به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) به نقل از واشنگتن‌پست-مارگارت اتوود، نویسنده سرشناس کانادایی، در مصاحبه جنجالی‌ اخیرش با مجله ورایتی گفته بود که ربایندگان هواپیما در حادثه 11 سپتامبر، ایده پرواز و حمله به داخل برج‌های دوقلو را از تماشای فیلم «جنگ ستارگان» الهام گرفته بودند. گرچه به نظر می‌رسد نظر خالق «سرگذشت ندیمه» چندان نمی‌تواند برآمده از حقیقت باشد و سازمان القاعده و 19 رباینده هواپیما در این حمله، نابودی ستاره مرگ در فیلم «جنگ ستارگان» را بازسازی نمی‌کرده‌اند، اما فرضیه اتوود با این‌همه خیلی بعید و دور از ذهن هم به نظر نمی‌رسد. ادبیات و فیلم همواره به دنبال این بوده‌اند که به نوعی واقعیت‌های جنگ را به تصویر بکشند و به نوبه خود در تغییر نگرش و دیدگاه نسبت به جنگ تاثیرگذار بوده‌اند. شاید بتوان گفت که ارتباطی مستقیم بین جنگ واقعی و جنگ در فیلم‌ها وجود دارد.

البته این موضوع پدیده‌ای نوظهور نیست. از زمان شروع اولین درگیری‌های انسانی، هنر و جنگ متقابلا بر هم تاثیر گذاشته‌اند. حماسه «ایلیاد» هومر یک داستان قدیمی و ساختگی از جنگ بوده است و اسکندر کبیر شب‌ها موقع خواب یک نسخه از آن را زیر بالینش می‌گذاشته و اعتقاد داشته که این کتاب گنجینه همراهی است که همه دانش‌ها را درباره جنگ دربردارد.

جان اشتاین بک هیچ وقت جنگ را ندید؛ اما رمان «ماه پنهان است» او که در سال 1942 منتشر شد، مانیفست ضدجنگی بود که درباره اشغال نظامی یک شهر کوچک و مقاومت مردم آن شهر نوشته شده بود. این کتاب در زمان جنگ جهانی دوم در اروپا جز کتاب‌های تاثیرگذار بود؛ تا جایی که به مثابه راهنمای روایی مقاومت در برابر اشغال نازی‌های آلمان درآمد.

مبارزان معاصر هنوز دارند از داستان‌ها می‌آموزند. استانلی مک کریستال، ژنرال بازنشسته ارتش ایالت متحده امریکا و دیوید پاترویس، فرمانده امریکایی سابق نیروهای امریکایی در عراق هردو اقرار کرده‌اند که عمیقا تحت تاثیر رمان «سنتوریون» بودند که در سال 1960 منتشر شد. این رمان درباره یگان‌های چترباز فرانسوی در هندوچین و الجزایر است. و جیمز استاوریدیس، فرمانده ارشد پیشین ناتو، مجموعه آثار همینگوی را به عنوان منبع الهام حرفه نظامی‌اش ذکر کرده است.

گزارش‌های کمیسیون 11 سپتامبر همچنین بیانگر آن است که مقام‌های اطلاعاتی آگاه بوده‌اند که هواپیماهای تجاری می‌توانند مسلح شوند. آن‌ها این‌ اطلاعات را نه از منابع اطلاعاتی ملی، بلکه از رمان «بدهی افتخار» تام کلنسی، نویسنده امریکایی که در سال 1994 منتشر شده بود کسب کرده بودند. در این رمان، یک هواپیمای مسافربری با هدف نابودی رهبری سیاسی امریکا به داخل ساختمان کپیتول در واشنگتن دی سی حمله می‌کند.

دولت امریکا این دسته از اطلاعات را که از کتاب‌ها، فیلم و یا تلاش‌های خلاقانه دیگر به دست می‌آید به عنوان اطلاعات با منابع باز طبقه‌بندی می‌کند؛ به این معنا که این اطلاعات از منابع در دسترس عموم جمع‌آوری شده‌اند.

 امریکا حتی تلاش‌های ویژه‌ای را برای نقب زدن به داستان به منظور اهداف خبری و اطلاعاتی انجام داده است و بعد از حادثه 11 سپتامبر، پنتاگون از دوجین نویسندگان و کارگردانان هالیوودی خواسته تا در آثارشان درباره حملات احتمالی آینده، گمانه‌زنی‌‌هایی را داشته باشند.

اخیرا هم ژنرال مارک میلی، فرماندار ارتش امریکا در سخنرانی که در موزه و کتابخانه نظامی پریتزکر در شیکاگو داشته تصریح کرده که وقت آن رسیده که به رمان‌های علمی تخیلی توجه بیشتری شود؛ چرا که می‌تواند ابزاری باشد برای کمک به ارتش در راستای شناخت ضروریات درگیری‌های بالقوه.

ارتش امریکا نیز اخیرا پروژه بزرگی را با نام «یگان‌های آینده» در راستای کمک به پیش‌بینی و آماده‌سازی برای جنگ‌های پیش رو در دست گرفته که از طریق کسب تجربیات رهبران تجاری، تکنسین‌ها، دانشگاهیان، نویسندگان و نمایشنامه‌نویسان محقق می‌شود. از طریق این پروژه کارشناسان خلاق منبع زنده اطلاعاتی به شمار می‌روند که حمله‌های احتمالی آینده به امریکا را پیشگویی خواهند کرد.

 بنابراین شاید نظریه اتوود در نگاه اول عجیب و تا حدی مضحک به نظر برسد اما هرگز دور از ذهن نیست؛ به ویژه آن‌که او در ادامه افزود که نویسندگان رمان‌های علمی و تخیلی در پیشگویی آینده به طور منحصر به فردی زیرک به نظر می‌رسند.