به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، علم اصول فقه مهم‌ترین علم در استنباط احکام فقهی از قرآن و سنت است؛ از این رو در عصر غیبت همواره مورد اهتمام فقها بوده و همچون یکی از مهم‌ترین ابزار یک مجتهد در راستای استنباط احکام شرعی شناخته شده است؛ لذا کتاب‌های فراوانی برای معرفی این علم و تعلیم مسائل آن توسط اندیشمندان بزرگ اسلامی تدوین شده است.
با وجود این، مطالعه و بررسی دقیق در هر علم و یا نوشتارهای مربوط به آن، اندیشمندان را با کاستی‌های ساختاری یا اندیشه‌ای آنها آشنا کرده و در صدد رفع آنها برمی‌آیند.
«الفائق فی الاصول» یکی از نوشتارهایی است که برای رفع بعضی کاستی‌ها در کتاب‌های اصولی و درسی رایج در حوزه‌های علمیه و تکمیل مباحث آن توسط گروهی از صاحب‌نظران و اساتید حوزه علمیه قم تدوین شده و اکنون در حال تدریس است.
نویسنده در مقدمه این اثر آورده است:
«با توجه به اینکه این کتاب مشتمل بر طرح مباحثی جدید و تأثیرگذار در مباحث علم اصول بوده و مورد استقبال حوزویان و دانشگاهیان قرار گرفته، اقدام به ترجمه آن نمودم و در همین خصوص پیش از شروع به ترجمه با والد معظم (حضرت استاد حاج شیخ عباسعلی زارعی سبزواری) مشورت نمودم؛ لذا کتاب را به صورت دقیق مطالعه کردم و ترجمه آن را آغاز نمودم. با توجه به سنگینی و عمق مطلب، همواره در طول ترجمه هر فصل، از والد معظم کمک می‌گرفتم و بی‌شک اگر راهنمایی ایشان نبود، ترجمه کنونی به سامان نمی‌رسید.»
این اثر در 5 باب و 16 فصل تهیه و تنظیم شده است. در باب اول آن که با عنوان «سیره‌های عقلائی» تألیف شده، پس از بیان مقدمه‌ای در خصوص ضرورت بحث از حجیت سیره عقلا و شرح عناوین اصطلاحی آن، در شش فصل مباحث مربوط به این باب با عناوین «اقسام سیره عملی عقلائی و ملاک حجیت آنها»، «دلیل‌های حجیت سیره‌های عقلائی»، «راه‌های علم به وجود سیره و عدم ممانعت آن»، «شرایط من‌کننده از سیره از نگاه کیفی و کمی»، «ادله دال بر نفی حجیت سیره عقلائی» و «گستره اثباتی امضاء سیره عقلائی» تدوین شده و در خاتمه این باب، «تعارض سیره‌ها و تغییر یا زوال آنها» مورد اشاره قرار گرفته است.
دومین باب از این کتاب، تحت عنوان «سیره‌های متشرّعه» تألیف شده که در چهار مقام «تعریف سیره متشرّعه»، «حجیت سیره متشرّعه»، «حجیت سیره نوپیدای متشرّعه» و «حجیت ارتکاز و باور ذهنی متشرّعه» مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
نویسنده در سومین باب از کتاب «الفائق فی الاصول»، به قاعده «لو کان لبان» پرداخته که در این باب، پس از بیان مقدمه‌ای، به مباحثی همچون «توضیح قاعده»، «موارد جریان قاعده»، «مراد از اشتهار و ظهور»، «حجیت قاعده» و «شروط جریان قاعده» می‌پردازد.
«تمسک به اطلاع و عموم در موضوعات نوپیدا» عنوان باب چهارم این اثر است که در سه فصل تبیین شده و در مقدمه این باب «اقسام موضوعات نوپیدا و جریان بحث در آنها» مورد اشاره قرار گرفته و سه بحث «تمسک به اطلاق»، «تمسک به عموم وضعی» و «تمسک به گروهی از روایات برای اثبات فراگیری خطابات شرعی نسبت به موضوعات جدید» تبیین گردیده است.
نویسنده در آخرین باب، به «اسباب توسعه حکم از موضوعی به موضوع دیگر یا محدودسازی حکم در یک موضوع» می‌پردازد که در ابتدا پس از بیان مقدمه‌ای، در هفت فصل مباحثی اعم از «الغاء خصوصیت»، «تنقیح مناط»، «اولویت»، «مناسبت حکم و موضوع»، «مذاق شارع»، «مقاصد شریعت» و «قیاس» را مورد بررسی قرار داده و در خاتمه این باب، به «نقش عوامل توسعه و یا محدودسازی حکم در تعارض ادله» پرداخته است.
ترجمه کتاب «الفائق فی الاصول» سعید زارعی به همت مؤسسه بوستان کتاب قم در 280 صفحه به چاپ رسیده است.
با وجود این، مطالعه و بررسی دقیق در هر علم و یا نوشتارهای مربوط به آن، اندیشمندان را با کاستی‌های ساختاری یا اندیشه‌ای آنها آشنا کرده و در صدد رفع آنها برمی‌آیند.
«الفائق فی الاصول» یکی از نوشتارهایی است که برای رفع بعضی کاستی‌ها در کتاب‌های اصولی و درسی رایج در حوزه‌های علمیه و تکمیل مباحث آن توسط گروهی از صاحب‌نظران و اساتید حوزه علمیه قم تدوین شده و اکنون در حال تدریس است.
نویسنده در مقدمه این اثر آورده است:
«با توجه به اینکه این کتاب مشتمل بر طرح مباحثی جدید و تأثیرگذار در مباحث علم اصول بوده و مورد استقبال حوزویان و دانشگاهیان قرار گرفته، اقدام به ترجمه آن نمودم و در همین خصوص پیش از شروع به ترجمه با والد معظم (حضرت استاد حاج شیخ عباسعلی زارعی سبزواری) مشورت نمودم؛ لذا کتاب را به صورت دقیق مطالعه کردم و ترجمه آن را آغاز نمودم. با توجه به سنگینی و عمق مطلب، همواره در طول ترجمه هر فصل، از والد معظم کمک می‌گرفتم و بی‌شک اگر راهنمایی ایشان نبود، ترجمه کنونی به سامان نمی‌رسید.»
این اثر در 5 باب و 16 فصل تهیه و تنظیم شده است. در باب اول آن که با عنوان «سیره‌های عقلائی» تألیف شده، پس از بیان مقدمه‌ای در خصوص ضرورت بحث از حجیت سیره عقلا و شرح عناوین اصطلاحی آن، در شش فصل مباحث مربوط به این باب با عناوین «اقسام سیره عملی عقلائی و ملاک حجیت آنها»، «دلیل‌های حجیت سیره‌های عقلائی»، «راه‌های علم به وجود سیره و عدم ممانعت آن»، «شرایط من‌کننده از سیره از نگاه کیفی و کمی»، «ادله دال بر نفی حجیت سیره عقلائی» و «گستره اثباتی امضاء سیره عقلائی» تدوین شده و در خاتمه این باب، «تعارض سیره‌ها و تغییر یا زوال آنها» مورد اشاره قرار گرفته است.
دومین باب از این کتاب، تحت عنوان «سیره‌های متشرّعه» تألیف شده که در چهار مقام «تعریف سیره متشرّعه»، «حجیت سیره متشرّعه»، «حجیت سیره نوپیدای متشرّعه» و «حجیت ارتکاز و باور ذهنی متشرّعه» مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
نویسنده در سومین باب از کتاب «الفائق فی الاصول»، به قاعده «لو کان لبان» پرداخته که در این باب، پس از بیان مقدمه‌ای، به مباحثی همچون «توضیح قاعده»، «موارد جریان قاعده»، «مراد از اشتهار و ظهور»، «حجیت قاعده» و «شروط جریان قاعده» می‌پردازد.
«تمسک به اطلاع و عموم در موضوعات نوپیدا» عنوان باب چهارم این اثر است که در سه فصل تبیین شده و در مقدمه این باب «اقسام موضوعات نوپیدا و جریان بحث در آنها» مورد اشاره قرار گرفته و سه بحث «تمسک به اطلاق»، «تمسک به عموم وضعی» و «تمسک به گروهی از روایات برای اثبات فراگیری خطابات شرعی نسبت به موضوعات جدید» تبیین گردیده است.
نویسنده در آخرین باب، به «اسباب توسعه حکم از موضوعی به موضوع دیگر یا محدودسازی حکم در یک موضوع» می‌پردازد که در ابتدا پس از بیان مقدمه‌ای، در هفت فصل مباحثی اعم از «الغاء خصوصیت»، «تنقیح مناط»، «اولویت»، «مناسبت حکم و موضوع»، «مذاق شارع»، «مقاصد شریعت» و «قیاس» را مورد بررسی قرار داده و در خاتمه این باب، به «نقش عوامل توسعه و یا محدودسازی حکم در تعارض ادله» پرداخته است.
ترجمه کتاب «الفائق فی الاصول» سعید زارعی به همت مؤسسه بوستان کتاب قم در 280 صفحه به چاپ رسیده است.
نظر شما