به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)ـ  چند سالی است که بازار کتاب‌های فلسفی به‌ویژه در حوزه فلسفه عام‌پسند داغ شده و در کنار کتاب‌های پرفروش که اغلب به حوزه ادبیات اختصاص داشت، کتاب‌های فلسفی نیز مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و به سبد پرفروش‌ها راه یافته است. البته در سال 96 برخی از عناوین این کتاب‌ها نیز توانستند در جایزه‌های مطرح حوزه علوم انسانی مانند فارابی، دهخدا و کتاب سال برگزیده شوند.
 
تحویل‌گرایی و فیزیکالیسم نوشته مهدی غیاثوند که از سوی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در حوزه فلسفه، به چاپ رسیده امسال در سومین دوره جشنواره دهخدا حائز رتبه شد. موضوع این کتاب، تحویل‌‌گرایی است و هدف آن، بررسی انتقادی تحویل‌گرایی در متن تحقق قرن بیستمی آن، یعنی فیزیکالیسم است. در این کتاب تلاش شده تصویری منسجم و نسبتاً کامل از تحویل‌گرایی ارائه شود. بخش نخست مشتمل بر سه فصل است که تلاشی برای تأمین مقدمات ضروری ورود به بدنه اصلی کتاب است.

فصل نخستین این بخش، به مهم‌ترین قسمت از این مقدمات، یعنی ایضاح مفهومی اصطلاح تحویل‌گرایی، اختصاص یافته است. اگر برای هر فرایند تحویل دو محور اساسی قائل باشیم، یعنی محور تعیین ماهیت پایه تحویل و محور تبیین چگونگی ارتباط میان پدیده‌های پایه و هدف تحویل، می‌توان گفت بخش دوم کتاب به محور نخست و بخش‌های سوم و چهارم به ترتیب از جنبه‌های هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی، به محور دوم اختصاص داده شده‌اند. در بخش پایانی پدیده آگاهی به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شده است تا در آیینه آن، تمامی بخش‌های گذشته به طرز منسجمی کنار یکدیگر قرار بگیرند.
 
فلسفه اسلامي کتاب «نظام معرفت‌‌شناسي اشراقي سهروردي»، تاليف مهدي عباس‌زاده نیز که به همت نشر پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته امسال در سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال تقدیر شد.

مـوضـوع این کتـاب استخـراج و تبیین نظام معـرفت‌شنـاسی شهاب‌الـدین سهـروردی(شیـخ اشراق) است. در ایـن کتـاب، کوشش شده است امکـان نظام‌منـدی ـ یا دست‌کـم ارایه تصویری نظام‌مند از معرفت‌شناسی سهروردی، مجموعا با تکیه بر مجموعه مصنفات او، شروح و تعلیقات شارحان متقدم و متاخر او و نهایتا آثار منتقدان متقدم و متاخر او، بررسی و اثبات شود. هم‌چنین نقد دیـدگـاه‌هـای معـرفـت‌شنـاخـتی سـهروردی بـه ویـژه از منـظر صدرالمتالهین و برخی از فلاسفه نوصدرایی از نظر دور نخواهد ماند، ضمن این که گاه دیدگاه‌های سهروردی شناسان یا متفکران معاصری که به آرای او نظر داشته‌اند، بررسی خواهند شد.
  کتاب «ضرورت، دلالت و جهان های ممکن» فارابی از شش فصل و یک ضمیمه تشکیل شده است و از آنجا که مباحث آن درباره ضرورت، بر معناشناسی کریپکی برای گزاره‌های موجه مبتنی است، بخش عمده فصل اول به توضیح آن اختصاص دارد. فصل دوم به طرح پاره‌ای از مباحث متافیزیکی درباره جهان‌های ممکن پرداخته می‌شود. سعیدی مهر در فصل سوم این کتاب به توضیح نظریه دلالت مستقیم پرداخته و ارکان و ادله آن را بررسی می‌کند. مسئله ذات‌گرایی به فصل چهارم کتاب اختصاص دارد که در ابتدا توضیحات دقیق‌تری درباره تفکیک جهت گزاره‌ای از جهت شیئی و تمایز آن با پاره‌ای از تفکیک‌های مشابه مطرح شده است.

در هریک از فصل‌های اول تا چهارم، مسائل بسیار مهمی که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم با بحث ضرورت در ارتباط اند بررسی شده است. مقدمات لازم برای بحث رابطه «ضروری» و «پیشین» محور فصل‌های پنجم و ششم است که در این دو فصل، براساس تفکیک دو رویکرد مختلف به بحث رابطه «ضروری» و «پیشین» پرداخته می‌شود و در آخر نیز نویسنده کتاب نتیجه‌گیری کرده و به گفته وی از مهمترین فصل‌های شش‌گانه کتاب محسوب می‌شود.
 
اما کتاب «هولوکاست: پیگرد و کشتار یهودیان» که در نیمه دوم سال روانه بازار نشر از جمله آثاری بود که از سوی مخاطبان مورد توجه قرار گرفت. این اثر نخستین کتابی است که درباره هولوکاست در ایران منتشر می‌شود و فرایند یهودی‌کشی را شرح می‌دهد. شاید باور کردن آن سخت باشد که چگونه ممکن است چند میلیون انسان در عرض چند سال کشته شده باشند، اما کتاب همین فرایند را شرح می‌دهد؛ یعنی فرایندی که از نظریه‌ای سیاسی -یهودی‌ستیزی- آغاز شد، به حذف اقتصادی و اجتماعی و بعد فیزیکی یهودیان از جامعه آلمان انجامید و در نهایت باعث شد خیل گسترده یهودیان از جای جای اروپا روانه اردوگاه‌های مرگ شوند. کتاب هولوکاست، نوشته آلکساندر براکل که مهدی تدینی آن را از آلمانی ترجمه کرده است، این فرایند را شرح می‌دهد.
 
کتاب «خیانت‌ها» نوشته نيكولا ماكياولی به ترجمه سيما زائر رفيعی که انتشارات روزگار نیز آن را منتشر کرده، از دیگر آثاری بود که در بازار کتاب‌های اندیشه دیده شد. در تمام طول تاریخ بعضی از کتاب‌ها جهان را تغییر دادند و شیوه نگاه ما به خودمان و دیگران را دگرگون کردند. آنها به مباحث، اختلافات عقاید، جنگ ها و انقلاب‌ها الهام بخشیده‌اند. آنها زندگی‌های بسیاری را ساخته‌اند و یا تباه کرده‌اند. حالا نشر روزگار نو برای مخاطبان کارهای متفکران بزرگ، پیشگامان، اصلاح طلبان و طالع بینان را فراهم آورده است. ایده‌هایی که مدنیت را تکان داد و به ما کمک کرد تا آن چه که اکنون هستیم باشیم.

ماکیاولی یکی از معروف‌ترین استراتژیست‌های تاریخ است. او در این مجموعه درباره خطرات خیانت‌ها، بخش‌های مختلف یک ارتش، عناصر حیاتی برای به دست آوردن و حفظ قدرت در روزگار خود سخن می‌گوید و همچنین توصیه‌هایی درباره روش‌های جنگ و حفظ نظم می‌کند و توضیح می‌دهد که چرا نباید به معاهداتی که تحت فشار منعقد شده اند، پایبند ماند.
ققنوس در سال 96 کتاب «تسلی بخشی‌های فلسفه» نوشته آلن دوباتن به ترجمه عرفان ثابتی را منتشر کرد که در ماه‌هایی از سال در سبد پرفروش‌ها قرار گرفت. این کتاب با استناد به نظرگاه ۶ فیلسوف مطرح، راه حل‌هایی برای برون رفت از بحران‌های روزمره ارائه می‌کند. این اثر یکی از لذت بخش‌ترین کتاب‌هایی است که هر فلسفه دوست و فلسفه ندوستی خواهد خواند. این کتاب بیشتر از آنکه بیانی فلسفی با کلماتی قلمبه سلمبه داشته باشد زندگی پنج فیلسوف را رودر روی باورهایشان قرار میدهد تا به ما در مقابله با مشکلات زندگی کمک کند. مسلما برای کسانی که فلسفه را بصورت جدی دنبال میکنند کتاب چیز زیادی نخواهد داشت.
کتاب «استبداد:‌ بیست درس از قرن بیستم»، حاوی بیست درس از قرن بیستم است که با شرایط امروز منطبق شده است. این اثر از سوی فرهنگ نشر نو روانه بازار نشر شد و با اقبال مخاطبان مواجه شد.
مولف کتاب «استبداد:‌ بیست درس از قرن بیستم» معتقد است که ما از اروپایی‌های قرن بیستم عاقل‌تر یا باهوش‌تر نیستیم که شاهد بودند دموکراسی چطور جای خود را به فاشیسم یا نازیسم یا کمونیسم جای داد. تنها مزیت ما این است که شاید بتوانیم از تجربیات آنها درس بگیریم و حالا زمان مناسبی برای درس گرفتن است.
کتاب «انسان خردمند» شامل تاریخ مختصر بشر، نوشته یووال نوح هراری به تازگی با ترجمه نیک گرگین توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شد و از جمله آثار پرفروش در سال 96 بود. نسخه اصلی این کتاب در سال ۲۰۱۴ چاپ شده است. «انسان خردمند» به بیش از ۳۰ زبان ترجمه شده و یکی از آثار بین المللی است که در فهرست پرفروش ها بوده است. شخصیت هایی چون اوباما، بی گیتس و ... خواندن این کتاب را به دیگران توصیه کرده اند. به عقیده مترجم این کتاب، تمامی تلاش هایی که تا پیش از این، برای توصیف تاریخ بشر انجام شده‌اند، عمیقا ملهم از اعتقادات و باورهای محققین بوده‌اند. در این میان، نهایت امانت داری نسبت به مقام و جایگاه محوری و والای بشر در هستی صورت گرفته است. تاریخ را انسان گرایان نوشته اند و انسان گرایان معتقدند که انسان خردمند، ذاتی یگانه و مقدس دارد که اساسا متفاوت از ذات دیگر موجودات و پدیده‌هاست. تحول تاریخی انسان خردمند از ۳ مرحله اصلی عبور کرد که اولین آن «انقلاب شناختی» حدود ۷۰ هزار سال پیش آغاز شده است.
 
فیلسوفان هیتلر نوشته ایوون شرات به ترجمه حسین کاظمی یزدی نیز از سوی نشر رایزن به چاپ رسیده است. این اثر در سال 96 جزء آثار پرفروش قرار گرفت. اندیشه‌ها و فلسفه‌های مختلف، در بستر تاریخی یک کشور شکل می‌گیرند که تأثیر و تاثرهایی از خود برجا می‌گذارند، اما از سوی دیگر قدرت‌ها و نظام‌های حاکم در میزان تأثیر و تأثر و جاودانگی یا بی‌اثر کردن آن‌ها نیز نقش دارند. کتاب معروف سال‌های اخیر با عنوان «فیلسوفان هیتلر» به هر دو نقش در بستر اندیشه آلمانی اشاره می‌کند و اینکه چه اندیشه‌هایی در شکل‌گیری مانیفست یک حکومت فاشیستی نقش داشته‌اند و این حکومت چه اندیشه‌هایی را در نطفه خفه کرد و چه اندیشه‌هایی را پروبال داد.

ایوان شرات، فارغ‌التحصیل دکتری از کمبریج و مدرس این دانشگاه، در کتابی با عنوان «فیلسوفان هیتلر»، Hitler’s Philosophers درباره فلاسفه‌ای می‌نویسد که با هیتلر شکوفا یا به حاشیه رانده شده‌اند. این کتاب به خوبی نقش قدرت‌ها را بر سیر اندیشه‌ورزی در یک کشور نشان می‌دهد و اینکه چگونه قدرت حاکم می‌تواند یک اندیشه را مطرح کند و اندیشه دیگری را با همه توانایی‌هایش به حاشیه بکشاند؛ چنانچه بعد از گذشت ۸۰ تا ۹۰ سال هنوز زیر سایه آن قدرت گم باشد.
 
اما درس‌های نیچه برای زندگی نوشته ان آرمسترانگ به ترجمه صالح نجفی که انتشارات هنوز آن را چاپ کرده نیز اثر دیگری است که در سال 96 توجه مخاطبان را به خود جلب کرد. کتاب، کندوکاو در باب پرسش‌های اساسی زندگی و آشنایی با نظراتی برگرفته از فلسفه، ادبیات، روان‌شناسی و هنرهای تجسمی است. فریدریش نیچه (۱۹۰۰-۱۸۴۴) فیلسوف آلمانی، شاعر و منتقد فرهنگی بود. تعالیم او مایهٔ الهام انسان‌ها در تمامی حیطه‌های زندگی بوده است، از رقصندگان و شاعران گرفته تا روان‌شناسان و هواخواهان انقلاب اجتماعی. نیچه به ستایش خاموش و بی‌کلام یا کف‌زدن برای قهرمان خویش بسنده نمی‌کند. او می‌خواهد به راز گوته پی ببرد. می‌خواهد بداند انسان شایسته ستایش چگونه شخصی شده است که اینک هست. پرسش کلیدی همین است: کارهایی که بر ما اثر می‌گذارند و ما را بر‌می‌انگیزند درعمل چگونه صورت می‌پذیرند؟ کافی است آن‌ها را نظاره کنیم. ما می‌خواهیم بیش‌ازپیش شبیه چیزهایی شویم که ستایش ما را بر‌می‌انگیزند.
 
«ضیافت افلاطون به نزد لئواشتراوس» مجموعه آثار و درسگفتارهای لئواشتراوس «فلسفه سیاسی یونان باستان» است. این کتاب ویراسته سث بنردتی است که با ترجمه ایرج آذرفزا در پایان سال 96 از سوی انتشارات علمی و فرهنگی منتشر شده است و در نوع خود اثری قابل توجه است.

​«ضیافت افلاطون به نزد لئواشتراوس» مجموعه درس‌گفتارهایی است که لئواشتراوس سال 1959 در دانشگاه شیکاکو ارائه کرده است. با اینکه قرار بود این درسگفتارها در دهه شصت میلادی به چاپ برسد به دلایلی چاپ آن چهل سال به تعویق می‌افتد. سث بنردتی (1930-2001) یکی از برجسته‌ترین شاگردان اشتراوس، ویرایش این درسگفتارها را بر عهده می‌گیرد و در سال 2001 به همت انتشارات شیکاگو آن را منتشر می‌کند.

خوانده‌شده‌ترین و بحث‌انگیزترین آثار اشتراوس را می‌‌توان پیگرد و هنر نوشتن (1952) حق طبیعی و تاریخ (1953) اندیشه‌هایی درباره ماکیاولی (1958) شهر و انسان (1964) دانست. در این میان، ضیافت افلاطون به نزد لئو اشتراوس کمتر مورد توجه قرار گرفته است و کمتر خوانده شده است. پس از گذشت نزدیک به پانزده سال از چاپ این کتاب، به جز دو بازبینی و یک مقاله، پژوهش دیگری مستقیما به این کتاب اختصاص داده نشده و در میان آثاری که درباره اندیشه‌های اشتراوس نوشته شده است، کتاب پیش‌رو کمترین سهم را دارد.