به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در خراسان‌رضوی، در ابتدای این نشست علی‌اصغر عزتی پاک، نویسنده و مدرس داستان‌نویسی در خصوص داستان حماسی گفت: این گونه‌ی داستان سویه‌ای از کار فرهنگی است که در این سال‌ها مغفول مانده است. به خصوص که ما جنگ، انقلاب و تحریم را تجربه کرده‌ایم. مردمانی هستند که علی‌رغم این مسائل هنوز امیدوار زندگی می‌کنند. این‌ها باید دست‌مایه نگارش داستان شود. همه در دنیا روزهای سختی داشته‌اند و لذا نویسندگان و اهل فرهنگ و هنر هستند که با ترسیم افق‌ها و چشم‌اندازهای روشن می‌توانند امید را در جامعه گسترش می‌دهند.
 
عزتی پاک ادامه داد: بر این اساس دبیرخانه جایزه داستان حماسی با این رویکرد در مشهد که خاستگاه بزرگ‌ترین حماسه ایران است شروع به کار کرد.
 
عزتی پاک با بیان اینکه منتقد فضای داستان‌نویسی ایران در ۱۰۰ سال اخیر است،  تصریح کرد:  معتقدم که حال و هوایی که در جامعه ایجاد شد ما را منفعل کرده‌است. پیش از مشروطه مردم به ایران پایبند بودند و امید داشتند اما پس از آن رویکرد مردم تغییر کرد. افرادی که از فرنگ بازگشته بودند، این تفکر را القا کردند که ایران برای زندگی مناسب نیست و از همین رو موج غرب‌زدگی ایجاد شد.
 
سابقه‌ی هزارساله‌ی تمدن در ایران
 
وی با تاکید بر سابقه‌ی هزارساله‌ی تمدن در ایران گفت: دنیا هم این باور را دارد که ایران همیشه محل حرکت‌های تمدن‌ساز بوده است. هایدگر چند نقطه از دنیا را محل شکل‌گیری اتفاقات مهم جهانی می‌داند که یکی از آنها ایران است حالا پس از مشروطه مردمانی با این قوت و پیشینه خود را می‌بازند و ادبیاتشان پر از تخریب هویت و انکار و نفی اصالت و هویت ایرانی می‌شود.
 
این نویسنده بیان کرد: ما درکشورمان به لحاظ دانش تکنولوژی شاخص نیستیم اما در بعد معنا و فرهنگ حرف‌های زیادی داریم و می‌توانیم خلاهای فرهنگ غرب که گاهی پوچ‌گرا می‌شود را، پر کنیم. راه‌حل دوری از پوچی این است همه زندگی را در همه ابعاد، حماسه ببینیم تا بتوانیم زندگی را سرپا نگه داریم. نگاهی که در ادبیات حماسی به زندگی وجود دارد، می‌تواند رخوت و کمبود را جبران کند. یکی از ویژگی‌های ادبیات حماسی این است که شخصیت باید در صحنه ترسیم شود و در جایی قرار بگیرد که شجاعانه شمشیر کشیده و آگاهانه می‌جنگد.
 
عزتی در نقد کتاب مردهای مرز شرقی بیان کرد: کتاب مردهای مرز شرقی شخصیت‌پردازی و درون‌مایه زیبایی دارد. نگاه گنجانده شده در متن و خلق امید در کسی که از همه طرف در فشار است، قابل ستایش است. این کتاب می‌گوید تو همه مردم را ببین نه فقط حکومت و روشنفکران را؛ چه بسا بین مردم عادی مبارزانی باشند.
 
وی ادامه داد: ادبیات ایران باید به حرف‌های بومی خود بازگردد و سپس به حرف تازه برسد. دنیا به ادبیات معاصر فارسی توجه نکرده و این موضوع یعنی وضع ادبیات ایران خوب نیست. دلیل این اتفاق هم برآورده نشدن انتظارات جهانی و عدم تولید حرف بومی و جدید در کنار هم است.
 
حماسه نیازمند به اغراق و مبالغه
 
این نویسنده تصریح کرد: یکی از نقاط قوت کتاب، شخصیت‌های خوب و جایگاهی است که برای زن‌ها به نمایش گذاشته و زبان نقش درستی در داستان ایفا کرده است.
 
وی با اشاره کمبودهای این کتاب گفت: شخصیت داستان حماسی را باید در کارزار دید. نمی‌توان از ابتدای کتاب شخصیت را برای آینده‌ای نامعلوم آماده کرد و آن آینده را به مخاطب نشان نداد. در این داستان قهرمان مدام در حال تلاش است تا دیگران را متقاعد کند اما در کارزاری که برایش آماده شده، قرار نمی‌گیرد.
 
عزتی افزود: اگر قرار است یک رمان حماسی باشد، باید شخصیت را در کارزار ببینیم؛ چه میدان جنگ، چه زندگی امروز که مانند تاسیس یک کارخانه، باید سختی‌های قهرمان را به مخاطب نشان داد.
 
وی بیان کرد: خواهی نخواهی حماسه، نیاز به اغراق و مبالغه در رفتار و کنش‌ها دارد. یکی از حماسه‌های مصنوع جدید که غرب ساخته مرد عنکبوتی است. اغراق در این داستان زیاد است و همین عامل جذابیتش شده است.
 
 
باید با ظرافت مبالغه را در رمان گنجاند
 
در ادامه این نشست داوود امیریان نویسنده و از داوران جایزه ملی داستان حماسی گفت: باید در رمان یک کنش قهرمانانه همانطور که در داستان رستم و امیر ارسلان می‌بینیم، وجود داشته باشد. نویسنده باید با ظرافت مبالغه را بگنجاند تا شجاعت را عینی و ملموس ارائه دهد. در این رمان جای اینگونه رفتارها خالی است.
 
امیریان افزود: همان‌طور که معتقدم این در این شهر اگر درایت و ‌مدیریت باشد، می‌تواند قطب اقتصادی باشد، می‌تواند قطب فرهنگی و داستان هم باشد. شخصیت‌های بی‌نظیر زیادی از این جغرافیا آمده‌اند. در این اقلیم پیرمردهایی هستند که تمام شاهنامه را حفظند. اینجا می‌تواند مهد حماسه‌ها باشد.
 
این نویسنده افزود: از مطالعه اثر سجاد خالقی خیلی لذت بردم. شخصیت اصلی داستان، مهران کابلی و ارتباطی که به مهراب کابلی متصل است، داستان را جذاب کرده است. در این رمان آدم‌های نان به نرخ روز خور را می‌بینیم که اتفاقا بسیار در دنیای واقعی و در زمانه خودمان وجود دارند.
 
امیریان افزود: به نظر من شروع داستان در جایی که شخصیت‌ها پا گرفته‌اند، تمام می‌شود. این داستان ظرفیت دنباله‌دار شدن دارد. نحوه پایان بردن داستان با نامه را دوست نداشتم. نکته زیبای دیگر داستان زنی بود که برای حمایت مالی از قهرمان داستان آمده بود.
 
وی خاطرنشان کرد: امیدوارم این جشنواره سبب خیر شود و کارهای خوبی به جشنواره برسد که ما را شگفت‌زده کند. این جشنواره باعث شده من آثار حماسی را دوباره مطالعه کنم.
 
اضافه می شود کتاب مردهای مرز شرقی به قلم سجاد خالقی توسط انتشارات سوره مهر سال 1398 در 120 صفحه با قطع رقعی منتشر و در نخستین دوره جایزه ملی داستان حماسی به عنوان اثر برگزیده شناخته شد.