به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) كتابخانه‌ مجلس شورای اسلامی كه سال‌هاست به عنوان يكی از مراكز علمی و فرهنگی معتبر و مهم در پاسداری از ميراث مكتوبِ فرهنگ و تمدن ايران و اسلام در جهان شناخته شده است دارای گنجينه‌هایی كم‌نظير از منابعی است كه بر اعتبار جايگاه آن به عنوان مركزی مهم در بسط و اشاعه تاريخ علم و هنر افزوده است.
 
تأسیس رسمی کتابخانه‌ای با هدف بنیادینِ حمایت فکری و علمی نمایندگانِ مجلس که از ضرورت‌های اساسی تشکیلِ حکومتِ جدید بود، اگرچه در دوره‌ نخست مجلس با همه‌ عزمی که برای انجام این کار وجود داشت، به‌دلیل مشکلات ناشی از تغییرات اساسی در سیستم حکومتی و مشغله‌های فراوان نمایندگان میسر نشد اما با مساعی و پشتکارِ برخی از نمایندگانِ فرهیخته‌ عضو هیأت رئیسه‌ دومین دوره‌ مجلس شورای ملی و با تصویب آیین‌نامه‌ داخلی جدید مجلس شورای ملی در سال 1287 دنبال شد.

 این کتابخانه که در حال حاضر بیش از 510 هزار کتاب چاپی، 24 هزار کتاب خطی، بیش از 41 هزار مجلد نشریه‌ ادواری و میلیون‌ها برگ سند در آن نگهداری می‌شود، نهادی با سابقه‌ نزدیک به  یک صد سال است که بخش مهمی از میراثِ ماندگارِ تمدنِ کهنسال و بزرگِ ایرانِ اسلامی را بر دوش می‌کشد.

با توجه به اهمیت کتابخانه مجلس برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به کتاب، مدیریت این کتابخانه از حساسیت بالایی برخوردار است، به همین دلیل «ایبنا» در گفت‌وگو با صاحبنظران و کارشناسان، جویای عملکرد چندین ساله این کتابخانه در دوره‌های مختلف مدیریتی و ویژگی‌های مدیر این کتابخانه شده است. مطلب زیر گفت‌وگوی این رسانه با علی ططری، مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی است.
 
علی ططری درباره ویژگی‌های مدیر کتابخانه مجلس شورای اسلامی، گفت: در این شکی نیست که مدیریت کتابخانه مجلس که در حقیقت بازوی فرهنگی قوه مقننه است و از سابقه و پیشینه بسیار سترگی در تاریخ به‌ویژه تاریخ معاصر فرهنگی کشورمان برخوردار است، باید شخصیتی جامع‌الاطراف باشد؛ مدیر کتابخانه مجلس باید نسبت به تمام حوزه‌ها احاطه علمی داشته باشد.
 
مدیر کتابخانه مجلس باید دغدغه فرهنگی داشته باشد
وی توضیح داد: مدیر کتابخانه مجلس باید به گفتمان فرهنگی آشنا باشد نه این‌که در حوزه فرهنگ چند پُست در رزومه شخصی خود داشته و سپس مدعی مدیریت فرهنگی داشته باشد. همچنین مدیر کتابخانه مجلس باید از مجموعه فرهنگی انتخاب شود چرا که در این صورت دردآشنا خواهد بود و دغدغه فرهنگی خواهد داشت.
 
مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی افزود: براساس سابقه‌ای که کتابخانه مجلس دارد، هر زمان یک مدیر توانمند فرهنگی و دردآشنا با مسائل روز بوده و پژوهشگران و محققان در رأس کتابخانه مجلس قرار گرفته، این مجموعه تجربه شکوفایی و حرکت رو به جلو داشته است و هر زمان که مدیریت کتابخانه مجلس این ویژگی‌ها را نداشته متأسفانه با رکود و رخوت و عمدتاً با نتایج معکوس مواجه شده است.
 
ططری تأکید کرد: مدیر کتابخانه مجلس باید یک چهره فرهنگی باشد و تجربه مدیریتی مرتبط داشته باشد. همچنین مدیر کتابخانه مجلس باید از تخصص و تعهد لازم نیز برخوردار باشد. علاوه بر این، چون کتابخانه مجلس مرکز ثقل سیاسی کشورمان است، باید با مسائل سیاسی آشنا باشد و در حوزه سیاست کشور نیز گفتمان سیاسی داشته باشد.
 
کتابخانه مجلس نزدیک به 108 سال قدمت دارد
وی در پاسخ به این پرسش که «کتابخانه مجلس از چه ویژگی هایی برخوردار است که آن را از سایر کتابخانه‌های کشور متمایز کرده است؟» عوامل متعددی در برخورداری جایگاه کنونی کتابخانه مجلس طی بیش از یکصد سال اخیر تأثیر داشته است؛ بر پایه برخی مستنداتی که حتی خود بنده در آنها ورود پیدا کرده‌ بودم، از همان دوره‌های نخست مجلس (1285 تا 1287 شمسی) یعنی طی حیات 22 ماهه مجلس نخست، در برخی مذاکرات مجلس، فکر تشکیل کتابخانه مجلس وجود داشت. در همان دوره نیز بسیار محدود بنای کتابخانه مجلس ریخته شد. در خاطرات احتشام‌السلطنه، دومین رئیس مجلس اول به خوبی این ادعای بنده به اثبات رسیده است. کتابخانه شخصی احتشام السلطنه به عنوان نخستین مجموعه مکتوب کتابخانه مجلس به شمار می‌آید.
 
ططری در ادامه سخنانش، گفت: بنابراین، ما به صورت غیررسمی در دوره نخست مجلس و به صورت رسمی از دوره دوم مجلس، تدبیر راه‌اندازی کتابخانه مجلس را داشتیم و خوشبختانه این تدبیر جامه عمل به خود پوشید و نهایتاً به دست ارباب کیخسرو شاهرخ فکر تشکیل کتابخانه مجلس عملی شد و اکنون بر اساس مستندات می‌توان نزدیک به 108 سال قدمت برای این کتابخانه قائل شد.
 
مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی افزود: با توجه به این‌که برخی نهادهای فرهنگی ما در تاریخ معاصر یا عمر کوتاهی داشتند یا از کارکرد مناسبی برخوردار نبودند، 108 سال فعالیت مستمر کتابخانه مجلس سند معتبری بر اعتبار این مجموعه است.
 
وی اظهار کرد: اکثر خاندان‌های معروف تاریخ معاصر کشورمان بخشی از نسخ خطی و گنجینه‌های خود را به کتابخانه مجلس سپرده‌اند؛ همین موضوع نشاندهنده اعتماد آنها به این کتابخانه و معتبر بودن این مجموعه  است.
 
ططری اظهار کرد: کتابخانه مجلس از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که اهمیت آن را صد چندان کرده‌اند؛ از میان این بخش‌ها می‌توان به  کتابخانه شماره 2 (سنا) اشاره کرد. این بخش از سال 1328 پایه ریزی شده  و تاکنون نیز با عنوان «کتابخانه ایرانشناسی» حیات خود را حفظ کرده است.
 
 مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی ادامه داد: کتابخانه شماره 1 (سنا) و موزه مجلس از دیگر بخش‌های کتابخانه مجلس به شمار می‌آیند. از دیگر بخش‌ها می‌توان به مرکز اسناد مجلس اشاره کرد که نزدیک به 14 میلیون برگ سند تاریخ پارلمان در ایران را دربردارد. همچنین وجود نسخ خطی معروف در کتابخانه مجلس که در زمره حدود 4 مجموعه نسخ خطی برتر کشور است، اعتبار ویژه‌ای به این مرکز داده است تا حدی که کتابخانه مجلس را تا حد بی‌نظیر بودن پیش برده است.
 
کتابخانه مجلس سرویس دهی راحت و نسبتأ ارزانی دارد
ططری بیان کرد: از عوامل دیگری که باعث ویژه شدن جایگاه کتابخانه مجلس شده است می‌توان به وجود شخصیت‌های مهم در رأس کتابخانه و فعالیت پژوهشگران معروف در این مجموعه اشاره کرد؛  اعتصام‌الملک، ارباب کیخسرو شاهرخ، سید حسن تقی‌زاده و کیکاوس جهانداری از جمله این شخصیت‌ها هستند.
 
وی ادامه داد: ویژگی مهم دیگر کتابخانه مجلس این است که سرویس‌دهی راحت در حوزه‌های مختلف دارد به گونه‌ای که افراد به راحتی با تحویل دادن کارت ملی خود می‌توانند از امکانات این کتابخانه استفاده کنند. همچنین این کتابخانه با پایین‌ترین هزینه اسناد را در اختیار پژوهشگران قرار می‌دهد.
 
مدیر مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی افزود: برگزاری همایش‌های موفق در یک دهه اخیر در کتابخانه مجلس به ویژه همایش نسخ خطی و همایش تاریخ مجلس، سند معتبری بر ویژه بودن جایگاه این کتابخانه به شمار می‌آید.
 
دوره مدیریت جعفریان، دوره طلایی کتابخانه مجلس بود
ططری در پاسخ به این‌ پرسش که «مدیریت دوره‌های مختلف کتابخانه مجلس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟» گفت: در یک نگاه کلی کتابخانه مجلس در دوره های مختلف مدیریت، فراز و فرودهای زیادی داشته است اما همواره از یک میانگین عملکرد برخوردار بوده است. البته ناگفته نماند که برخی رؤسای کتابخانه مجلس عملکرد بهتری داشته‌اند که از آن میان می توان به دوره مدیریت آقای رسول جعفریان اشاره کرد؛ بنده همواره از این دوره  به عنوان دوره طلایی کتابخانه مجلس و اوج شکوفایی و عظمت کتابخانه مجلس در حوزه‌های مختلف در ابعاد داخلی و خارجی یاد می‌کنم. ما در مرکز اسناد در دوره فعالیت ایشان همواره از حمایت هایشان برای چاپ کتاب بهره‌مند بودیم.
 
وی در پایان سخنانش، گفت: البته کتابخانه مجلس در دوران مدیریت بزرگان دیگری همچون آقای ابهری نیز با تحولات عظیمی به ویژه در بخش نسخ خطی مواجه شد؛ ایشان یکی از اخلاقی ترین مدیران کتابخانه مجلس بودند.