به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) کتابخانه‌های عمومی سراسر کشور هر ماه آمار ماهیانه خود را به صورت مستقل و طی گزارش مفصلی تهیه و از طریق «سامانه فرزین» به اداره‌کل استان مربوطه ارسال می‌کنند.  ادارات‌کل استان‌ها همه اطلاعات آماری استان را جمع بندی و به ستاد مرکزی نهاد کتابخانه‌های عمومی ارسال می‌کنند. این اطلاعات توسط اداره‌کل برنامه ریزی نهاد کتابخانه‌ها جمع آوری و تحلیل و از نتایج آن در تدوین و بازنگری سند برنامه ریزی راهبردی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور استفاده می‌شود.
 
به همین منظور طبق روال گذشته گزارش تحلیلی آمار پایان آبان ماه کتابخانه‌های عمومی کشور از سوی اداره کل برنامه ریزی نهاد کتابخانه‌ها منتشر شده است. در این گزارش که وضعیت کتابخانه‌های عمومی تا پایان آبان 1393 بررسی شده اهم آمارها به تفکیک شاخص‌های مورد نظر جمع آوری و میزان تغییر اقلام آماری نسبت به آبان 1392 محاسبه شده است. این آمار روند فعالیت‌ها و پیشرفت تمامی کتابخانه‌های نهادی، مشارکتی و مستقل سراسر کشور را در برمی‌گیرد.

 

افزایش تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور به 3170 باب
بنا بر آمار منتشر شده از اداره‌کل برنامه ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی، تعداد کتابخانه‌های عمومی نهادی، مشارکتی و مستقل سراسر کشور تا پایان آبان 93 به 3170 باب رسیده است. این رقم در آبان سال گذشته 3058 باب بوده است که نشان دهنده افزایش 7/3 درصدی در تعداد کتابخانه‌های کشور نسبت به یک سال گذشته و افزایش زیربنای کتابخانه‌های عمومی کشور تا 43 هزار و 253 متر مربع است.
 
اضافه شدن 112 کتابخانه عمومی از آبان سال 92 تا آبان ماه سال جاری به تعداد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز نشان دهنده نیاز جامعه فرهنگی کشور به فضای کتابخانه‌ای است. از این‌رو این شاخص یکی از مهم‌ترین شاخص‌های تعیین کننده رشد فرهنگی یک جامعه محسوب می‌شود.
 


امانت گرفتن 2 میلیون و 800 هزار نسخه کتاب بیشتر از سال 92
رشد تعداد کتابخانه‌های عمومی در یک سال گذشته و برنامه ریزی‌های انجام شده در راستای ارتقای فرهنگ مطالعه و جذب عضو به صورت طبیعی افزایش مراجعه به کتابخانه‌ها و همچنین امانت کتاب را به دنبال می آورد. به نظر می رسد برنامه‌های فرهنگی و مدیریتی کشور به منظور ترویج کتابخوانی در جامعه با توجه به سند چشم انداز 1404 و با عنایت به اهداف سند نهضت مطالعه مفید توانسته است تا اندازه زیادی مردم کشور را بیش از پیش به استفاده از منابع، امکانات و فضای کتابخانه‌های عمومی ترغیب کند. به صورتی که تعداد کتاب امانت داده شده در پایان آبان 93 نسبت به پایان آبان 92، 2 میلیون و 897 هزار و 116 نسخه بیشتر شده است. این رقم نشان می دهد که مردم ایران 4/6 درصد بیشتر از سال گذشته کتاب به امانت گرفته اند.
 
به همین منظور تعداد کتاب‌های کتابخانه‌های عمومی نیز با افزایش دو میلیونی از 36 میلیون و 997 هزار و 626 نسخه به تعداد 39 میلیون و 139 هزار و 944  نسخه کتاب رسیده است. نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در سال 1393 کتاب جدید از بازار نشر خریداری نکرده است، اما تعداد زیادی کتاب از خرید سال 92 باقی مانده است که با استفاده از روش‌های جدیدی که این نهاد در انتخاب کتاب برای کتابخانه‌های عمومی به کار می‌برد، کتاب‌های مورد نیاز و کاربردی را انتخاب و در طول ماه‌های گذشته به کتابخانه‌های کشور ارسال کرده است.
 
 میزان افزایش امانت کتاب در یک سال گذشته در کنار افزایش عناوین کتاب در کتابخانه‌ها رشد تقریبا دو میلیونی را شاهد بوده است که نشان دهنده اهمیت چگونگی انتخاب و خریداری کتاب برای کتابخانه‌های عمومی است. هرچه انتخاب کتاب برای کتابخانه‌های عمومی با دقت بیشتر نسبت به نیازهای هر کتابخانه و منطقه انجام گیرد،  به صورت طبیعی مراجعه به کتابخانه‌ها و میزان امانت گیری کتاب‌ها نیز افزایش خواهد داشت.
 
 
افزایش تعداد اعضا و کتابداران کتابخانه‌های عمومی
بر اساس گزارش اداره‌کل برنامه ریزی نهاد کتابخانه‌ها، اعضای کتابخانه‌های عمومی کشور از 2 میلیون و 263 هزار و 82 نفر در پایان آبان 92 به تعداد 2 میلیون و 553 هزار و 139 نفر در پایان آبان ماه 93 رسیده است. به عبارت دیگر در طول یک سال گذشته به طور متوسط 794 نفر در هر روز به عضویت کتابخانه‌های عمومی کشور درآمده اند. به ازای اضافه شدن تعداد 112 باب کتابخانه و همچنین افزایش تعداد 290 هزار  و 657 نفر به کتابخوانان کتابخانه‌های عمومی از آبان سال گذشته تا آبان ماه امسال تعداد 240 کتابدار به کادر پرسنل نهاد کتابخانه‌ها افزوده شده است تا بتوانند با انجام وظایف کتابداری و مشاوره به کتابخوانان و همچنین مدیریت کتابخانه‌های عمومی به بهترین نحو، اهداف نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور را در ایجاد فضا و تامین و ارائه منابع کتابخانه‌ای تامین کنند.
 
در این بین تعداد مراجعه به کتابخانه‌های عمومی کشور با بیش از یک میلیون مراجعه در مقایسه با سال گذشته به 72 میلیون و 674 هزار و 981 مراجعه رسیده است.
 
علیرضا مختارپور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در ابتدای مدیریت خود بر این نهاد، کتابخانه محوری را به جای اداره و نهاد محوری به عنوان یکی از سیاست‌های کلان مدیریتی خود در دستور کار قرار داده است که در همین راستا رشد تعداد مراجعه به کتابخانه‌ها در کنار رشد چهار شاخصه مهم دیگر یعنی تعداد کتابدار (1/4 درصد افزایش)، تعداد عضو (با 8/12 درصد رشد)، تعداد نسخه کتاب در کتابخانه‌ها (با 8/5 درصد رشد) و همچنین تعداد کتابخانه با 7/3 درصد رشد نسبت به پایان آبان ماه سال گذشته نشان دهنده روند رشد صعودی شاخص‌های آماری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بر مبنای اهداف سند چشم انداز 1404 است.

برای مشاهده گزارش آماری اینجا را کلیک کنید.