گفتوگو با نویسنده «دست خدا بر نقاب» به مناسبت 18 تیر روز کودتای نوژه (نقاب)
نجفپور: نخستین اثر مستند درباره کودتای نوژه را نوشتم/ محققان کودتای نقاب هنوز با چتر امنیتی مواجهاند
مجید نجفپور، پژوهشگر و نویسنده کتابهای انقلاب و دفاع مقدس درباره کتابی که در دست نگارش دارد، گفت: کتاب «دست خدا بر نقاب» به صورت مستند به کودتای نقاب (نوژه) میپردازد و برای نخستینبار نام تمام افرادی که در اجرای کودتا دخیل بودهاند، برده شده است.
وی درباره نحوه پرداخت به کودتای نقاب(نوژه) توضیح داد: در «دست خدا بر نقاب» کوشیدم ابعاد کودتا را در دو بعد سیاسی و نظامی تشریح کنم. یعنی همان دو وجهی که کودتای نقاب(نوژه) به آن میپرداخت. بُعد سیاسی ماجرا بر عهده شاپور بختیار بود که از پاریس هدایت میشد و بُعد نظامی آن برعهده غلامحسین اویسی بود. همچنین سرهنگ بنیعامری، ستوان دوم ناصر رکنی، تیمسار آیت محققی، تیمسار حمید نعمتی، تیمسار مهدیون، تیمسار کوروش آذرتاش از دیگر مقامهای ارشد نظامی بودند که در داخل ایران این جریان را هدایت میکردند. مساله مالی کودتا نیز بر دوش فردی به نام منوچهر قربانی بود.
به گفته نجفپور، در این کتاب حتی تمام اسناد محاکمه این افراد پس از افشا شدن کودتا و دستخط کودتاچیان آورده شده است. اسنادی که در کتاب چاپ شده شامل تمام بازجوییها، تصاویر کودتاگران، تصاویر شبکه جاسوسی عراق از این اتفاق است.
نگارنده «پرستوی دهلاویه» در پاسخ به این پرسش که در بسیاری از اسناد عوامل خارجی چون نهادهای اطلاعاتی روسیه را افشاگر اصلی کودتا نامیدهاند. کتاب «دست خدا بر نقاب» بر چه محوری این اسناد را ارایه میکند؟ گفت: کودتا به گونهای طراحی شده بود که کودتاچیان در هر صورت قصد برنده شدن داشتند. سازمانهای اطلاعاتی دیگر کشورها اطلاعات جسته گریختهای از احتمال وقوع کودتا به مسئولان ایرانی میدادند اما زمان و مکان را افشا نمیکردند. در سوی دیگر، آنها به دنبال اعدام شمار زیادی از خلبانان نیروی هوایی که شامل 150 نفر میشد بودند تا عراق بتواند به سهولت ایران را فتح کند. آنها در واقع به دنبال سهمخواهی بودند؛ اگر کودتا افشا میشد، میگفتند که ما جمهوری اسلامی را از پیش آگاه کرده بودیم و اگر کودتا پیش میرفت، نظام به دست خودش نابود شده بود!
نجفپور ادامه داد: آمریکاییها پس از شکستی که در طبس تجربه کردند، به این کودتا متوسل شدند. با آنکه طراحی آن قبل سال 1359 انجام شده بود اما آمریکاییها گمان میکردند عملیات طبس با موفقیت اجرا میشود و نیازی به اجرای کودتای نقاب (نوژه) نیست. کودتا شکست خورد، عدهای دستگیر و سپس اعدام شدند تا اینجا پیشبینیهای سازمان سیا درست از آب درآمد. 31 شهریور هم آغاز حمله عراق به خاک ایران بود که در ابتدا به این امید که ایران دیگر نیروی هوایی ندارد، به صورت هوایی انجام میشد! صدام با همین پیشبینی سازمان سیا گفته بود که «من یک هفتهای به قلب ایران نفوذ میکنم» آنها گمان نمیکردند عملیات کمان 99 دو روز پس از تجاوز به خاک ایران با موفقیت انجام شود.
این پژوهشگر تاکید کرد: باید بدانید که اتفاقا کودتا بسیار زیبا و پیچیده طراحی شده بود و افشا شدن آن توسط یک خلبان نیروی هوایی به توصیه مادرش و با ملاقات نماینده امام در وزارت دفاع صورت گرفت. این که شما میگویید دیگران مدعی افشا کردن کودتا هستند، درست است. حتی سازمان مجاهدین، بنیصدر و حزب توده هم چنین ادعایی داشتند. آنها دارای اطلاعاتی بودند اما نحوه ارایه آن، به جمهوری اسلامی ایران هیچ کمکی نکرد. همانطور که گفتم تمامی این سازمانها و افراد در پی سهمخواهی بودند. فاصله بین افشا شدن کودتا توسط آن خلبان و دستگیری کودتاچیان، کمتر از 24 ساعت بود. نیروهای خوبی اغفال شده بودند که در نتیجه افشا شدن، اعدام شدند. البته عدهای از خلبانان دستگیر شده، تقاضای بخشش کردند و مورد بخشش نظام قرار گرفتند. همانها تا پایان جنگ در جبهه ایران جنگیدند و مراکز نظامی و اطلاعاتی عراق را مورد هدف قرار دادند.
وی با بیان اینکه «دست خدا بر نقاب» اکنون زیر چاپ است، درباره محتوای این اثر افزود: من کتاب را در 200 صفحه با همکاری خلبانها، مرکز حفاظت اطلاعات نیروی هوایی و دادگاه انقلاب اسلامی نوشتم. این کار برای مرکز اسناد انقلاب اسلامی تهیه شده است و این مرکز کمک بسیاری در ترتیب دادن مصاحبهها کرد. با حدود 20 نفر از افراد نیروی هوایی و تقریبا تمامی تیم دستگیری کودتاچیان در همدان گفتوگو کردم که در کتاب نام تمام آنها درج شده است.
نجفپور با بیان اینکه کتاب «دست خدا بر نقاب» روایتگر دو کودتا است، گفت: «کودتای 28 مرداد 1332» و «کودتای ژنرال هایزر» در بهمن 1357 در این کتاب بررسی شدهاند و نتایج آن کودتاها و دلیل شکست کودتای نقاب با مقایسه این دو کودتا صورت گرفته است. بخشی از کتاب تاریخ شفاهی است یعنی روایت روایتگران از آن ماجرا. بخش دیگر، تحلیل است که تحلیل بسیار کاملی از کودتا در ایران و به ویژه کودتای نقاب بیان میکند. بخش دیگری از کتاب هم به جنگ تحمیلی پرداخته است.
نویسنده «پرستوی دهلاویه» درباره دشواریهای پرداختن به کودتای نقاب(نوژه) که از سال 1391 به آن پرداخته است، توضیح داد: این را به یاد داشته باشید که محقق در پرداختن به چنین موضوعاتی با چتر امنیتی مواجه است. بنابراین یافتن افراد و مصاحبه با آنها بسیار سخت بود. بسیاری از آنها با وجود گذشت بیش از سی سال از کودتا، از بیان جزییات آن میهراسیدند و امتناع میکردند. این نخستین کتابی است که به صورت مستند به کودتای نقاب (نوژه) میپردازد. کتابهای قبلی، بدون انجام مصاحبه نوشته شدهاند و جنبه تحلیلی صرف دارند. این آثار بیشتر کلیگویی کرده بودند. در کتاب «دست خدا بر نقاب» برای نخستینبار است که نام تمام افرادی که در اجرای کودتا دخیل بودهاند، برده میشود.
این محقق در بیان اهمیت مطالعه «دست خدا بر نقاب» برای مخاطبان امروز با توجه به روابط تازه سیاسی ایران با دیگر کشورها و گذشت بیش از سی سال از آن واقعه گفت: معتقدم مطالعه این کتاب برای افرادی که علاقهمند به مرور تاریخ انقلاب اسلامی در ایران باشند بسیار مفید است. من توانستم 60 درصد اطلاعات ضد کودتا را برای این کتاب به دست بیاورم. ضمن آنکه پژوهشگران سیاسی که قصد مطالعه روابط ایران و آمریکا پس از انقلاب را دارند، میتوانند از این منبع استفاده کنند.
نجفپور در پایان سخنانش در پاسخ به این پرسش که آیا حجم 200 صفحهای کتاب «دست خدا بر نقاب» با وجود انجام پژوهشهای گسترده شما، اندک نیست و این پژوهشها خروجی دیگری نخواهند داشت؟ گفت: این کتاب در بیش از 200 صفحه تدوین میشود البته بخشی از مطالب به دلایل حفاظتی و امنیتی حذف شده است. این اطلاعات نابود نشدهاند فقط اجازه انتشار نداشتهاند. من این پژوهش را انجام دادهام و میتوانم مشاورههایی برای ساخت فیلم و سریال و... به هنرمندان ارایه دهم. به خروجی دیگری برای این اثر فکر نمیکنم. نمیگویم اثری تمام و کمال است. قطعا جای پژوهشهای دیگری هم وجود دارد اما این کتاب از پیوستگی بسیار خوبی بهره میبرد و برای محققان و پژوهشگران مفید خواهد بود.
نظر شما