شروعی بی پایان
انسان همیشه و خصوصا در طی شب به آسمان بالای سر خودش نگاه می‌کرده و به فکر و خیال درمورد فضای خارج از زمین می‌پرداخته است. اما در نیمه دوم قرن بیستم موشک‌هایی که ساخته شدند آن‌قدر قوی بودند تا بتوانند بر نیروی گرانش غلبه کرده و به سرعت‌های مداری برسند. بدین ترتیب راه را برای تبدیل کاوش‌های فضایی به یک واقعیت هموار شد.
در دهه‌های 1930 و 1940 میلادی برای اولین بار این آلمان نازی بود که به فکر استفاده از راکت‌های با برد بلند به عنوان سلاح افتاد. مهمترین برنامه موشکی آلمان منجر به موشک v2 شد. با پایان جنگ جهانی دوم این موشک و طرح و برنامه‌های مربوطه به آن در اختیار آمریکا و شوروی قرار گرفت و بدین ترتیب زمینه‌ای برای ساخت موشک‌های بالستیک مورد استفاده برای کاوش فضا فراهم شد. برای اولین بار در 24 اکتبر 1946 به استفاده از همین موشک v2 تصاویری از فضا توسط آمریکا تهیه شد و 11 سال بعد اسپوتنیک1 به عنوان اولین ماهواره ساخت بشر توسط شوروی به فضا پرتاب شد.
آرزویی نزدیک در ورای کیهان
ادامه پرتاب ماهواره‌ها به فضا، فرستادن انسان به فضا و در نهایت فرود انسان بر روی ماه گام‌های بعدی در کاوش‌های فضا بودند. پروژه پرتاب شاتل، ساخت ایستگاه فضایی میر و ایستگاه فضایی بین‌المللی، ساخت تلسکوپ‌های فضایی از جمله معروف‌ترین آنها یعنی هابل، برای رفع محدودیت‌های دید بشر بر روی زمین و توسعه این فناوری‌ها و ارسال ماهواره‌ها به دوردست‌های فضا هم ادامه همین راه بوده‌اند. کاوش‌های فضایی جدید به جاهایی رسیده‌اند که روزی آرزوی بشر بودند. مریخ نقطه کانونی کاوش‌های فضایی امروزی است و گام نهادن انسان بر روی مریخ یک هدف بلند مدت و بی‌شک آرزویی دست یافتنی است. ناسا در تدارک سفری به مریخ با هدف فرستادن انسان به این سیاره سرخ تا سال 2030 است.
و اما در کتاب‌ها چه گذشت؟
این‌ها همه گوشه‌هایی از فعالیت‌های انسان در زمینه فضا است. اما در این میان آنچه که ما بیشتر از آن بهره برده‌ایم و به واسطه آن با این همه دستاورد آشنا شده‌ایم، کتاب‌هایی است که درمورد فضا نگاشته شده است. خصوصا ما دهه شصتی‌ها در زمانی رشد یافتیم که چندیدن دهه از عصر هیجان‌انگیز شروع اکتشافات فضایی گذشته بود و تب مجلات و روزنامه‌ها در این مورد فروکش کرده بود. در این زمان آنچه بیشتر در دسترس ما بود و بی‌مزد ومنت تاریخ همه آن وقایع را در برابر ما می‌گشود کتاب‌های خوبی بود که به همت مترجمان با سواد کافی در همین زمینه در اختیار ما قرار گرفته بود. امروز اما در دوران متفاوتی به سر می‌بریم.
نقش بزرگ کتاب در تفکر دانشمندان جوان
اگر تا دیروز باید تاریخ اکتشافات فضایی را با رقابت‌های بین آمریکا و شوروی را مرور می‌کردیم؛ امروز اما کشورمان ایران وارد این عرصه شده است و پرتاب چندین ماهواره و موجود زنده به فضا آن هم با موشک‌های ساخت داخل از افتخارات فضایی کشورمان است. نسلی که دیروز با خواندن آن کتاب‌ها به فضا علاقه‌مند شد امروز بیکار ننشسته و در راه توسعه این صنعت در داخل و عملی کردن رویاهای فرزندان این مرزو بوم در کاوش فضا گام برداشته است. اکنون چقدر جای نویسندگانی که این مجاهدت‌های علمی را برای بچه‌های امروزی روایت کنند خالی است. به امید روزی که کتاب‌هایی در زمینه پیشرفت‌های فضایی کشورمان هم در بازار یافت شوند.
نظر شما