خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- عید سعید فطر نخستین روز ماه شوال و از مهم‌ترین جشن‌ها و اعیاد مسلمانان است. در کشورهای اسلامی این عید با تعطیلی رسمی همراه بوده و در این روز، روزه حرام است و مسلمانان نماز عید برگزار می‌کنند. در ایران از سال ۱۳۹۰ با تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان، به مناسبت عید فطر دو روز (روز عید و روز بعد) تعطیل است.
 
در فقه شیعه، ماه نو و تعیین عید فطر از نظر مصداقی جنبه تقلیدی صرف ندارد. از طریق رویت توسط خود شخص یا دو نفر عادل یا به‌دلیل شیاع یا 30 روزه شدن ماه رمضان ثابت می‌شود. بیشتر مراجع، حکم حاکم شرع را نیز در این زمینه ملاک می‌دانند مگر این‌که فرد مطمئن باشد که حاکم شرع اشتباه کرده است. بیشتر مراجع اثبات ماه نو را برای شهرهای هم افق نیز سرایت می‌دهند.
 
♦ کمبود آثار پژوهشی با موضوع عید فطر در کشور

حجت‌الاسلام والمسلمین یدالله نفری، نویسنده کتاب «روزهای شادی مسلمانان» و مدیرمسئول انتشارات «نفری» به مناسبت فرارسیدن عید سعید فطر، درباره این کتاب و کمبود آثار پژوهشی و غنی درباره موضوع عید فطر در کشور سخن گفت.
 
وی اظهار کرد: کتاب «روزهای شادی مسلمانان» در پنج فصل با عنوان‌های «عید فطر»، «عید قربان»، «عید جمعه»، «عید مبعث رسول خدا» و «عید غدیر» تدوین شده است. در هر کدام از این فصل‌ها ضمن بیان احکام شرعی و فقهی، توضیحی درباره فلسفه‌ نامگذاری، فضیلت و اعمال عبادی ویژه آن روز بیان شده است.
 
این نویسنده درباره دلیل تالیف این کتاب گفت: بسیاری از افراد غیرمسلمان در دنیا این سوال را مطرح می‌کنند که «آیا مسلمانان عید و روزهای شادی نیز دارند یا اینکه همیشه مشغول عزاداری هستند؟» کتاب حاضر در پاسخ به این پرسش نوشته شده که در واقع توصیف و تحلیلی از «اعیاد اسلامی» است.
 
وی افزود: وجود عیدهای مختلف از جمله عید سعید فطر در اسلام، پاسخی به نیازهای طبیعی بشر به شادی و تفریح است. اعیاد این امکان را فراهم می‌آورند که مسلمانان همدیگر را ملاقات و به یکدیگر نیکی کنند و از احوال هم مطلع شوند که رضایت خداوند را به دنبال دارد.
 
این ناشر حوزه دین درباره نبود آثار و پژوهش‌های کافی درباره این عید بزرگ به‌ویژه در سال‌های اخیر در بازار نشر کشور عنوان کرد: عید فطر یکی از بزرگترین اعیاد مسلمانان است، ولی متاسفانه تاکنون آن‌طور که باید درباره آن آثار فاخر و پژوهشی تولید نشده است. شاید یکی از دلایل آن کم‌کاری نویسندگان و ناشران بوده است. در جامعه ما فلسفه اعیاد بزرگی همچون فطر چندان مورد پرسش و تفکر واقع نمی‌شوند و به آسانی از کنار آن‌ها می‌گذریم.
 
حجت‌الاسلام نفری ادامه داد: درخواست‌های جامعه و تشویق، انگیزه‌های نویسنده برای قلم زدن روی موضوعات ویژه است. اعمال، فضائل و فلسفه وجودی عید سعید فطر، جای کار بسیار دارد که می‌تواند دست‌مایه نویسندگان و ناشران برای تولید آثاری ارزشمند باشد. رسیدن به این مهم نیاز به توجه، تدبر، استقبال جامعه و حمایت دارد. انجام پژوهش‌های علمی و بنیادی در این زمینه، نیازمند تخصیص بودجه پژوهشی کافی است.
 


♦ انتشار 23 کتاب با کلیدواژه عید فطر در یک دهه

براساس اطلاعات مندرج در پایگاه اطلاع‌رسانی موسسه خانه کتاب، با کلیدواژه «عید فطر» در یک دهه گذشته 23 عنوان کتاب در کشور منتشر شده که از این تعداد کتاب کمتر از انگشتان دو دست به‌صورت مستقیم به این موضوع پرداخته‌اند و در دیگر آثار تنها صفحاتی به موضوع عید فطر اختصاص داده شده است. در ادامه گزیده‌ای از این آثار به علاقه‌مندان معرفی شده‌اند.
 
• «سیری در خطبه‌های عید فطر و قربان»
نویسنده: رضا قلی داودی، انتشارات دارالفکر، 160 صفحه رقعی، چاپ نخست 1391، دو هزار نسخه، سه هزار و 200 تومان.
 
این کتاب، تفسیری عرفانی و اخلاقی از خطبه‌های عید فطر و قربان است. در این نوشتار با توجه به مفاد خطبه‌های عید فطر و قربان مباحث اخلاقی، تربیتی و عرفانی مورد بررسی اجمالی قرار گرفته است.
 
نویسنده در این اثر با توجه به مفاد خطبه‌های عید فطر و قربان، به بیان زوایای گواناگون موضوعاتی مانند استغفار و آمرزش گناهان، هدایت و اعمال نجات‌بخش و هدایت‌کننده انسان، لزوم تقوی، ترک گناه و اصرار نداشتن بر آن، عجایب مربوط به مرگ و جهان پس از آن، اهمیت حج و اسرار مناسک مربوط به آن، سرگذشت اقوام پیشین در قرآن، اهمیت و ابعاد امر به معروف و نهی از منکر، مغفرت و رحمت الهی نسبت به بندگان خویش، ارزش و مقام زن در اسلام و وفای به عهد پرداخته است.
 
• «خطبه‌های جمعه و عیدین امام علی (ع)»
نويسنده: حجت ذبیحی‌فر، انتشارات خویی، 400 صفحه وزیری، چاپ نخست 1390، هفت هزار و 250 تومان.
 
این اثر، گردآوری خطبه‌های علی بن ابی‌طالب (ع) در روزهای جمعه (نماز جمعه) و اعیاد فطر و قربان و تحلیلی از این خطبه‌هاست. در این نوشتار ابتدا پیشینه‌ای تاریخی از اقامه نماز جمعه و ایراد خطبه در اعیاد فطر و قربان مطرح شده، سپس علل غفلت جامعه اسلامی از خطبه‌های جمعه امام علی(ع) و دلایل کاستی در ضبط این خطبه‌ها بیان شده است.
 
• «احکام عید فطر»
نویسنده: ابوالفضل بنایی، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، 48 صفحه جیبی، چاپ نخست 1390، پنج هزار نسخه، 12 هزار تومان.
 
کتاب حاضر مجموعه‌ای کامل از مسائل و استفتائات درباره احکام عید فطر، مطابق با آخرین فتاوای حضرت امام خمینی (ره) و برخی آیات عظام است.
 
• «روزهای شادی مسلمانان»
نویسنده: یدالله نفری، انتشارات نفری، 112 صفحه رقعی، چاپ نخست 1389، چهار هزار نسخه، دو هزار و 300 تومان.
 
این کتاب در پنج فصل با عنوان‌های «عید فطر»، «عید قربان»، «عید جمعه»، «عید مبعث رسول خدا» و «عید غدیر» توصیف و تحلیلی از اعیاد اسلامی است. نویسنده در هر فصل به توضیحی درباره فلسفه‌ نامگذاری، فضیلت و اعمال عبادی ویژه آن عید پرداخته است.
 
• «دعای روزهای ماه مبارک رمضان به انضمام کیفیت نماز عید سعید فطر»
انتشارات آرزوی دیدار، 40 صفحه جیبی، چاپ نخست 1390، دو هزار نسخه، 500 تومان.
         
• «دعای جوشن کبیر و نماز عید فطر»
انتشارات آئینه زمان، 64 صفحه جیبی، چاپ نخست 1387، پنج هزار نسخه، 650 تومان.
 
• «من عید فطر هستم»
نویسنده: مجید ملامحمدی؛ تصویرگر: سیدحسام‌الدین طباطبایی، انتشارات نوای مدرسه، 16 صفحه وزیری، چاپ نخست 1393، دو هزار نسخه، سه هزار تومان.
 
• «احکام نماز جمعه و عیدین»
نویسنده: سیدجواد موسوی، انتشارات دانش شرقی، 80 صفحه رقعی، چاپ نخست 1388، سه هزار نسخه، یک‌هزار تومان.
 
• «مهمانی خدا: ادعیه و اعمال ماه مبارک رمضان»
گردآورنده: مصطفی پورامینی، انتشارات سمیع، 64 صفحه جیبی، چاپ ششم 1387، پنج هزار نسخه، 200 تومان.
         
• «فرصت پرواز: 74 بحث پژوهشی، تحقیقی و تحلیلی در باب: ماه مبارک رمضان، روزه، رویت هلال و عید سعید فطر»
نويسنده: اسدالله افشار، انتشارات سفیر اردهال، 488 صفحه وزیری، چاپ نخست 1391، یک‌هزار و 100 نسخه، 15 هزار تومان.