یکشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۶ - ۱۰:۴۲
ماجرای شغل قبله‌کشی در دوره قاجار

جواد صفی‌نژاد، پدر علم کاریز (قنات) ایران می‌گوید درباره کتاب‌هایی که در حوزه تهران‌پژوهی نوشته شده می‌توان روی حوزه‌های مختلفی کار کرد که مغفول مانده است. به طور مثال مشاغل قدیمی در تهران وجود داشته که اکنون در حال از بین رفتن است و باید مستند شود.

جواد صفی‌نژاد در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره کتاب‌های حوزه تهران‌پژوهی اظهار کرد: کتاب‌هایی را که در حوزه تهران‌پژوهی نوشته شده هنوز کسی نمی‌شناسد. تهران مسایل و آسیب‌هایی دارد که باید درباره آن‌ها مفصل صحبت کرد. من از زمان قاجار اسناد مکتوب و کتاب‌هایی درباره تهران دارم که هنوز منتشر نشده است.

پدر علم کاریز (قنات) ایران ادامه داد: من چون اهل شهر ری هستم تنها موفق شدم که نسخه مربوط به شهر ری را منتشر کنم اما همچنان می‌شود روی بخش‌های دیگری مانند ورامین، ساوجبلاغ و ... کار کرد. بنابراین باید جلسات خصوصی ترتیب داد و با محققان و تهران‌پژوهان گفت‌وگو کرد تا روی حوزه‌هایی که درباره تهران مغفول مانده کار کرد.

وی افزود:‌ از ابعاد تهران‌پژوهی باید روی مسایل و نکته‌هایی کار کرد که در حال از بین رفتن است به طور مثال در تهران مشاغلی وجود داشته است که اکنون دیگر نام و نشانی از آنها وجود ندارد. چینی‌بند زنی، مسگری، در تهران وجود داشته یا از بین رفته است. من کتابی را بررسی کردم که البته مربوط به تهران نیست، فردی شغلش قبله کشی بوده است! از او می‌پرسند که قبله‌کشی یعنی چه؟! می‌گوید از زمان قاجار هر کسی که می‌خواسته خانه بسازد این فرد را می‌آوردند تا جهت قبله را مشخص کند. این مشاغل هم در تهران وجود داشته که متاسفانه چون گردآوری نشده است در حال از بین رفتن است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه من کتاب‌های زیادی درباره تهران مطالعه کردم گفت: شاید بیش از 50 اثر مطالعه کرده باشم که هر یک از آن‌ها از دیدگاه‌های مختلف به مسایل و تاریخ تهران پرداخته باشد اما سخنرانی‌هایی که در موسسه مطالعات درباره تهران شده بود و مجموعه آن‌ها در کتابی گردآوری شده بود شاید یکی از بهترین آثاری است که درباره تهران منتشر شده است. همچنین همین موسسه مطالعات، اطلسی درباره تهران منتشر کرده بود که شاید اولین اطلس تهران بوده است و می‌تواند برای مخاطبان بسیار جالب باشد.

پدر علم کاریز (قنات) ایران نیز در پایان سخنانش از انتشار اولین شاهنامه‌ای که در زمان ناصرالدین شاه چاپ شده خبر داد و گفت: خانه کتاب قرار است این کتاب را منتشر کند و من نیز مقدمه مبسوطی روی آن نوشتم.

صفی‌نژاد که به پدر علم کاریز (قنات) ایران نامور است، کتاب‌های بسیاری نوشته و مقاله‌هایی را به رشته تحریر درآورده است. «مونوگرافی روستای طالب آباد»، «بنه؛ نظام‌های سنتی زراعی در ایران»، «نظام‌های آبیاری سنتی در ایران»، «عشایر مرکزی ایران»، «لرهای ایران؛ لر بزرگ و لر کوچک»، «سد زیرزمینی قنات وزوان میمه اصفهان»،«مبانی جغرافیای انسانی» و «نان سنگک؛ مطالعه مردم شناختی» برخی از کتاب‌های وی را تشکیل می‌دهند.

صفی‌نژاد در کنار تحقیقات و پژوهش‌های فراوان خود، مدرسی بزرگ نیز بوده است. او در چند دهه تدریس در دانشگاه‌های مختلف و به طور ویژه دانشگاه تهران، شاگردان فراوانی نیز تربیت کرده است. استاد صفی‌نژاد تاکنون به تدریس دروسی چون مبانی جغرافیای انسانی، جامعه‌شناسی ایلات و عشایر، مردم‌شناسی ایران با تکیه بر ایلات و عشایر، زمینه‌ها و شیوه‌های همیاری، مسائل کوچ نشینی، انسان و محیط، منابع و ماخذ جغرافیا و نظام‌های آبیاری در ایران به طور عمده در موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی، دانشکده ادبیات و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، گروه جغرافیای دانشگاه تهران و نیز دانشگاه علامه طباطبایی به تدریس پرداخته است.

از فعالیت‌های پژوهشی وی طی این سال‌ها می‌توان به مطالعات میدانی در میان ترکمن‌ها و شاهسون‌ها و مناطقی از کهگیلویه و بویراحمد، سبزی‌کاری و سبزی‌کاران شهرری، پیشینه جغرافیایی و تاریخی شمال خراسان، انجام منوگرافی متعدد، کار بر روی موضوعاتی چون قنات، بنه، نظام های زراعی، نظام های آبیاری و اسناد عشایری در ایران اشاره کرد. او در زمینه‌های فوق جزء متخصصان منحصر به فرد به شمار می‌رود.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها