به گزارش خبرنگار هنر و رسانه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، پرداختن به زندگی امام خمینی (ره) به عنوان یکی از شخصیت های سیاسی معاصر و برجسته کار دشواری است چرا که همه مخاطبان با زندگی ایشان آشنایی دارند و نویسندگان و فیلم سازانی که برای ساخت آثاری در رابطه با این شخصیت بزرگ اقدام می کنند، بیش از هرچیز نیازمند کسب اطلاعاتی صحیح و درست در این رابطه هستند به همین منظور گفت و گویی با جلیل عرفان منش نویسنده فیلم «آفتاب و زمین» انجام دادیم. این فیلم نامه در اوایل دهه 80 توسط جواد شمقدری در قالب سریالی تلویزیونی ساخته و از شبکه دو سیما پخش شد.

با توجه به اینکه سریال «آفتاب و زمین» اولین سریال تولید شده در رابطه با امام خمینی (ره) است چه شد به فکر نگارش این فیلم نامه افتادید؟
به دلیل عشق و علاقه ای که نسبت به امام داشتم و با توجه به اینکه رشته تحصیلی من تاریخ بود، پایان نامه ای در خصوص حوادث 15 خرداد نوشته بودم به همین دلیل مجموعه مطالعاتی در خصوص زندگی آن حضرت داشتم و همین موضوع باعث شد سراغ زندگی ایشان بروم و فیلم نامه ای در این خصوص بنویسم.

در رابطه با شخصیت های سیاسی و برجسته ای همچون امام خمینی (ره) منابع و خاطرات گوناگونی وجود دارد. شما برای نگارش این فیلم نامه از چه منابع مطالعاتی استفاده کردید؟
نوشتن در رابطه با شخصیت های مشهور و برجسته ای چون حضرت امام(ره) که انسان بزرگ و تاثیرگذاری بودند بسیار دشوار است و سریال «آفتاب و زمین» هم همانطور که شما گفتید اولین سریالی بود که درباره امام خمینی (ره) ساخته شد که من توفیق نگارش فیلم نامه و تحقیق آن را داشتم. همزمانی این دو مسوولیت سختی کار من را بیشتر می کرد. من در ابتدای این مسیر خاطراتی از امام را که معمولا چند ناشر در نشریات، مجلات و کتابهای گوناگون چاپ می کردند گردآوری کردم، آنها را خواندم و یادداشت برداشتم. گفت و گویی با برخی از اشخاص هم داشتم و از خاطرات شفاهی آنها استفاده کردم اما آنچه که در طول نگارش این فیلم نامه برایم اهمیت داشت این بود که وقتی سراغ شخصیتی چون حضرت امام(ره) می رویم آن هم با یک رویکرد تاریخی باید سعی در بیان چیزی داشته باشیم که خود مبنایی تاریخی داشته باشد. کتابی هم از خاطرات شفاهی که با برخی از افراد در رابطه با آن دوران داشتم را منتشر کردم.

نام کتابی که در این خصوص منتشر کرده اید چیست؟
کتابی که منتشر کردم با نام «خاطرات 15 خرداد در شیراز» است.

شخصیت هایی که برای نگارش این فیلم سراغشان رفتید چه کسانی بودند و هرکدام چه کمکی به شما کردند؟
در خاطرات شفاهی جزئیاتی نهفته شده که نمی توانیم آنها را در کتاب و با مطالعه کردن پیدا کنیم به همین دلیل سراغ چند نفر رفتم که شخصیت های مشهوری هم نبودند اما خاطراتی از پدربزرگانشان در رابطه با پدر امام و دوران کودکی ایشان به یاد داشتند که کمک زیادی در این زمینه به من کرد و در واقع بخشی از ابهامات تاریخی من را رفع کردند و توانستم اطلاعات صحیحی را در خصوص زندگی و به ویژه کودکی امام به دست آورم.

به جز سریال «آفتاب و زمین» کار نگارش انیمیشن «پا به پای آفتاب» را هم برعهده داشتید در خصوص کار برای کودک و نوجوان هم توضیح دهید؟
بله. خوشبختانه بعد از اینکه سریال «آفتاب و زمین» پخش شد مورد استقبال زیادی قرار گرفت و نسخه سینمایی این فیلم نیز در شبکه دو تدوین شد و شاهد پخش آن از رسانه ها بودیم. به همبن دلیل تصمیم گرفتم در حوزه کودک و نوجوان هم اثری در رابطه با شخصیت امام راحل داشته باشم و چون علاقمند به پیوند نسل جوان و به ویژه کودک و نوجوان با امام بودم به به فکر نگارش انیمیشن «پا به پای آفتاب» افتادم که در واقع نسل اولیه انیمیشن های سه بعدی به شمار می رفت. کار نگارش این فیلم نیز حدود 2 سال زمان برد و سرانجام در سال 1385 از تلویزیون پخش شد.

در نگارش فیلم نامه «آفتاب و زمین» به چه بعدی از شخصیت امام(ره) توجه داشتید؟
امام(ره) شخصیتی چند وجهی بودند و این موضوع باعث جذابیت قصه می شد. این نکته هم بسیار آشکار است که حضرت امام پرچمدار بیداری اسلامی در ایران و در جهان اسلام هستند. در واقع تفکر سیاسی امام خمینی(ره) که یک تفکر بی بدیل بود و نهضت ضد استبدادی و ضد استعماری که تشکیل داده بودند گوشه هایی از شخصیت هایی بود که مد نظر من بود و شخصیتی را تشکیل می داد که الهام بخش در زمینه علم، سیاست، فرهنگ و ادب بود.

شما به عنوان نویسنده این فیلم نامه فکر می کنید این فیلم نامه می تواند به عنوان یک کتاب منتشر شود؟
بله اتفاقا بعد از پخش سریال «سرزمین آفتاب» برخی از من خواستند که این کار را انجام دهم و به صورت کتاب این فیلم نامه را به شکلی که خودم تمایل دارم و حتی در ابعاد دیگری از زندگی حضرت اما(ره)م که در زمان نگارش فیلم نامه فرصت نکردم به آن بپردازم تکمیل و چاپ کنم اما من تا به حال هیچ یک از فیلم نامه هایم را تبدیل به کتاب نکرده ام و فقط تحقیقاتی را که در زمینه فیلم نامه هایم می نویسم منتشر می کنم.

انتشار نکردن فیلم نامه ها در غالب کتاب دلیل خاصی دارد؟
شاید دلیلش این باشد که معتقدم فیلم نامه چیزی است که باید تبدیل به فیلم شود. به همین دلیل تا بحال هیچ اثری را در حوزه فیلم نامه به طور مستقل در غالب کتاب منتشر نکرده ام.

تحقیقاتی که که تا کنون در قالب کتاب منتشر کرده اید به زبانهای دیگر ترجمه شده اند؟
بله. کتاب «همگام با امام رضا از مدینه تا مرو» اخیرا به زبان عربی ترجمه شده و قرار است به زبانهای دیگر هم ترجمه شود.