خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، مرتضی حاتمی: تقویم را که ورق می‌زنم به روز 18 تیرماه می‌رسم. توقف می‌کنم. روز ادبیات کودکان و نوجوانان. خدا را شکر روزی برای ادبیات کودک و نوجوان در حافظه تقویم ایرانی ثبت شده است. روزی با مرگ مهدی آذریزدی در سال 88 و در 88سالگی‌اش در 18 تیر. این روز با همین پرسش آغاز شد اما در ادامه به پرسش‌هایی دیگر رسیدم.
نخست اینکه روز ادبیات کودک و نوجوان با «مرگ» یک نویسنده و بازآفرین پیشکسوت، آغاز کرده‌ام. به راستی چرا این روز می‌بایست با مرگ شخصیت بزرگی آغاز شود؟ مگر نه این است که در آفرینش آثار برای کودکان و نوجوانان ابتدا از تولد و روز و روشنایی و حرکت و آفتاب و باران و سبزه و پویایی بگوییم و بنویسیم و بسراییم و بعد حقیقت مرگ را با زبانی زیبا و هنرمندانه به کودکان و نوجوانان نشان دهیم؟
دوم اینکه کودکان و نوجوانان با نام چند نویسنده و شاعر کودک و نوجوان ایرانی آشنا هستند؟ به چه میزان از کتاب‌های مولفان این ادبیات خوانده‌اند و با نام کتاب‌های‌شان آشنا هستند؟ کودکان ما چقدر در دنیای قهرمانان‌شان، نام و نشان نویسنده و شاعران کودک و نوجوان ایرانی وجود دارد؟ آیا کودکان و نوجوانان ما نسبت به آثار تولیدی در این ادبیات، علاقه و اشتیاق مناسب نشان می‌دهند؟
آیا بسیاری از نویسندگان و شاعران که نوشتن و سرودن و آفرینش ادبی حرفه و تخصص‌شان است، آیا از بیمه برخوردارند؟ آیا حقوق ثابت ماهیانه دارند؟ آیا از معاش و گذران زندگی‌شان رضایت دارند؟ شمارگان کتاب‌های کودک و نوجوان به زیر 500 نسخه کاهش یافته، آیا کسی برای این مساله راهکاری پیدا کرده؟
آیا نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان که عمرشان را برای چراغ افروزی کودکان و نوجوانان این سرزمین صرف کرده‌اند، از جایگاه و اعتبار و ارزش اجتماعی در شأن و جایگاه‌شان برخوردارند؟ آیا بر مشکلات جسمی و مالی بی‌شماری که گریبان‌گیر بسیاری از اهالی قلم در ادبیات کودک و نوجوان است، مرهم و دارویی گذاشته شده؟
آیا کسی از مشکلات چاپ و نشر و انتخاب ناشر و مذاکره و قرارداد و حق‌التالیف و مشکلات بعدی که در این مسیر به سراغ نویسنده و شاعر می آید، خبر دارد؟ آیا اقداماتی مناسب انجام می‌شود؟ آیا مراجع حقوقی مدافع مولفان است؟ آیا غم نانِ نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان آنان را از خلاقیت در آثار و آفرینش کتاب‌های خلاقه دور نمی‌کند؟ آیا برای حل این مشکل بزرگ اقداماتی موثر انجام شده؟
آیا در شرایط فعلی که ویروس کرونا بر تمام جنبه‌های زندگی انسان معاصر تاثیر مخرب گذاشته، کسی به فکر نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان هست که تنها راه درآمد و زندگی و امرار معاش‌شان، نوشتن و انتشار و دریافت حق‌التالیف در درصدهای پایین، است؟ آیا بر فعالیت برخی ناشران سودجو و بی انصاف و کاسب کار که از قِبل انتشار آثار بی‌ارزش محتوایی و ظاهری برای کودکان و نوجوانان، به موفقیت‌های مالی کلان رسیده‌اند، نظارتی جدی وجود دارد؟ بحران کتاب‌سازی و تولید آثار بازاری در ادبیات کودک و نوجوان کی به پایان می‌رسد؟
دلایل عدم توفیق نویسندگان و شاعران و تصویرگران ادبیات کودک در کسب جوایز بین‌المللی چیست؟ چرا هنوز جایزه‌ای پر اعتبار و بزرگ به نام ادبیات کودک و نوجوان راه‌اندازی نشده و جایزه ملی به این نام نداریم؟ و پرسش‌های دیگری که ذهنم را در روز ملی ادبیات کودک مشغول کرده و به‌دنبال پاسخ قانع‌کننده‌ای برایشان هستم.
چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۳۹۹ - ۱۰:۳۲
نظر شما