به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، دکتر غلامعباس توسلی، از شش سالگی وارد مکتبخانه شد و بعدها تحصیلات خود را در اروپا ادامه داد و به ایران بازگشت تا جامعه‌شناسانی مانند تقی آزاد ارمکی و بسیاری دیگر را تربیت کند.
استاد در آینه آثار
این استاد جامعهشناسی بیش از بیست کتاب را تالیف کرده است که از آن میان می‌توان به «نظریه‌های جامعهشناسی»، «جامعهشناسی کار و شغل» و «جامعهشناسی دین» اشاره کرد که تا امروز به چاپ‌های متعدد رسیده است.
توسلی جوان، با گذراندن امتحان ورودی وارد دانشسرای عالی تهران شد. او همزمان در سه رشته زبان فرانسه، ادبیات و فلسفه قبول شد. اما چون در کنکور زبان و ادبیات فرانسه اول شده بود بالاجبار در آن رشته مشغول تحصیل شد. اما همزمان با ورود او به این رشته، جایگاه زبان فرانسه متزلزل شد و او نیز مطالعه زبان انگلیسی را در کنار فرانسه آغاز کرد.
وی با استفاده از امتیاز شاگردان رتبه اول و پس از یکسال تدریس در دانشسرای عالی تهران به اروپا اعزام شد و تحصیلات خود را در دانشگاه پاریس ادامه داد و در آنجا تصمیم گرفت جامعهشناسی بخواند. در آن زمان در فرانسه جامعهشناسی به تازگی از فلسفه جدا شده بود و استادان به نامی در دانشگاه‌های آنجا مشغول تحصیل بودند.
از مکتبخانه تا فرانسه
توسلی در دوره کارشناسی دانشسرای عالی نیز حائز رتبه اول شد و علاوه بر دریافت مدال فرهنگ با پایه دبیری به استخدام همان مؤسسه درآمد. از هم دوره‌ها و دوستان این دوره توسلی، محمدعلی رجایی، باقر پرهام و داور شیخاوندی را می‌توان نام برد. علی شریعتی و حسن حبیبی نیز با او هم دوره بودند. عنوان رساله اصلی او «جامعه سنتی ایران از دید اروپائیان: مقایسه دیدگاه انگلیسی‌ها و فرانسویان» و رساله فرعی «صنایع دستی ایران و جنبه‌های روان‌شناسی اجتماعی آن» بود. رساله اصلی با کمک مالی مرکز تحقیقات علمی فرانسه قبل از دفاع به چاپ رسید.
اهتمام در مطالعات شهری
توسلی در تابستان ۱۳۴۵ به ایران بازگشت و تدریس خود را با سمت استادیاری از سر گرفت. وی علاوه بر تدریس در دانشسرا از همان آغاز ورود در بخش مطالعات شهری موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران نیز به تحقیق پرداخت و در مطالعات اقتصادی و جامعه‌شناختی و طرح‌های جامع شهری از جمله طرح جامع تهران که از سوی سازمان برنامه به موسسه واگذار شده بود و طرح جامع شیراز که با همکاری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران انجام می‌پذیرفت و همچنین طرح‌های جامع اراک و همدان و چند شهر دیگر شرکت داشت و به صورت مستقل آنها را سرپرستی و تدوین می‌‌کرد. وی در آن دوره همچنین سرپرستی طرح ارزشیابی سواد توأم با حرفه را که در اصفهان و دزفول به طور آزمایشی از سوی یونسکو و سازمان برنامه وارد مرحله اجرا شده بود برای ارزیابی و بازسازی در موسسه به عهده داشت. نتیجه این تحقیقات و مطالعات علاوه بر گزارش‌های علمی، پیشنهادهایی عملی برای چگونگی توسعه و رشد شهرها در آینده بود.
بنیانگذاری دانشکده جامعهشناسی
توسلی سپس به درخواست دانشگاه ملی ایران، رشته جامعهشناسی را در دانشکده ادبیات آن دانشگاه پایه‌گذاری و برنامه‌ریزی کرد و به تدریس برخی دروس در آنجا پرداخت. در سال ۱۳۵۰ از دانشسرای عالی به دانشگاه تهران منتقل شد و یکسال بعد به دانشیاری ارتقا یافت. وی یک سال بعد از آن به سمت مدیر گروه جامعه شناسی انتخاب شد. در سال ۱۳۶۴ مجددا به عنوان مدیر گروه جامعهشناسی دانشگاه تهران انتخاب و یک سال بعد نیز به سمت ریاست دانشکده منصوب شد. او همچنین در ایجاد دوره دکتری در دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس و دانشگاه آزاد اسلامی نقش بسزایی بر عهده داشته است.
سیاست و جامعه
از جمله فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی غلامعباس توسلی در دوره 10 ساله (سال‌های ۴۵ تا ۵۶ در ایران) شرکت در جلسات متعدد سیاسی، مذهبی و همکاری با علی شریعتی در حسینیه ارشاد، ایراد سخنرانی‌های متعدد در دانشگاه‌ها (از جمله دانشکده فنی دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه مشهد، دانشکده کشاورزی کرج، دانشکده ادبیات و دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران) و همچنین حسینیه ارشاد، مسجد قبا، کانون توحید و... بوده است.
توسلی پس از انقلاب بعد از مدت کوتاهی که به عنوان مشاور در رادیو و تلویزیون فعالیت داشت، به ریاست دانشگاه اصفهان منصوب شد. وی در دوره انقلاب فرهنگی تا زمان بازگشایی دانشگاه‌ها سرپرستی بخش برنامه‌ریزی علوم انسانی را در ستاد انقلاب فرهنگی بر عهده داشت و برنامه‌های این رشته‌ها را نهایی کرد و به تصویب ستاد رساند.
نمایی از کودکی
غلامعباس توسلی در یکم خرداد ۱۳۱۴ در رشتخوار و در خانواده‌ای از طبقه متوسط متولد شد. پدرش ملااحمد توسلی را در یازده سالگی از دست داد.
وی از سن شش سالگی وارد مکتبخانه شد و آموختن قرآن و فارسی را تا فراگیری آثار سعدی، حافظ و عربی را در حد نصاب، جامع المقدمات و صمدیه ادامه داد. پس از فوت پدر وارد مدارس جدید شد و مستقیماً در کلاس چهارم ابتدایی دبستان طغرایی رشتخوار پذیرفته شد و بعد نیز در دبیرستان قطب‌الدین حیدر در تربت حیدریه تحصیلات خود را ادامه داد.
جمعه ۲۰ تیر ۱۳۹۳ - ۰۸:۳۷
نظر شما