خرید این‌گونه کتاب‌ها استقبال می‌کنند. در واقع کتاب‌های نفیس ایران‌شناسی به نوعی معرف تاریخ، فرهنگ و تمدن ایران هستند. اما با وجود مشکلات مالی و گران شدن کاغذ مخصوصا کاغذ گلاسه، اکنون گذشته از کتاب‌های چاپ اول برای تجدید چاپ هم به مشکل برخورده‌ایم و تیراژها به شدت پایین آمده است. تا زمانی هم که مشکل کاغذ حل نشود وضعیت به همین‌گونه ادامه خواهد داشت و ممکن است حتی توان تجدید چاپ با تیراژ پایین را هم نداشته باشیم.
میرباقری افزود: ویژگی کتاب‌های نفیس حوزه گردشگری و ایران‌شناسی بیشتر در رنگ و تصاویر است. از سویی نوع و طراحی جلد و صحافی در جذابیت و ماندگاری کتاب تاثیر دارد، اگر بخواهیم در قطع و نوع کاغذ صرفه‌جویی کنیم از کیفیت تصاویر و کتاب کاسته می‌شود.
به‌گفته‌ی مدیر انتشارات گویا کتاب «ایران گهواره‌ی تمدن» با نزدیک به 800 عکس از افشین بختیار از آثار تاریخی ایران که به چاپ نهم رسیده است، کتاب «ایران جهانی در یک مرز» با عکس‌هایی از گروهی از عکاسان و کتاب «ایران، انسان، طبیعت، زندگی» که چاپ پانزدهم رسیده است، از پرفروش‌ترین کتاب‌های حوزه ایران‌شناسی و گردشگری در این چند سال بوده است.
میرباقری درباره آینده چاپ کتاب‌های هنری و نفیس گفت: از آنجا که سرمایه‌گذاری در این بخش به دلیل بالا رفتن هزینه‌های چاپ روزبه‌روز دشوارتر می‌شود، ممکن است در سال‌های آینده هیچ انتشاراتی نتواند کتاب‌های نفیس چاپ کند و این نگران‌کننده است.
او همچنین افزود: برای معرفی بیشتر ایران و جذب گردشگران خارجی بهتر است با حمایت نهادها و رایزنی‌های فرهنگی کتاب‌های حوزه ایران‌شناسی و گردشگری به زبان‌های مهم دنیا ترجمه شوند. ولی متاسقانه این‌گونه کتاب‌ها جز به چند زبان انگلیسی، فرانسه، آلمانی و... به دیگر زبان‌ها ترجمه نشده است.
میرباقری با اشاره به اینکه نویسندگان خارجی کتاب‌های ایران‌شناسی در معرفی ایران از زبان یک غیر ایرانی نقش مهم و به‌سزایی دارند گفت: ما در این حوزه کارشناس و مولف ایرانی هم کم نداریم اما با توجه به چشم‌انداز نه‌چندان روشن تالیف و نشر و عدم حمایت در این زمینه سرمایه‌گذاری لازم صورت نمی‌گیرد.
فهرست برخی کتاب‌های تالیفی و تجدید چاپ‌شده‌ی ایران‌شناسی و گردشگری نشر گویا در سال‌های گذشته:
- ایران گهواره تمدن (انگلیسی، فارسی)، عکاس: افشین بختیار، در 552 صفحه
- ایران جهانی در یک مرز (انگلیسی، فارسی)، آثار گروهی عکاسان، در 268 صفحه
- ایران، انسان، طبیعت، زندگی (انگلیسی، فارسی)، عکاس افشین بختیار، در224 صفحه
- تخت‌جمشید یادگار هخامنشیان (انگلیسی، فارسی)، عکاس: امیر یگانه، 242 صفحه
- تهران (انگلیسی، فارسی)، عکاس: مجید ناگهی، در 312 صفحه
- طهران قدیم (انگلیسی، فارسی)، عکاس: داریوش تهامی، در 180 صفحه
- بر فراز ایران با باد بهاری (فارسی، انگلیسی) همراه با فیلم دی‌وی‌دی، نوشته فرزین رضاییان، در 230 صفحه
- هفت رخ فرخ ایران (فارسی، انگلیسی) همراه با فیلم دی‌وی‌دی، نوشته فرزین رضاییان، در 227 صفحه
- شکوه پاسارگاد (فارسی، انگلیسی) همراه با فیلم دی‌وی‌دی، نوشته فرزین رضاییان، در 143 صفحه
- شکوه سپاهان (فارسی، انگلیسی) همراه با فیلم دی‌وی‌دی، نوشته فرزین رضاییان، در 204 صفحه
- جهان نوروز (فارسی، انگلیسی) همراه با فیلم دی‌وی‌دی، نوشته فرزین رضاییان، در 248 صفحه
- شکوه تخت‌جمشید (فارسی، انگلیسی) همراه با فیلم دی‌وی‌دی، نوشته فرزین رضاییان، در 72 صفحه
- قالین (دو جلدی)، نوشته‌ی دکتر سید طاهر صباحی، در 1044 صفحه
- قالی ایران (فارسی، انگلیسی)، نوشته‌ی دکتر سید طاهر صباحی، در 416 صفحه
- پنج قرن قالی‌باقی کرمان (فارسی، انگلیسی)، نوشته‌ی دکتر سید طاهر صباحی، در 476 صفحه
- قشقایی، مروری بر دست‌بافته‌های عشایر قشقایی (فارسی، انگلیسی)، نوشته‌ی دکتر سید طاهر صباحی، در 376 صفحه
- گلستان زمرد سبز (انگلیسی، فارسی)، عکاس: بنیامین خدادادی، در 144 صفحه
- ایران، نگین گوهرین (انگلیسی، فارسی)، جمعی از عکاسان، در 156 صفحه
- اصفهان، نگین جهان (انگلیسی، فارسی)، جمعی از عکاسان، در 156 صفحه
نظر شما