به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد عرب صالحی، رییس پژوهشکده حکمت و دین‌پژوهی و دبیر علمی همایش ملی نقد اعتزال نو گفت: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با همکاری موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم، موسسه تخصصی کلام حوزه علیمه قم، قطب علمی فلسفه دین و کانون اندیشه جوان، همایش ملی نقد اعتزال نو را همراه با رونمایی از مجموعه پنج جلدی «جریان شناسی و نقد اعتزال نو» برگزار می کند.

دبیر علمی همایش اعتزال نو افزود: در این همایش علمی آیت الله محمد علی تسخیری با موضوع «جریان شناسی اعتزال نو»، آیت الله علی اکبر رشاد با موضوع «الاهیات چپ و الاهیات راست» و همچنین حجت الاسلام دکتر عبدالحسین خسروپناه نیز با موضوع «عقل شیعی و عقل نو اعتزال» ایراد سخنرانی خواهند داشت. در  این مراسم از مجموعه پنج جلدی «جریان شناسی و نقد اعتزال نو» که برای نخستین بار در جهان اسلام تالیف شده است نیز رونمایی می شود.

دکتر عرب صالحی در ادامه اعتزال نو را از جریان های کلامی معاصر معرفی کرده و افزود: این جریان به نحوی خود را به معتزله تاریخی منتسب می کنند. آنها مدعی هستند همانطور که در یک برهه زمانی معتزله قدیم با شعار عقل گرایی در مقابل مسلک اشعری ایستاد و قرائت خاصی از دین ارائه کرده و در روش منطق فهم دین بحث عقل گرایی را مطرح کرد، الان هم اسلام مبتلا به وضعیتی است که احیای آن تفکر می تواند بسیاری از خلاها را پر کند. لذا اینها بشدت خود را عقل گرا می دانند. مستحضر هستید که عقل گرایی اعتزالی بسیار نزدیک با مبانی تشیع هست گرچه تمایزاتی هم دارد. اما آیا عقل گرایی در اعتزال نو به همان معناست یا نه؟ این یکی از موضوعات مهم است که در این همایش و در قالب مجوعه مقالاتی به آن پاسخ داده خواهد شد.

وی همچنین پیرامون اهمیت و ضرورت برگزاری این همایش ادامه داد: امروزه بسیاری از کرسی های تدریس دین اسلام در دانشگاه های کشورهای اسلامی و حتی کشورهای اروپایی و کلاً جهان مدرن، در دست جریان اعتزال نو است. بنا بر این نفوذ آنها در نسل جوان و تاثیرشان می تواند زیاد باشد. از این رو ما بر خودمان لازم دانستیم که معرفی علمی و روشمند و مطابق با مستندات علمی ارائه دهیم. اینکه اساس شکل گیری این جریان، خاستگاه آن، علل، حوزه و گستره جغرافیایی، مبانی فکری در موضوعات مختلف مثل فلسفه دین و مسائل آن، اندیشه های حقوقی، علوم قرآنی کجاست و بخصوص اینکه دیدگاه آنها در خصوص کتاب و سنت و نصوص دینی چیست از موضوعات بسیار مهم روز است.

رییس پژوهشکده حکمت و دین پژوهی گفت: به اعتقاد ما طبقه اول این جریان که با سید جمال الدین اسد آبادی و عبده وجوه اشتراک زیادی با معتزله تاریخی دارند اما طبقه متاخر امثال آرکون، ابوزید، امین الخولی و ... هم در تعریف عقل و هم در نوع برخورد با نصوص دینی از اساس با اعتزال تاریخی مخالفند. عقل نو اعتزالی در طبقه متاخر همان عقل خود بنیاد غربی است که امروزه سر از عقل ابزاری و پراگماتیسم(عمل گرایی) در آورده است در حالی که عقل اعتزال قدیم بسیار با عقل وحیانی و عقل شیعی هم افق است. از این روی، نو اعتزال در برخورد با نصوص دینی به محضی که عقل توان فهم آنها را دکتر عرب صالحی تصریح داشت: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با توجه به ضرورت های فوق و با پیشنهاد مستقیم ریاست پژوهشگاه حضرت آیت الله علی اکبر رشاد و تصویب شورای علمی گروه منطق فهم دین از سال 1390 این پروژه را در دستور کار خود قرار داد و 18 دیماه مجموعه 5 جلدی جریان شناسی و نقد اعتزال نو در خلال مراسم همایش رونمایی خواهد شد. ذکر این نکته لازم است که برای اولین باری است که در جهان اسلام چنین مجوعه ای در معرفی و نقد اعتزال نو منتشر می شود چرا که این کار پیش از این در حد یکی دو مقاله و چند مصاحبه پیشینه سابقه داشت.

 همایش ملی نقد اعتزال نو با حضور اندیشمندان داخلی، پژوهشگران و اصحاب رسانه، صبح پنج شنبه 18 دی‌ماه از ساعت 8 تا 12 در تالار اندیشه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم واقع در بلوار پانزده خرداد، خیابان شهید میثمی برگزار می شود. حضور علاقمندان در این همایش علمی بلامانع است.