به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سیدعلی میرافضلی با کتاب «جُنگ رباعی» یکی از پنج کاندید بخش «متون قدیم» در گروه زبان و ادبیات فارسی جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران است.
سیدعلی میرافضلی در توضیح این کتاب اظهار کرد: این کتاب گردآوری، تصحیح و بازیابی چهار هزار و 197 رباعی از 35 شاعر فارسی‌زبان است که در حد فاصل نیمه دوم قرن پنجم هجری تا اواخر قرن یازدهم هجری می‌زیسته‌اند.
وی ادامه داد: بخشی از رباعیات این کتاب تصحیح دوباره رباعیات چاپ شده بر مبنای منابع موثقی است که از دید پژوهشگران پیشین پنهان مانده، پاره‌ای دیگر نویافته و چاپ نشده است و قسمت پایانی نیز تلفیقی از این دو، یعنی هم در آنها تصحیح تازه‌ای صورت گرفته و هم دربردارنده رباعیات نویافته است.
این پژوهشگر ادبیات با اشاره به رباعیات تازه کشف شده این کتاب گفت: 50 درصد این رباعیات را از دل نسخه‌های خطی بیرون کشیده‌ام و برای نخستین بار است که در قالب کتابی چاپی منتشر می‌شوند. برای مثال در این کتاب 220 رباعی جدید از سنایی منتشر شده و با این حساب، تعداد رباعیات چاپ شده از سنایی به 720 اثر رسیده است.
وی افزود: بیشترین رباعیات این مجموعه به اثیر اخسیکتی اختصاص دارد. اثیر از شاعران معروف قرن ششم هجری است. دیوان او که در سال 1337 به چاپ رسیده، فقط دربردارنده 67 رباعی بوده است. در این کتاب 658 رباعی اثیر عرضه شده و پاره‌ای از این رباعیات، جزو بهترین رباعیات زبان فارسی است و مابقی نیز در شناخت تاریخ رباعی و تحولات زبان و تعیین گوینده رباعیات ناشناخته متون فارسی اهمیت بسیار دارد.
میرافضلی در توضیح ویژگی‌های این اثر اظهار کرد: تنظیم رباعیات بر اساس دوره تاریخی شاعران تنظیم شده و به این ترتیب از سنایی غزنوی آغاز شده است و به محمدسعید حکیم قمی ختم می‌شود. در ابتدای هر بخش نیز یادداشت‌هایی در معرفی هر شاعر آمده که مدخلی بر رباعیات آن شاعر است. در این مقدمه‌ها علاوه بر معرفی شاعران، پیشینه و منابع تحقیق آورده شده است.
وی ادامه داد: این کتاب از جنبه‌های لغوی (منبعی غنی برای لغات قدیمی)، تاریخی، ادبی، هنری و حتی زیباشناسی اثر بسیار مهمی است و می‌تواند به‌عنوان یک منبع بکر مورد استفاده محققان و پژوهشگران قرار گیرد تا به کشف‌های تازه‌ای دست پیدا کنند چراکه این کتاب باعث می‌شود شناخت دقیق‌تری نسبت به این قالب شعری در یک دوره تاریخی مشخص داشته باشیم.
این شاعر و طنزپرداز با اشاره به پروسه زمانی گردآوری، تصحیح و نگارش این کتاب گفت: جمع‌آوری و تدوین این رباعیات 23 سال طول کشید چراکه برای گردآوری این کتاب به 250 نسخه خطی و صدها کتاب چاپی رجوع کردم.
وی در توضیح دلایل پرداختن به این موضوع عنوان کرد: در سال 71 به شکل متمرکز به تحقیق و پژوهش در قالب رباعی پرداختم. در این پژوهش‌ها متوجه شدم رباعیات بسیار زیادی در نسخ خطی وجود دارد که در متون چاپی مورد توجه قرار نگرفته است؛ این موضوع انگیزه‌ای شد تا به گردآوری و تصحیح این متون بپردازم. البته باید این نکته را یادآور شوم که این پژوهش در سه کتاب مجزا آماده شده که در حال حاضر تنها یک جلد از آن منتشر شده است.
میرافضلی با اشاره به مخاطبان کتاب «جُنگ رباعی» اظهار کرد: این کتاب در گام نخست، منبع بسیار خوبی برای پژوهشگران است اما با توجه به گسترش علاقه شاعران به این قالب، رباعی‌سرایان جوان می‌توانند به این کتاب مراجعه کنند و آن را سرمشق فعالیت‌های خود قرار دهند.
سه‌شنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۵ - ۱۰:۳۹
نظر شما