نخستين جلسه هيأت علمي يازدهمين جشنواره شعر فجر با معارفه اعضای این هیات در دفتر معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد و در آن موضوعات گوناگون براي برگزاري حرفهايتر جشنواره از جمله مسأله اعتمادسازي، مورد بحث قرار گرفت.
پايتخت فرهنگي جهان اسلام، ميزبان جشنواره يازدهم شعر فجر
سخنان سيدعباس صالحي، معاون امور فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي آغازگر اين نشست بود. وي با تأكيد بر موفقيت برگزاري جشنواره بينالمللي شعر فجر در دورههاي قبل، تغيير رويههاي آن از فراخوان شعر به فراخوان كتاب شعر براي داوري مناسبتر و دقيقتر و همچنين استفاده از داوران صاحبنظر و كم شدن حاشيههاي مربوط به اعلام نتايج داوران را از جمله نقاط قوت دورههاي نهم و دهم اين جشنواره به دبيري اسماعيل اميني عنوان كرد.
صالحي ادامه داد: دور يازدهم جشنواره به دبيري محمدكاظم كاظمي برگزار ميشود. همه با خدمات و زحمات ادبي آقاي كاظمي آشنا هستيم و اينكه دبيري جشنواره با انرژي و جوششهاي تازه همراه شود، اتفاق مهمي محسوب ميشود.
وي در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به انتخاب شهر مشهد به عنوان پايتخت فرهنگي جهان اسلامي در سال 2017، برگزاري مراسم اختتاميه جشنواره در مشهد را عاملي براي تقويت ارتباط با قلمروي زبان فارسي عنوان كرد و گفت: با توجه به اين موضوع، برخي از حركتهاي فرهنگي كشور در مشهد برگزار ميشود كه يكي از آنها جشنواره شعر فجر است.
معاون امور فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در ادامه سخنان خود، برگزاري نهمين دوره جايزه ادبي جلال آلاحمد و داوري كتابهاي داستاني افغانستان در اين جايزه را يادآور شد و افزود: در اين دوره از جشنواره شعر فجر، كتابهاي شعر افغانستان در بازه زماني مشخص به عنوان موضوع ویژه و جنبی جشنواره مورد داوري قرار خواهد گرفت.
زبان ما با سایر کشورها، زبان فرهنگ است
اسماعيل اميني، دبير دورههاي نهم و دهم جشنواره شعر فجر هم با بيان سخناني، تغييرات اعمال شده در دورههاي اخير جشنواره شعر فجر را عاملي براي احصاء و شناسايي كارنامه كلي شعر كشور ناميد و گفت: پيش از اين با اين حجم از مشاركت مواجه نبوديم. در دو دوره قبلي، محافل محدودي در كشورهاي ديگر برگزار كرديم كه تداوم برگزاري آن اهميت دارد؛ زيرا زبان ما براي گفتوگو با كشورهاي ديگر، زبان فرهنگ است و با ادامه دادن اين كار، شاهد نتايج اثربخش بسياري خواهيم بود.
اميني در ادامه از انتصاب محمدكاظم كاظمي، شاعر متولد هرات افغانستان به عنوان دبير علمي جشنواره يازدهم شعر فجر استقبال کرد.
تداوم برنامههاي مطلوب قبلي
جواد محقق، ديگر عضو هيأت علمي يازدهمين جشنواره شعر فجر نيز محدوديتهاي زماني را مانع برگزاري برخي از پيشنهادهای ارائه شده براي اجرا در اين جشنواره عنوان كرد.
وي تأكيد كرد: ميتوان براي دورههاي بعدي اين پیشنهادها را برنامهريزي و اجرا كرد. با توجه به كمبود وقت، حذف نكردن برنامههاي اجرا شده در دوره قبلي مانند برگزاري محافل شعر در داخل و خارج از كشور، مطلوب است.
اتفاقا جشنواره باید شعر فارسی در جهان باشد
محمدحسین مهدوی سعیدی (م. موید) نيز توجه ويژه به حوزه كودك و نوجوان در اين جشنواره را مورد تأكيد قرار داد و در ادامه با بيان اينكه رويكرد جشنواره بايد شعر فارسي فرامرزی باشد، گفت: نگاه ما بايد معطوف به شعر فارسي باشد که در هر جاي دنيا خلق میشود و این آثار بايد مورد بررسي و داوري جشنواره قرار بگيرد.
شعر كودك و شعر بزرگسال را تفكيك كنيم
مصطفي رحماندوست، شاعر و ديگر عضو هيأت علمي جشنواره شعر فجر نيز در سخنان کوتاه خود گفت: بايد در انتخاب داوران دقت زيادي داشته باشيم و حتيالامكان سعي كنيم كه داوران عنوان و مقبوليت اجتماعي بين همكاران خود داشته باشند تا جايزه اعتبار بيشتري پيدا كند.
تأكيد بر اعتمادسازي
در ادامه اين نشست، محمدجعفر ياحقي، مسأله فرامرزي فكر كردن درباره شعر را مورد اشاره قرار داد و گفت: در برگزاري جشنواره شعر فجر بايد بگوييم زبان فارسي و از واژه شعر ايران استفاده نکنیم.
وي افزود: فراگيرتر و جهاني شدن اين جشنواره به افزايش اعتبار جشنواره كمك خواهد كرد. در اين خصوص دو نكته وجود دارد؛ يكي تاجيكستان كه خط آن متفاوت است و كمي در انتخاب كارها مشكل ايجاد ميكند؛ اما قابل حل است. ديگري هم در ارتباط با باقي نقاط جهان است كه مسأله ما در اين حوزه، اعتمادسازي است. ممکن است خيلي از شاعراني كه آثاري در حوزه شعر فارسي و در خارج از ايران خلق ميكنند، به جشنواره اعتماد کافی نداشته باشند؛ بنابراين بايد راهي براي اعتمادسازي پيدا كنيم.
تاجيكستان را دريابيم و جشنواره را جهاني كنيم
فاطمه راكعي، شاعر كشورمان هم ديگر سخنران اين نشست بود. وي در آغاز گفت: فكر نميكنم موضوع تفاوت خط، مشكلي براي مشاركت دادن شاعران تاجيكستان باشد. به نظر من، كار اصوليتري است اگر آنها را در دورههای بعدی وارد جشنواره كنيم.
اعتمادسازي در داخل و خارج از كشور را افزايش دهيم
محمدكاظم كاظمي، دبير علمي يازدهمين جشنواره بينالمللي شعر فجر در سخنانی، انتخاب يك شاعر افغانستانی به عنوان دبير جشنوراه را همراه با اثرات مثبت بيان كرد. وي گفت: هميشه توهم و تصور نوعي چالش وجود دارد؛ از جمله اينكه ايران به ادبيات و شعر فارسي خارج از ايران، خيلي توجه ندارد. اين انتخاب، خط بطلاني بر اين ديدگاه اشتباه كشيد.
وي ادامه داد: پيش از اين در دو دوره جشنواره داور بودم. مسايل و مشكلاتي در اين جشنواره وجود داشت؛ از جمله زمان بسيار اندك و احتمالاً دقت كم در داوريها. توقعي كه از جشنواره و هيأت علمي و دبير آن ميرود، شفافيت در بحث داوري است؛ بنابراين بايد در اين قضيه، نهايت دقت و تلاش را داشته باشيم.
دبير علمي يازدهمين جشنواره شعر فجر در بخش ديگري از سخنان خود اظهار كرد: شاید هنوز برای اعتمادسازي در داخل كشور به تلاش بیشتری نیازمنديم. چرا که تمام جريانهاي داخل كشور باید به جشنواره اعتماد داشته باشند. اگر در تركيب هيأت داروان و تصميمگيري براي ارائه آثار از نمايندگان جريانهاي مختلف بهره ببريم، اقدامي كردهايم كه جامعه ادبي نسبت به اين جشنواره به اعتماد برسد.
كاظمي در پايان اظهار داشت: جامعه ادبي افغانستان و رسانههاي اين كشور از برگزاري يازدهمين دوره جشنواره شعر فجر و بخش ويژه افغانستان آن استقبال كردهاند.
افغانستان، ميهمان ويژه جشنواره
مهدي قزلي، مديرعامل بنياد شعر و ادبيات داستاني ايرانيان و دبير اجرايي يازدهمين جشنواره بينالمللي شعر فجر نيز در سخنان خود با اشاره به راهاندازي بخش ويژه افغانستان در اين دوره از جشنواره گفت: كتابهاي شعر افغانستان از 10 سال قبل و از زمان برگزاري نخستين دوره جشنواره شعر فجر بررسي خواهند شد.
وي افزود: از سوي اتحاديه نويسندگان و ناشران افغانستان دو هزار كتاب شعر معرفي شده كه بعد از داوري در افغانستان ابتدا به 100 و بعد به 10 كتاب خواهد رسيد و در نهايت، اين تعداد كتاب توسط داوران ايراني جشنواره، داوري خواهند شد.
قزلي درباره نحوه رصد و شناسايي كتابهاي شعر براي بررسي و داوري در جشنواره گفت: از طريق فهرست دريافتي از خانه كتاب، ناشران حوزه شعر، فراخوان شاعران و همچنين اعضاي هيأت علمي، آثار را براي بررسي و داوري در اختيار داوران قرار ميدهيم.
وي در بخش ديگري از سخنان خود با تأكيد بر اينكه جشنواره شعر فجر جايزهاي ملي است، گفت: تركيب هيأت علمي، مؤید ملي بودن اين جايزه است و معتقديم كه اولين و مهمترين سنگبناي اعتمادسازي، انتخاب هيأت علمي است.
دبير اجرايي يازدهمين جشنواره بينالمللي شعر فجر ادامه داد: براي بينالمللي و جهاني شدن جشنواره با دو مسأله عمده مواجه هستيم. زبان فارسي در سه دولت و جغرافياي سياسي مستقر است كه در يك جغرافيايي سياسي يعني تاجيكستان، رسمالخط فارسي نيست. در افغانستان نيز كه هم زبان و هم رسمالخط فارسي است، انتشار كتاب بسامان نيست. بايد اين موانع را به خوبي بشناسيم و پس از آن اقدام كنيم؛ زيرا قدم اول براي بينالمللي كردن اگر نادرست برداشته شود، شايد سبب شود كه قدم آخر هم باشد.
نظر شما