به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) نشست نقد و بررسی کتاب‌های «تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی» با سخنرانی محسن کاظمی، پژوهشگر تاریخ شفاهی، دکتر سینا فروزش، عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تخقیقات و علیرضا بهرامی، مدرس دانشگاه سه‌شنبه 12 بهمن ماه در سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی برگزار شد.

کاظمی با مرور برخی کتاب‌های تالیف شده درباره انقلاب اسلامی گفت: پس از پیروزی انقلاب، ما درگیر جنگ تحمیلی شدیم و فرصت نیافتیم که به تاریخ انقلاب بپردازیم. لذا جنگ ایران و عراق زمان ثبت و ضبط خاطرات و تاریخ انقلاب را 10 سال به تعویق انداخت زیرا در آن زمان اولویت با جنگ بود و برخی از اهل قلم نیز وارد جنگ شدند.
 
وی افزود: پس از پایان جنگ شاهد دو حرکت در گردآوری خاطرات، اسناد، مدارک و تاریخ شفاهی انقلاب و جنگ هستیم. حرکتی که منجر به پیدایش انبوهی از تاریخ شفاهی و خاطرات شد، خاطرات و تاریخ شفاهی که بدون در نظر گرفتن اصول درست تدوین شد.

این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: به نظرم تاریخ شفاهی ما را به سمت خوانش غیررسمی از وقایع و پدیده‌ها می‌برد و بسیاری از اتفاقات وجود دارد که ما درباره آنها سخنی نگفتیم. درباره بعضی حرکت‌ها یا رویدادها که در دوره پهلوی برای ما ناهنجاری بوده، مبارزه کردیم اما امروز نمی‌خواهیم درباره آن صحبت کنیم و خاموش هستیم.

چرا؟ دلیل اینکه درباره آن سکوت می‌کنیم شاید به تکرار آن برمی‌گردد. از طرفی جای پرسش دارد که چرا به سمت آن می‌رویم شاید چون مبتلا به آن هستیم و اینجا کاری از تاریخ شفاهی نیز برنمی‌آید و مباحث بین رشته‌ای می‌تواند کارگشا باشد.
 
وی افزود: در ایران دانشگاه‌ها نسبت به تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی بی تفاوت هستند؛ در حالی که در دنیا دانشگاه‌ها تاریخ شفاهی را جلو می‌برند، در ایران نهادها متولی تاریخ شفاهی هستند و دانشگاه‌ها سکوت اختیار کردند و نقش تماشاچی را بازی می‌کنند، گاهی نیز مخالفت‌اند چون همچنان مدافع تاریخ سنتی هستند.    

هرج و مرج در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی

فروزش با اشاره به آنارشیسم تاریخ‌نگاری گفت: در ایران مردم در دو رشته خود را صاحب‌نظر می‌دانند یکی در پزشکی و دیگری در تاریخ. مردم درباره رویدادهای تاریخی به سهولت اظهارنظر می‌کنند بدون اینکه مطالعات کافی درباره آن رویداد داشته باشند. از طرفی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و با حجم انبوهی از تالیفاتی که تاریخ شفاهی یا خاطرات نامیده می‌شود، مواجه هستیم که سعی دارند تاریخ انقلاب را بیان کنند.
 
وی افزود: حال تصور کنید مورخ انقلاب باید با تشخیص سره از ناسره به نگارش تاریخ انقلاب اسلامی بپردازد، تاریخی که با انبوهی از تالیفات سروکار دارد و مانند عالم حدیث با انبوهی از حدیث مواجه است که برای دست یافتن به حقیقت باید با موجی از کتاب‌ها و اطلاعات دست و پنجه نرم کنند که خود نوعی هرج و مرج در تاریخ‌نگاری است.
 
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات ادامه داد: آیا ضرورتی دارد که استانداران و فرمانداران به تالیف خاطرات خود بپردازند؟ این خاطرات چه گرهی از تاریخ باز می‌کند؟ در حال حاضر به دلیل نگاه‌های تبلیغی به انقلاب با سیلی از خاطرات مواجه هستیم که نمی‌دانیم با چه رویکردی به تجزیه و تحلیل آنها بپردازیم!

نسل جدید تمایلی به خواندن تاریخ ندارد!

بهرامی در بخش دیگری از این نشست درباره رغبت نداشتن دانشجویان به مطالعه تاریخ انقلاب اسلامی گفت: کتاب‌های تاریخ انقلاب هنوز به بلوغ نرسیدند و ساده‌نویسی در این تالیفات وجود ندارد. از طرفی نسل جدید با استقبال از شبکه‌های اجتماعی تمایلی به خواندن کتاب ندارد.