ادبیات دفاع مقدس؛ سفارشی نویسی یا سیاه نمایی؟/7
بهداروند: بچههای جنگ نه در اخراجیها دیده شدند نه در موج مرده و نسل سوخته/ «سیاه نمایی» در ادبیات را قبول ندارم
محمدمهدی بهداروند معتقد است که کاربرد واژه «سیاهنمایی» درباره ادبیات دفاع مقدس کار درستی نیست چرا که باید سعی کرد خوب و بد جنگ و تلخ و شیرینهای جنگ را بنویسیم. وی گفت: اگر بخواهیم فقط پیروزیهای جنگ را بنویسیم، یک طرفه قضاوت کردهایم.
وی افزود: نسلی که در جنگ حضور داشته هیچ گونه نیازی به خواندن خاطرات جنگ ندارد، چون خودشان در متن حوادث جنگ حضور داشتند و سختیها را درک کردهاند. اما بهترین خاطرات جنگ باید به گونهای نوشته شده باشد تا فردی که در آن لحظهها نبوده و فرزند انقلاب اسلامی است، با خواندن آن خاطرات به سختیها و زندگی رزمندگان و اسرا جنگ پی میبرد.
نویسنده کتاب «خلوتی با غدیر» درباره سفارشینویسی در ادبیات و تاریخ شفاهی دفاع مقدس توضیح داد: سفارشی نویسی در حال حاضر در تاریخ شفاهی مرسوم شده و کسانی این کار را انجام میدهند که در موقعیت ممتازی قرار دارند. بعید نیست که یک دهه دیگر با این موضوع روبهرو شویم که تاریخ شفاهی کاملاً به سفارشینویسی تبدیل شود و چیزی بیشتر از این نباشد.
این نویسنده یادآور شد: شمار نویسندگانی که در این عرصه هم همت داشته باشند و هم با جان و دل مینویسند، زیاد نیست. باید ساز و کار انتقال فرهنگ دفاع مقدس را از طریق انتشار کتابهای درخشان متحول کنیم در حالی که این عرصه بانی خاصی ندارد. البته در تاریخ شفاهی و روایت انسانی کسانی که در دفاع مقدس حضور داشتند، کمتر موضوع سیاهنمایی مطرح است.
بهداروند اضافه کرد: نسل دفاع مقدس نه نسلیاند که اخراجیها آنها را تعریف میکند نه نسل موج مردهاند و نه نسل سوخته ملاقلیپورند. نسلیاند که حقایقی که در جان و زندگیشان بوده و با آنچه این فیلمسازان تعریف میکنند تفاوتهای بنیادین دارد. این فیلمها تحریف کامل دفاع مقدس است.
وی گفت: اغلب سناریونویسان دفاع مقدس مطالعه دقیقی درباره دفاع مقدس ندارند. سوژهای را در نظر میگیرند و بر اساس آن صحنهپردازی میکنند و سناریو را بر اساس آن سوژه که البته جای بحث دارد که چهقدر مستند بوده، جلو دوربین میبرند.
حجتالاسلام محمدمهدی بهداروند متولد 1342 است. «نقبیله عشق»، «انقلاب اسلامی-امریکا-جنگ تحمیلی»، «نسبت اندیشی اندیشه شیعه و دکمراسی»، «ناز و نیاز»، «بررسی وظایف و اختیارات ولایت فقیه» و «جادههای سربی» نام برخی از کتابهای اوست.
پیشینه این سوژه در خبرگزاری کتاب:
گفتوگوهای محمدقاسم فروغی جهرمی، ابراهیم زاهدی مطلق،اکبر خلیلی، کاوه بهمن و مجید قیصری را در این باره بخوانید
نظر شما