به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) همایش «نقد و بررسی بخش کودک و نوجوان بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران» با حضور نادر قدیانی، رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و رئیس سالن‌های کودک و نوجوان بیست‌ونهمین نمایشگاه کتاب تهران، محمدتقی حق‌بین، عضو انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان و مدیر اجرایی بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران، برزو سریزدی، مدیر طراحی سالن‌ها و غرفه‌بندی‌های بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران، رضا هاشمی‌نژاد، مدیر نشر افق و جمعی از ناشران و اصحاب رسانه صبح امروز سه‌شنبه (2 آذرماه 1395) در انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک برگزار شد.
رضا هاشمی‌نژاد، مدیر نشر افق در این همایش با اشاره به ویژگی‌های نمایشگاه کتاب امسال عنوان کرد: تفاوتی که نمایشگاه کتاب امسال با نمایشگاه‌های سال‌های قبل داشت این بود که قبل از شروع با مسائل اساسی روبه‌رو بودیم، مانند این‌که آیا برویم یا نرویم و این‌که اگر می‌خواهیم در این نمایشگاه حضور داشته باشیم چه بگوییم که برای انجمن سودآور باشد. مساله بعدی نیز حضور تشکل‌های نشر بود که باید همه با هم هماهنگ می‌شدند، چراکه وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی می‌خواست به سمت برون‌سپاری پیش رود و خیلی‌ها معتقد بودند که نمی‌تواند چندان موفقیت‌آمیز باشد، اما نمایشگاه به خوبی برگزار شد.
وی درباره بخش کودک و نوجوان بیست‌ونهمین نمایشگاه کتاب تهران هم توضیح داد: امسال بهترین سالن نمایشگاه در اختیار بخش کودک و نوجوان قرار گرفته بود و از نظر موقعیت مکانی، فضایی را برای حضور حداکثری خانواده‌ها فراهم کرده بود. در جلسه نقد و بررسی امروز می‌خواهیم مسائلی مانند عدالت در نحوه غرفه دادن، آیین‌نامه و جزئیات آن، ارائه خدمات به غرفه‌داران، ارائه خدمات به مخاطبان و انجام کارهایی برای جلب مخاطبان در روزهای میانی هفته برای حضور در نمایشگاه صحبت کنیم.
مدیر نشر افق درباره اهمیت بخش کودک و نوجوان گفت: کتاب کودک ارزان‌تر از کتاب بزرگسال است و درآمد زیادی را عاید ناشر نمی‌کند و در نمایشگاه کتاب باید تلاش کنیم خاطره خوشی را در ذهن مخاطب بجای گذاریم. همه می‌گویند کتابخوانی باید از کودکی آغاز شود و در نمایشگاه کتاب هم باید اولویت با کتاب کودک باشد و از نظر امکانات بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
اقتصادی نبودن کتاب کودک این حوزه را به سمت تولیدات بازاری می‌برد
نادر قدیانی، رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک نیز در این همایش، برگزاری بیست‌ونهمین نمایشگاه کتاب تهران در شهر آفتاب را از نقاط قوت آن برشمرد و اظهار کرد: من از ابتدای مطرح شدن این طرح یقین داشتم که رفتن به شهر آفتاب برایمان موفقیت‌آمیز خواهد بود، ولی چون در آن زمان شرایط پذیرش این مساله در جامعه ناشران و مخاطبان کم بود، درباره آن صحبتی نمی‌کردم اما در حضور آقای قالیباف هم بیان کردم بهتر است این مکان هرچه سریعتر آماده شود، زیرا با توجه به وسعتی که دارد به راحتی می‌تواند جوابگوی برگزاری نمایشگاه بزرگی مانند نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران باشد.
وی با اشاره به سالن‌های کودک و نوجوان این نمایشگاه ادامه داد: تلاش کردیم تا حد امکان، جانمایی غرفه‌ها از هرنظر عادلانه باشد. در زمان برنامه‌ریزی و طراحی سالن‌ها در ابتدا تصور می‌کردیم با توجه به ورود اغلب مراجعه‌کنندگان از بخش شرقی شهر آفتاب و مترو بیشتر جمعیت از بخش جنوبی وارد سالن‌های کودک شود. براین اساس سعی کردیم غرفه‌هایی را که کوچکتر بودند، بیشتر در جنوب سالن‌ها قرار دهیم و غرفه‌های بزرگتر را به بخش شمالی هدایت کنیم تا غرفه‌های کوچکتر هم دیده شوند، اما به دلیل تغییراتی که در سیستم حمل و نقل مسافران با اتوبوس‌ها انجام شد و اتوبوس‌ها به جای تردد در کل مسیرهای نمایشگاه در شمال سالن‌های کودک و نوجوان توقف می‌کردند، حجم زیادی از جمعیت از بخش شمالی وارد سالن‌ها شدند که برخلاف تصور ما بود.
رئیس انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر لزوم تبعیت از آیین‌نامه نمایشگاه گفت: در زمان ثبت‌نام گزینه‌ای وجود دارد که ناشران با کلیک بر آن باید آیین‌نامه نمایشگاه را بپذیرند. همچنین بعد از ثبت‌نام و اعمال آیین‌نامه‌ها و غرفه‌بندی‌ها، اطلاع‌رسانی‌های پی در پی در بهمن‌ماه خواهیم داشت تا هر ناشری مشکل یا ایرادی نسبت به برنامه‌ریزی دارد، بیان کند. البته آیین‌نامه‌ای را نیز در کنار آیین‌نامه اصلی تدوین کرده‌ایم که متمم آیین‌نامه نمایشگاه است و تلاش می‌کنیم به مواردی که به نفع ناشران است، بپردازیم و بخشی از مشکلات ناشران کودک را مرتفع کنیم.
قدیانی درباره توجه به کیفیت کتاب‌ها در نمایشگاه کتاب تهران نیز اظهار کرد: انجمن ناشران نمی‌تواند به‌طور مستقیم در این مساله وارد شود، اما هدف ما از ابتدای تاسیس انجمن فرهنگی ناشران کودک این بوده که کیفیت کتاب‌های کودک به استانداردهای جامعه نزدیک شود و امروزه نیز می‌بینیم که کیفیت بیش از 50 درصد کتاب‌های کودک ناشران شرکت‌کننده در نمایشگاه کتاب به استاندارد جامعه نزدیک است و این مساله بر مبنای رقابت بین ناشران و فرهنگ‌سازی بوده که در این زمینه انجام شده، نه اجبار از حوزه بالادستی.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات موجود، اقتصادی نبودن کتاب کودک است که ناشران را به سمت کتاب‌های بازاری پیش می‌برد. البته انجمن فرهنگی ناشران در راستای افزایش توجه به کیفیت کتاب، جشنواره کتاب برتر را برگزار می‌کند که حدود هشت دوره از آن انجام شده و کتاب‌های کودک را از همه جهات مورد بررسی قرار می‌دهد و آثار برگزیده را معرفی می‌کند.
رئیس سالن‌های کودک و نوجوان بیست‌ونهمین نمایشگاه کتاب تهران، درباره عرضه محصولات غیرکتابی در نمایشگاه نیز گفت: وقتی از مجموع 330 ناشر، 70 غرفه فعالیت غیرکتابی دارند ما فقط می‌توانیم تخلفات را به کمیته ناشران گزارش دهیم و مراحل اداری باید طی شود تا به کمیته تخلفات برسد و ما نمی‌توانیم خودمان قانون را در مورد آن‌ها اجرا کنیم.
واگذاری‌های قطعی به تشکل‌ها صورت گیرد
حق‌بین، مدیر اجرایی بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران نیز در ادامه این همایش با اشاره به مساله واسپاری برگزاری نمایشگاه به تشکل‌ها و بخش خصوصی، بیان کرد: این یک پوسته ظاهری بوده و واقعیت این است که نقش تشکل‌ها نسبت به آنچه اتفاق می‌افتد، بسیار کمرنگ است. به یاد دارم در سال 1377 که نمایشگاه دانش‌آموزان و 1378 که بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران را برگزار کردیم، بسیار خوب برگزار شد و ما توانستیم همه سالن را کف‌پوش پلاستیکی کنیم و ناشران امکان استفاده از غرفه‌های دوطبقه داشتند و امکان تبلیغات و سالن ویژه داشتیم و این مساله به دلیل نگاه مثبت آقای مهاجرانی و مسجدجامعی بود که به قدرت تشکل‌ها پی برده بودند.
وی با بیان این‌که بهتر است واگذاری‌ها به کمیته اجرایی به‌صورت قطعی صورت گیرد، افزود: اگر همین مقدار هزینه‌ای که از سوی بخش دولتی برای هر حوزه صرف می‌شود را به خود تشکل‌ها بدهند، سبب ایجاد رقابت درونی بین تشکل‌ها می‌شود و آن‌ها سعی می‌کنند با استفاده از همین مبلغ، بهترین غرفه‌بندی‌ها و بهترین امکانات را برای سالن‌هایشان فراهم کنند. البته امسال هم تلاش کردیم با همفکری با پیمانکار مجموعه بتوانیم مشکلاتی مانند بارندگی، خروج آب و تهویه را تا حدودی مرتفع کنیم. با این وجود مشکلاتی هم وجود داشت که تلاش می‌کنیم در سال آینده برطرف کنیم.
حق‌بین در ادامه گفت: نمایشگاه کتاب تهران بزرگترین منبع درآمدی حوزه نشر است. در این نمایشگاه حدود 110 میلیارد تومان کتاب عرضه می‌شود که 11 درصد کل تولید نشر در ایران است. هیچ عقل اقتصادی وقتی فعالیتی مانند این نمایشگاه نهادینه شده باشد و دارای پتانسیل باشد از آن چشم‌پوشی نمی‌کند.
این ناشر، نبود یارانه مستقیم برای بخش کودک و نوجوان را از دیگر مشکلات این حوزه برشمرد و اظهار کرد: البته امسال تلاش‌هایی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صورت گرفته و بُن‌کارت دانش‌آموزی ارائه شد، اما به دلیل عدم اطلاع‌رسانی و این‌که برای نخستین‌بار انجام شد، بخشی از دانش‌آموزان از آن بهره‌مند نشدند. البته بخشی از این یارانه‌ها هم صرف خرید کتاب کودک و نوجوان نمی‌شود. یکی از بزرگترین معضلات نمایشگاه کتاب، بُن‌ها و یارانه‌های کتاب است که بسیار ناعادلانه و ناکارشناسانه توزیع می‌شود و فقط 40 درصد صرف خرید کتاب می‌شود. این مساله باید اصلاح شود، چراکه این یارانه‌ها می‌توانند به ویترین‌های ثابت کتاب تبدیل شوند. هدف از ارائه یارانه‌ها، سامان گرفتن بدنه‌های نشر کتاب بود و باید تلاش کنیم یارانه‌ها به این سمت و سو برود.
وی درباره غرفه‌بندی سالن‌ها نیز گفت: به ما اجازه این‌که کارشناسانه غرفه‌بندی کنیم و همچنین نحوه غرفه‌سازی را انتخاب کنیم، داده نشد. حتی نمی‌توانستیم غرفه سه متری هم به ناشران اختصاص دهیم، در حالی‌که در نمایشگاه‌های سراسری دنیا بسیاری از غرفه‌ها با متراژ دو در یک عرضه می‌شود، اما غرفه‌سازی و تجهیزات نمایشگاهی موجود به ما اجازه انتخاب نمی‌دهد.
حق‌بین در پایان اظهار امیدواری کرد: شورای تشکل‌ها به قدرت و جایگاهی برسد که بتواند از حق تشکل‌ها که نمایندگان اصلی صنف هستند، دفاع کند. ما مرتب سعی کرده‌ایم کارهایمان را اصلاح کنیم. امسال هیات مدیره انجمن ناشران به این نتیجه رسید که با توجه به مستندات مالی که در نمایشگاه برای ما باقی می‌ماند، برای انجام کار پژوهشی خوب هزینه کند و برگزاری این جلسه نیز یکی از این برنامه‌هاست.
کمبود فضا برای غرفه‌ها و حجم زیاد درخواست‌ها
برزو سریزدی، مدیر طراحی سالن‌ها و غرفه‌بندی‌های بخش کودک و نوجوان نمایشگاه کتاب تهران نیز در این نشست درباره مشکلات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری موجود در نمایشگاه امسال گفت: در نمایشگاهی که در مصلی برگزار می‌شد در مجموع 14 هزار و 500 متر فضای ناخالص در اختیار سالن‌های کودک و نوجوان قرار می‌گرفت که از این میزان هفت هزار و 600 متر فضای خالص به غرفه‌ها اختصاص داده می‌شد، اما امسال 12 هزار متر فضای ناخالص داشتیم که 6 هزار متر آن به غرفه‌ها اختصاص پیدا می‌کرد. در واقع امسال یک‌هزار و 600 متر فضا برای غرفه‌ها کم داشتیم و از سویی با 13 درصد افزایش تقاضا مواجه بودیم که این مساله مشکلاتی را برای ما ایجاد کرد، اما تلاش کردیم طوری برنامه‌ریزی کنیم که بتوانیم تعداد غرفه‌ها را افزایش دهیم.
وی ادامه داد: اتفاق خوب این بود که با این‌که نمی‌دانستیم ورودی و خروجی سالن‌ها کجاست، اما در شهر آفتاب وضعیت به‌گونه‌ای است که بهترین و بدترین جای سالن از نظر مراجعه‌کننده فقط حداکثر 10 درصد با هم اختلاف داشتند، در حالی‌که در مصلی این مشکل بسیار شدیدتر بود و به‌عنوان مثال سالن 22 A بهترین سالن و 25 D بدترین سالن بود.
سریزدی با اشاره به مساله کیفیت کتاب‌ها نیز اظهار کرد: همه ناشران اعتقاد دارند که کتاب‌هایشان خوب است و تلاش می‌کنند آن‌را عرضه کنند و ما نباید در کیفیت کتاب‌ها زود قضاوت کنیم. مساله‌ای که باید قبل از تعیین متراژ عرفه‌ها به آن توجه شود، دیدن فیزیک کتاب است و تا زمانی که ما کتابی را از نظر فیزیکی در انجمن نبینیم، نمی‌توانیم براساس اطلاعات خودمان مانند این‌که چند جایزه گرفته یا اطلاعات خانه کتاب، برای تعیین متراژ غرفه تصمیم‌گیری کنیم.
سه‌شنبه ۲ آذر ۱۳۹۵ - ۱۵:۵۶
نظر شما