امیرمسعود شهرام‌نیا؛ مدیرعامل سابق موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، عنوان کرد: در بسیاری از کشورهای دنیا به‌خصوص کشورهای توسعه‌یافته، تشکیل گروه‌های انتشاراتی و ادغام موسسات و شرکت‌های مختلف حوزه نشر موضوع متداولی است که به هم‌افزایی این موسسات و کاهش هزینه‌های مجموعه‌ها کمک می‌کند.
وی با بیان اینکه این اقدام موجب تاثیرگذاری گسترده و بیشتر مجموعه‌ها می‌شود، افزود: نمونه‌های فراوان این اقدام را در حوزه‌های هتل‌داری و حمل و نقل شاهد هستیم؛ زمانی که یک مجموعه در حوزه‌ای ظرفیت دارد، به جای اینکه با رقیب خود رقابت منفی داشته باشد، یک نوع همکاری و هم‌افزایی تعریف می‌کنند و کارتل اقتصادی بزرگ‌تری می‌شوند که این کار بسیار متداول است.
شهرام‌نیا ادامه داد: اما مساله اینجا است که چنین کاری در ایران چندان جا نیفتاده است. بخشی از این وضعیت به روحیه ایرانیان بازمی‌گردد که کمتر اهل مشارکت و همکاری‌هایی از این دست هستند، همچنین در میان برخی بازاریان این مثال وجود دارد که اگر شریک خوب بود، خدا برای خودش شریک می‌گرفت.
وی با اشاره به ناموفق بودن چنین تجربه‌هایی در ایران، توضیح داد: به نظر من افراد با چنین استدلال‌های نه‌چندان به‌روز و به‌دلیل مشکلات و تجربه‌های تلخ از این گونه همکاری‌ها فرار می‌کنند. شاید بتوان گفت که اصولا فرهنگ کار جمعی و تلفیق شدن در کشورما ضعیف است.
لزوم تقویت گروه‌های نشر
شهرام‌نیا با بیان اینکه همکاری‌های مشترک در حوزه نشر باید تقویت شود، گفت: در حوزه نشر این همکاری کمرنگ‌‌تر و ضعیف‌تر است، بخشی به دلیل فضای فرهنگی و بخش دیگر به این دلیل است که کسی در این مسیر پیشقراول و پیشگام نشده است.
وی ادامه داد: شاید بتوان گفت که در برخی مقاطع به دلیل یکسری حمایت دولتی و یارانه‌هایی که در مقاطع مختلف وجود داشته است، این همکاری‌ها دردسرهایی ایجاد می‌کرد که افراد ترجیح دادند به سمت این نوع همکاری‌ها نروند.
مدیرعامل سابق موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی درباره ضرورت همکاری اهالی نشر در این بازه زمانی گفت: در شرایط کنونی که نشر با مشکلات جدی مواجه است؛ از چالش‌های جدی فضای عمومی اقتصاد بین‌الملل در حوزه نشر، تا نشر دیجیتال، افزایش قیمت ارز و افزایش قیمت کاغذ فرصت خوبی است که چنین فضاهایی تقویت شود و تجربه‌های موفقی شکل گیرد.
شهرام‌نیا با اشاره به لزوم هم‌افزایی ناشران بخش‌های مختلف نیز توضیح داد: اکنون برخی از ناشران فقط در حوزه چاپ سنتی فعال هستند، از سویی شرکت‌های جدیدی آمده‌اند که با رسانه‌های جدید کار می‌کنند. در این میان هم‌افزایی و تلفیق می‌تواند محتوای آن‌ها را رسانه‌ها و نرم‌افزارهای جدید عرضه کند.
وی تاکید کرد: از سوی دیگر ناشرانی هستند که در یک یا دو حوزه تخصصی کار می‌کنند و همراه شدن آن‌ها با ناشران تخصصی حوزه‌های دیگر می‌تواند به هم‌افزایی بین آن‌ها کمک کند.
موضوعی که جدی گرفته نمی‌شود
شهرام‌نیا با بیان اینکه جای موسسات گروهی نشر در این صنعت خالی است، گفت: به نظرم باید ناشران را در این کار فعال کرد، حتی در برخی مواقع دولت می‌تواند اهرم‌های تشویقی و برنامه‌های حمایتی برای ناشران در نظر بگیرد تا به فعالیت در این حوزه و کارهای مشارکتی ترغیب شوند.
وی افزود: البته در سال‌های اخیر برخی ناشران در کنار هم قرار گرفته‌اند و شرکت‌هایی در زمینه توزیع کتاب یا تاسیس فروشگاه‌های کتاب راه‌اندازی کرده‌اند که اتفاق خوبی است هر چند به نظرم باید مراقب بود که حاشیه‌هایی ایجاد نکند و بقیه صنف را دچار مشکل نکند.
شهرام‌نیا با اشاره به برخی از تجربیات بین‌المللی در زمینه تشکیل موسسات گروهی نشر، عنوان کرد: یک شرکت معتبر آلمانی در شهر دوسلدورف به نام بلتز، قرار دارد که چند ده میلیون مشترک کتاب، مجله و روزنامه دارد و حاصل تبدیل شدن موسسات انتشاراتی مختلف در یک برند مشخص است که کار توزیع را دنبال می‌کند. همچنین نشر پیرسون در انگلستان، الزویر در هلند از این دست نمونه‌ها هستند.
وی تاکید کرد: البته در کشور ایتالیا نیز مجموعه‌ای از ناشران و شبکه توزیع وجود دارد که موفق هستند، در روسیه نیز موسسه انتشاراتی بیبلیوگلوبوس فعالیت می‌کند که با چند ناشر و گروه انتشاراتی در زمینه تولید و انتشار و توزیع کتاب همکاری دارد.
شهرام‌نیا درباره فعالیت برخی از این گروه‌ها در ایران نیز گفت: در داخل کشور نیز شرکت‌هایی وجود دارند که اغلب به صورت خانوادگی اداره می‌شوند، البته موضوع همکاری این گروه‌ها، نشر نیست؛ بیشتر به این دلیل است که بتوانند از سهمیه کاغذ با چند اسم استفاده کنند، یا اینکه در نمایشگاه غرفه‌های مختلف با اسامی متفاوت داشته باشند.
به گفته وی، این شرکت‌های خانوادگی نشر معمولا محدود به همکاری‌های چندجانبه است و بیشتر از اینکه هولدینگ باشد، یک بنگاه خانوادگی است که در چین و ژاپن نمونه آن‌ها زیاد است و به معنای شراکت و موسسات انتشاراتی گروهی نیست.
یکشنبه ۵ اسفند ۱۳۹۷ - ۰۸:۴۵
نظر شما