قادر باستانی؛ نویسنده و مدرس علوم ارتباطات اجتماعی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا) درباره اقدام وزیر آموزش و پرورش مبنی بر توجه صدا‌وسیما به اخذ مجوز از این وزارتخانه برای تبلبغ کتاب‌های کمک آموزشی و آمادگی برای کنکور بیان کرد: اقدام وزیر آموزش و پرورش و ارسال نامه به رئیس صدا‌و‌سیما برای توجه به نظر کارشناسی وزارت‌ آموزش و پرورش برای تبلیغ کتاب‌های کمک درسی و کنکور کاملا قانونی و صحیح بود.

مجلس و دولت حریف صدا‌وسیما نمی‌شوند
وی با اشاره به اقدام صدا‌و‌سیما در تبلیغ کتاب‌های آموزشی افزود: تبلیغ کتاب‌های کمک‌درسی از صدا‌وسیما، خلاف برنامه‌ها و اهداف سازمان صدا‌وسیماست؛ این ممنوعیت علاوه بر قانون، در مقررات داخلی سازمان نیز آمده است.

باستانی ادامه داد: سازمان صدا‌و‌سیما در پخش صدا و تصویر انحصار دارد؛ بنابراین دولت از بودجه فرهنگی سالیانه خود، یخش قابل توجهی را در اختیار این سازمان قرار می‌دهد. انحصار و بودجه با این هدف تعیین شده که سازمان، اهداف بالاتری از اهداف یک بنگاه تجاری را دنبال کند؛ بنابراین صدا‌وسیما نباید به بنگاهی برای کسب درآمد برای گذران امور آن هم به هر قیمت تبدیل شود.

وی افزود: متاسفانه مسئولان صدا‌و‌سیما  از نبود نظارت بر عملکرد سازمان استفاده کرده‌اند. به نظر می‌رسد نه مجلس شورای اسلامی حریف این سازمان می‌شود و نه دولت. سازمان در وضعیت نبود نظارت از اهداف خود دور شده و به بنگاه تجاری تبدیل شده است.

صدا‌وسیما مخاطب را به بنگاه‌های تجاری می‌فروشد
این کارشناس رسانه با انتقاد از نگاه صدا‌وسیما به مخاطب گفت: سازمان، مخاطب را به‌مثابه کالای تجاری می‌بیند؛ بنابراین او را به بنگاه‌های تجاری می‌فروشد.

وی افزود:‌ تاثیر مخرب مافیای کنکور بر اجتماع و به تبع آن بر خانواده‌ها موجب ترویج این فهم شده که قبولی در کنکور مایه سعادت‌‌مندی و پشت کنکور ماندن بدبختی است. بنابراین همه خانواده‌ها را به این سمت سوق داده که  حتی با فروختن فرش زیر‌پا، هزینه کلاس‌های کنکور را تامین کنند.    

باستانی با تاکید بر مغاریت اقدامات با اهداف صدا‌و‌سیما بیان کرد: صدا‌وسیما باید به دانشگاه عمومی تبدیل شود، اما این سازمان دانشگاه عمومی نیست. برنامه‌های شبکه‌های مختلف صدا‌و‌سیما یا به تبلیغات ایدئولوژیک و یا به برنامه‌های تبلیغی اختصاص دارد. تنگ‌نظری و قبیله‌ای اداره کردن این نهاد موجب شده تا به‌جای اقناع و جلب رضایت مخاطب، هدفشان راضی کردن یک جمع کوچکی که نمی‌شناسیم، حرکت می‌کند.

سازمان دنبال راضی‌کردن عده‌ای خاص است
 نویسنده کتاب «اصول و تکنیک‌های برقراری ارتباط» با تاکید بر اینکه صدا‌وسیما باید برای همه مردم به برنامه‌‌سازی اقدام کنند، گفت: سازمان صدا‌و‌سیما بنگاه‌ خصوصی نیست که به‌ دنبال راضی‌ کردن عده‌ای خاص باشد، بلکه باید در جریان برنامه‌سازی با توجه به فعالیت 50 هزار نفر نیرو، بیش از هزار میلیارد تومان بودجه، دریافت عوارض واردات دستگاه‌های تلویزیون و همچنین تشکیل کنسرسیوم ویژه برای تبلیغات بخش‌های دولتی و خصوصی به همه مردم توجه کند.
 
وی با اشاره به بی‌توجهی سازمان صدا‌و‌سیما به مخاطب بیان کرد: بسیاری اوقات تشخیص برنامه‌های تبلیغی و فرهنگی برای مخاطب میسر نیست، در‌حالی‌که براساس علم علوم ارتباطات اجتماعی، مخاطب باید از زمان پخش تبلیغات اگاه باشد تا تصمیم‌ بگیرد خود را در معرض این آگاهی‌ها قرار بدهد یا خیر؟ اما برنامه‌های تبلیغی به‌گو‌نه‌ای تهیه می‌شود که شاید در انتهای برنامه مخاطب از تبلیغی بودن مطالبی که دریافت کرده آگاه می‌شود.    
 
نمایندگان دست بسته صاحبان قدرت سرمایه  
باستانی با اشاره به حرکت‌های تبلیغی بر محور کتاب‌های کمک‌درسی افزود: علاوه بر صدا‌و‌سیما، برخی معلمان نیز دانش‌آموزان را به سمت خرید و استفاده از کتاب‌های کمک درسی سوق می‌دهند. قدرت ناشران کمک درسی و به اصطلاح ناشران کنکوری مانع از تصمیم‌گیری نمایندگان مجلس برای حذف کنکور شده است.

وی ادامه داد: بنابراین با نوعی بی‌عملی، فقر نظارت، دست بسته بودن نمایندگان ملت مواجه هستیم. اگر طبق قانون، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان ملت هستند و نظام ما نظام مردمی است، باید توانایی نظارت بر سازمان صدا‌و‌سیما به‌عنوان نهادی که انحصار پخش صدا و تصویر را دارد داشته باشد.
 
این کارشناس درباره تاخیر در تصویب قانون نظارت بر عملکرد صدا‌وسیما گفت: طی سال‌های گذشته چندین بار تصویب لایحه نظارت بر صداو‌سیما به دلیل نفوذ صاحبان قدرت و سرمایه به نتیجه نرسیده است. بنابراین شاهد یکه‌تازی افراد گمنام و اعمال سیاست‌هایی هستیم که نمی‌دانیم پایه آن‌ها چطور و کجا تدوین شده است.

باستانی اظهار کرد: هر روز با ریزش مخاطب مواجه هستیم به‌طوری که صدا و سیما دیگر اصلی‌ترین منبع خبری مردم نیست. این وضعیت در شرایط بحرانی و بزنگاه‌های بحرانی برای کشور خلا‌ء بزرگ امنیتی را ایجاد می‌کند و نظام را به خطر می‌اندازد.