خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دو روز دیگر نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران به‌عنوان تجربه‌ای ارزشمند در صنعت نشر کشور فعالیت خود را به مدت شش روز آغاز می‌کند و به عرضه مستقیم کتاب ناشران در بستر وب می‌پردازد. برگزاری این نمایشگاه بیم و امیدهای زیادی در میان اهالی نشر ایجاد کرد؛ برخی معتقدند که با توجه به وضعیت معیشتی و اقتصادی یک سال گذشته، این نمایشگاه می‌توان در تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش کمک خوبی برای آن‌ها باشد.
در این میان اما ناشرانی هم بر این باور هستند که می‌توان با حمایت از کتابفروشان و اختصاص بودجه بیشتر به طر‌ح‌هایی مثل خرید فصلی کتاب چرخه صنعت نشر مثل موزعان و کتابفروشان را تقویت کرد؛ درحالی‌که نمایشگاه مجازی فقط به نفع ناشران است. این موضوع بهانه‌ای شد تا درباره اهمیت نمایشگاه مجازی کتاب با هومان حسن‌پور، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به گفت‌وگو بنشینیم.
حسن‌پور در این مصاحبه بر ضرورت اطلاع‌رسانی گسترده طی روزهای باقی مانده تا نمایشگاه تاکید کرد و خواستار شکل‌گیری جریان و به اصطلاح بمب خبری برای اطلاع‌رسانی درباره نمایشگاه مجازی کتاب شد.
نمایشگاه مجازی کتاب در مقطع زمانی کنونی تا چه حد می‌تواند برای صنعت نشر موثر باشد؟
در شرایط فعلی و با توجه به لغو نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و فشار بر بدنه نشر با برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب موافقیم و امید داریم که نمایشگاه درصدی از ضرر و زیانی که ناشران امسال متحمل شدند جبران کند. اگر ناشران بتوانند در قالب این نمایشگاه کتاب‌های خود را بفروشند و موجودی انبارهای خود را کاهش دهند، کمک خوبی است. در شرایط کنونی راه دیگری نداریم.
اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران برای تشویق صنف، برای حضور در نمایشگاه مجازی کتاب تهران چه اقداماتی انجام داده است؟
با صنف خاصی روبه‌رو هستیم و وقتی درباره دست‌اندرکاران کتاب و نشر صحبت می‌کنیم درباره یک گروه خاص اجتماعی صحبت می‌کنیم؛ زمانی که اخبار نمایشگاه بر روی کانال خبری اتحادیه قرار می‌گیرد یا درباره آن صحبت می‌کنیم در واقع همکاران پیام ما را دریافت می‌کنند. زمانی که می‌گوییم پنل خود را اصلاح کنند یا اطلاعات کتاب‌ها را تصحیح کرده‌اند یعنی قدم جلو گذاشته‌اند و همکاری دارند. آمارها همه در موسسه خانه کتاب و ادبیات داستانی قرار دارد؛ به‌گونه‌ای نیست که بخواهیم اقدام تبلیغی انجام دهیم؛ فعالان نشر جزو قشر متفکر جامعه هستند که موقعیت را ارزیابی، بررسی و سنجش می‌کنند و شرایط خود را تطبیق می‌دهند؛ اما آنچه مهم و وظیفه بوده اطلاع‌رسانی درباره نمایشگاه است.
و فکر می‌کنید در زمینه اطلاع‌رسانی نمایشگاه چگونه عمل شده است؟
من فکر می‌کنم فضای کلی کشور بوی نمایشگاه مجازی کتاب را نمی‌دهد، زیرا در فرآیند اطلاع‌رسانی با ترکیبی از مخاطب و ناشران روبه‌رو هستیم. اینکه نمایشگاه به شکل فراگیر مطرح شود و رسانه‌ها درباره آن کار کنند و تلاش داشته باشند تا ابعاد مختلف آن را روشن کنند خیلی زیاد رخ نداده است؛ زیرا خیلی از همکاران ما سردرگم هستند علاوه براین از زمانی که تصمیم قطعی برای برگزاری نمایشگاه گرفته شد، زمان زیادی نمی‌گذرد و البته تجربه اول است. وقتی درباره اقدامی مانور می‌دهید هرچقدر از تمام اجزای آن مطلع باشید بیشتر و بهتر می‌توانید درباره آن توضیح دهید و مخاطبان خود را توجیه کنید. نمایشگاه مجازی کتاب یک بازی انجام‌نشده و یک تجربه جدید در کشور به شمار می‌آید و حتی معتقدم که تنها نمایشگاه کتاب در دنیا است که در آن فروش داریم.
یعنی به نظر شما روند کنونی اطلاع‌رسانی نمایشگاه چطور بوده است؟
در این زمینه فیلم‌های آموزش از سوی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برای اطلاع‌رسانی به ناشران و مخاطبان تهیه شده است اما به‌نظرم فضای رسانه‌ای کشور باید خیلی کلان‌تر درباره این نمایشگاه مانور بدهد. وقتی ناشران ببینند که همه مردم در جریان نمایشگاه بوده و از روند برگزاری آن مطلع هستند برای این نمایشگاه مشتاق‌تر می‌شوند و به‌نظرم نکته مهم این است که مخاطب آماده و منتظر برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب باشد. ناشران آماده برگزاری نمایشگاه هستند اما آیا از سوی دیگر مردم هم منتظر هستند؟ در این زمینه معتقدم که گاهی می‌توان یک خبر را در قالب یک مصاحبه از یک مسئول در کل کشور منتشر کرد. همان‌طور که وقتی قیمت یک کالا در کشور تغییر می‌کند و مدیری آن را اعلام می‌کند، همه در کشور متوجه می‌شوند؛ اما گاهی برخی موضوعات باید برای مردم تبیین و توضیح داده شود؛ مثل طرح‌های محدودیت‌های ترافیکی کرونایی که مدت زمان زیادی طول کشید تا مردم از ابعاد آن متوجه شوند و به‌نظرم در زمینه نمایشگاه مجازی کتاب نیز باید این کار به شکل ستادی و سراسری انجام شود.
فکر می‌کنید تا فرصت باقی مانده به نمایشگاه چگونه می‌توان جامعه را نسبت به نمایشگاه مجازی کتاب مطلع کرد؟
راهکار پیشنهادی من یک بمب خبری است؛ یعنی تلاش و همیت خیلی بالا به‌گونه‌ای که چهارشنبه اول بهمن، سرورهای نمایشگاه به دلیل ترافیک و حضور مردم به مشکل بربخورد. به‌نظرم همه رسانه‌های کشور باید بسیج شوند و روی برگزاری نمایشگاه کار کنند و تیتر یک رسانه‌ها باشد. صدا و سیما در ساعت‌های مختلف و در قالب برنامه‌های متنوع به نمایشگاه مجازی کتاب بپردازند. این موضوع نشان‌دهنده این است که مردم هم پای کار آمده‌اند و ناشر هم آماده است تا کتاب‌هایش را عرضه کند. البته باید از این موضوع مواظبت شود و به صورت دقیقه‌ای همه کارهای نمایشگاه رصد شود تا کمترین مشکل را داشته باشیم.
در نمایشگاه کتاب تهران شاهد این بمب خبری هستیم و معتقدم می‌توانیم در نمایشگاه مجازی کتاب هم این کار را انجام دهیم. نظر شما هم همین است؟
بله. زمانی که نمایشگاه کتاب تهران برگزار می‌شد همزمان دو حرکت انجام می‌شد؛ اول اینکه معمولا از دو ماه قبل جریان‌سازی رسانه‌ای و خبری برای برگزاری نمایشگاه ایجاد می‌شد و مردم از روند برگزاری آن باخبر می‌شدند و از سوی دیگر چون ناشران از همه ابعاد نمایشگاه مطلع بودند درباره حضورشان در نمایشگاه اطلاع‌رسانی می‌کردند که این موضوع اهمیت زیادی در جذب مخاطبان داشت. به‌نظرم درباره نمایشگاه مجازی ناشرانی که چنین امکاناتی در اختیار دارند می‌توانند از این اهرم برای حضور مردم در نمایشگاه مجازی کتاب استفاده کنند و در صفحات مجازی و سایت‌های خود به تبلیغ درباره نمایشگاه بپردازند.
نمایشگاه مجازی کتاب تهران تا چه حد می‌تواند توقع ناشران و مخاطبان را برآورده می‌کند؟
من در این مدت همیشه به همکاران گفته‌ام که نباید توقع‌شان مثل نمایشگاه فیزیکی باشد، زیرا ذات فروش کتاب به صورت حضوری متفاوت است، خیلی زود با هم هماهنگ نمی‌شود و نیاز به زمان دارد. در این میان ما فاکتورهای مختلفی داریم که در برگزاری نمایشگاه سهیم هستند که یکی از آن‌ها شرکت ملی پست جمهوری اسلامی است که در این زمینه نقش‌آفرینی می‌کند و همه این فاکتورها در برگزاری نمایشگاه نقش مهمی دارند.
دوشنبه ۲۹ دی ۱۳۹۹ - ۱۰:۲۰
نظر شما