خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، محمودبرآبادی: یکی از دلایل برتری رمانهای نوجوانان که در دیگر کشورها نوشته میشود بر رمانهای ایرانی این است که اغلب برای ترجمه انتخاب و به قول معروف گلچین میشوند، این رمانها اغلب جوایز بینالمللی دریافت کردهاند و طبیعیاست که در قیاس با رمانهای تألیفی داخلی اعتبار بیشتری داشته باشند و از اقبال گستردهتری از سوی نوجوانان برخوردار شوند.
البته اگر منصف باشیم نباید همه مشکلات نداشتن آثار تألیفی خوب را به عوامل بیرونی ربط بدهیم. حقیقت این است که بسیاری از نویسندگان ادبیات نوجوانان ما، با دنیای نوجوانان امروز آشنا نیستند و ذائقه آنها را بهخوبی درک نمیکنند، حساسیتهایشان را نمیشناسند و در مجموع شناخت کمی از مخاطب خود دارند که شاید یک دلیل آن، دگرگونی فرهنگی سریعی است که در سالیان اخیر ـ با گسترش وسایل ارتباطی ـ اتفاق افتاده است و این دگرگونی، چنان شتابان و دور از انتظار بوده که حتی پدرها و مادرها را هم غافلگیر کردهاست. آنها هم اغلب از اینکه دنیای فرزندان نوجوان خود را ـ چه دختر و چه پسر ـ درک نمیکنند، شکوه دارند.
برخی ویژگیهای رمان نوجوانان که درگام نخست باید از سوی نویسنده مورد توجه قرار گیرند از این قرار است:
سوژه مورد علاقه
نوجوان به اقتضای سن به برخی موضوعات توجه بیشتری نشان میدهد که روابط عاطفی، حسادت، رقابتهای درسی، ورزشی و هنری، اختلاف طبقاتی و درگیری با والدین از آن جمله است.
کشمکش داستانی
شروع خوب و پرهیجان و داستانگیرا و پرماجرا و به اصطلاح سینماگران اکشن که بتواند خواننده را درگیر کند، مورد علاقه نوجوان است. نوجوان حوصله خواننده حرفهای و بزرگسال را ندارد که بخواهد داستان را تا پایان بخواند، چنانچه داستانی در همان ابتدا او را جذب نکند، آن را به کناری میگذارد.
شخصیتهای جذاب
نوجوان به دنبال الگو گرفتن از دیگران است؛ به همین دلیل شخصیتهای جذاب، پرخون، واقعی و جاندار او را به سوی خود میکشد و با آن همذاتپنداری میکند. در این میان، شخصیتهای مثبت یا منفی تفاوتی ندارند و چه بسا اگر شخصیت منفی در داستان، باورپذیرتر باشد، جذابیت این شخصیت برای مخاطب نوجوان بیشترشود.
اوج و فرود
تعلیق و اوج و فرودهای پی در پی، نوجوان را با داستان همراه میکند و هرچقدر این اوج و فرودها وشیوایی نثر داستان، کوتاهی جملات و گزارهها و پرهیز از کاربرد واژگان مهجور برای خوانندگان نوجوان که از دایره واژگانی محدودتری نسبت به خوانندگان بزرگسال برخوردارند، بیشتر باشد، به سرعت خوانش آنان کمک کرده و باعث اشتیاق در پیگیری داستان میشود.
دست کم نگرفتن مخاطب
نوجوان همواره خود را جای بزرگسالان میگذارد و از اینکه با او مانند کودکان بزرگ شده برخورد کنند، ناخرسند است. مواردی مانند نام داستان، انتخاب قلم و فونت، اندازه و قطع، روی جلد و آنچه در کل به آمادهسازی کتاب مربوط است، همه در جذب خواننده نوجوان موثر است.
روایت بیطرفانه
در بسیاری از داستانهای کودکان برای آنکه خواننده پیام داستان را دریافت کند، نویسنده نتیجهگیری کرده و خواننده را بلاتکلیف رها نمیکند ـ گرچه در خصوص نتیجهگیری و پیام دادن در داستانهای کودکان هم دیدگاههای متفاوتی وجود دارد، اما در داستانهای نوجوان باید از آن پرهیز کرد. زیرا نوجوان مایل نیست او را کودک فرض کنند و راه را به او نشان دهند و مثلاً در رمان به او پند دهند و نتیجه اخلاقی گرفته شود.
سهشنبه ۱۷ دی ۱۳۹۲ - ۱۱:۱۴
نظر شما