نویسنده «یک چشم به هم زدن»، آن را برآمده از شعبده و جرقه ذهنی میداند و به همین دلیل در پشت کتاب میخوانیم: «یک چشم به هم زدن یکجور شعبدهبازی است! یعنی فیلمنامه است اما درعینحال چشمبندی و شعبده هم هست. مربوط به آنوقتهایی است آدم ذهنش جرقه میزند. درواقع در این کتاب ذهن من رعدوبرق زده! این فیلمنامه از آن فیلمنامهها که خواندهاید یا فیلمشان را دیدهاید حسابش جداست. باور ندارید؟ بخوانید!»
اینکه مرد قصه (نمایشنامه) یک چشم به هم زدن، از موسسه کرایه اتومبیل، ماشین کرایه میکند تا به کارهایش برسد اما سر چهارراه اول بعد از موسسه پشت چراغ قرمز میایستد و یک ماشین دنده عقب میآید و به او میزند، خندهدار نیست.
حتی اینکه مرد قصه ابراهیم رها، خوشرفتار از ماشینش پیاده میشود و مقصر وقتی او را با چهره گشاده میبیند، کتکش میزند عقلا نمیتواند لبخند به گوشه لبی بنشاند. این آغاز نه تنها کمدی، که حتی گروتسک (طنز سیاه) را نیز به ذهن متبادر نمیکند.
در طنز سیاه، موقعیتهای منطقی واقعی غلو میشوند. هدف در این طنز آن است که مخاطب را بخندانند یا لااقل به لبخند وادارند و یک واقعیت اجتماعی یا هستی شناسانه را به او بیاموزند.
رها در بخشی از کتاب اینگونه مینویسد:«مرد روی کاناپهاش بهواقع وارفته است. ناراحت و غمگین به نظر میرسد. چیزی شنیده به سمت در میرود. یکی از همسایههاست. با لبخند کاسهای به دست مرد میدهد. لحظاتی بعد مرد درحالیکه کاسه را پر از ماست کرده برمیگردد و با لبخند و تعارفی که از حرکاتش پیداست، آن را به همسایه میدهد. ...
مرد در خانه تلویزیون تماشا میکند. صدای در زدن را میشنود. این را از واکنش همیشگیاش به این صدا درمییابیم. برمیخیزد. میرود و در را میگشاید. همان همسایه است با همان کاسه... درحالیکه در آن چند پیاز گذاشته برمیگردد و به همسایه میدهد...
مرد روی سرامیکهای کف خانه، دقیقاً وسط پذیرایی نشسته. در خانه هیچ چیزی نیست. مطلقاً هیچ وسیلهای، دیگر وجود ندارد. او به در زل زده و دست زیر چانه دارد!»
ابراهیم رها که پیش از این «نگاتیو»، «شبنشینی در جهنم»، «دوئل»، «چسب زخم 2»، «خالی نبند شرلوک هولمز» و ... را با نگاهی طنزآمیز تألیف کرده، در سال 1383 جایزه نخست طنز مکتوب را به دست آورده و در روزنامهها و نشریات مختلفی قلم زده است.
نمایشنامه «یک چشم بر هم زدن» با تیراژ یک هزار و 100 جلد و 71 صفحه بهار 1395 به قیمت 6000 تومان توسط انتشارات مروارید به بازار کتاب عرضه شده است.
نظر شما