محمد حسننیا، پژوهشگر و منتقد تاریخ در مراسم نقد کتاب «گرگ خاکستری» گفت: به نظرم برای فردی که تاریخ اروپا را مطالعه کرده باشد، این کتاب بیشتر رمانی تاریخی است و متاسفانه نویسندگان آن از مسایلی چون ارتش سرخ، دادگاه نورنبرگ و بمباران شهرهای ژاپن از سوی آمریکا به سادگی چشمپوشی کردهاند.-
حسننیا، درباره کتاب «گرگ خاکستری» که به فرار و زندگی مخفیانه آدولف هیتلر پرداخته است، گفت: نظریه پردازانی در کشورها لیبرال دموکرات چنین فرضیههایی را مطرح میکنند همانند این کتاب که دلیلی بر اثبات آن وجود ندارد.
این منتقد در ادامه افزود: در برخی بخشهای کتاب نویسندگان به بازسازی صحنهها پرداختهاند. دو مولف کتاب، یکی روزنامهنگار و دیگری فیلمساز است، بنابراین هیچیک تاریخنگار نیستند و از بُعد کیفی به نویسندگان و کتاب انتقادهای بسیاری وارد است.
این مدرس تاریخ افزود: «گرگ خاکستری» علاوهبر توجه به دولت صهیونیستی، نگاهی آمریکایی نیز دارد. به هر حال اصل موضوع کتاب را زیر سوال میبرم و معتقدم تناقضی آشکار میان فرضیه مطرح شده و روش تحقیق آن وجود دارد.
«گرگ خاکستری» دنبال طرح مساله هولوکاست است
علیمحمد طرفداری، پژوهشگر و مدرس تاریخ نیز درباره کتاب «گرگ خاکستری» گفت: محور اصلی کتاب بررسی این ادعاست که آیا هیتلر دست به خودکشی زد یا گریخت اما در زیرلایههای کتاب خط فکری نویسندگان آن آشکار است و آنها دنبال طرح هولوکاست و ایجاد حس همدردی با یهودیان هستند در حالی که به دیگر کشتهشدگان جنگ توجهی ندارند.
وی اظهار کرد: محور اصلی کتاب به این مساله اختصاص دارد که آیا هیتلر بر پایه تاریخ رسمی و نوشته شده اروپا، دست به خودکشی زد یا دچار سرنوشت دیگری شد؟ مطلب کتاب جدید نیست چرا که از همان دوره شایعههای بسیاری در اینباره مطرح بود اما از این نظر که اثری تحقیقی بهشمار میرود و مولفان آن با استفاده از اسناد، گفتوگو با افراد و سفرهای پژوهشی در مسیر فرار هیتلر، طیف وسیعی از اطلاعات را گردآوری کردهاند، اهمیت بسیاری دارد. در مقدمه کتاب مساله نقد و برخورد انتقادی با نگاه نویسندگان کتاب مطرح شده که در فهم مطالب ارایه شده و نگاه مولفان بسیار موثر و مهم است.
این مدرس تاریخ افزود: در حوزه تاریخ اروپا متخصص آکادمیک که بهشکل جدی به پژوهش در این حوزه بپردازد، نداریم و بیشتر کارهای پژوهشی که در این زمینه صورت گرفته ترجمه کتابهای اروپاییان است و تالیف چندانی نداریم. از سوی دیگر در ترجمه نیز کمتر به سراغ متنهای زبان آلمانی رفتهایم و بیشتر، متون انگلیسی که عمومیت دارند، مرجع هستند.
وی افزود: پژوهش چنین کتابهایی با هدف طرح بحث درباره هولوکاست و آسیبی که به یهودیان وارد شده، صورت میگیرد، در حالی که این جنگ کشتههای بسیاری داشت اما به مسایلی مانند کشتهشدگان هیروشیما توجهی نمیکند. سوگیری کتاب آشکار است اما همزمان اطلاعات ارزشمندی نیز در اختیار خواننده یا پژوهشگر قرار میدهد. بهطور مثال به پولهای هنگفتی که در بحبوحه جنگ میان بانکهای سوییسی رد و بدل میشد، میتوان اشاره کرد.
تاریخ را فاتحان مینویسند
رضامراد صحرایی، یکی از دو مترجم کتاب در این نشست درباره چگونگی آشنایی با این کتاب و انتخاب آن برای ترجمه اظهار کرد: در وبگردیها با اخباری درباره زنده بودن هیتلر 20 سال پس از اعلام خبر مرگش مواجه شدم. موضعگیریهای کا.گ.ب (KGB) و سازمان سیا (CIA) نسبت به مساله باعث شد تا به این موضوع علاقهمند شوم و سپس به کتاب «گرگ خاکستری» (Gray Wolf) برخوردم. در این کتاب برخلاف آنچه گفته میشد که هیتلر با همراهانش در انفجاری کشته شدهاند و استالین جمجمه وی را در موزه معروف مسکو قرار داده، نوشته بود، رهبر حزب نازی از آلمان گریخته و به آمریکای جنوبی رفته است.
این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی افزود: مرکز مطالعات تاریخ معاصر کتاب را از انگلیس تهیه و به ایران آورد و برای ترجمه بهدست ما سپرد. درباره نام کتاب نیز باید بگویم که هیتلر علاقه بسیاری به گرگ داشت و در نام بسیاری از عملیات نظامی دوران جنگ نیز از واژه گرگ استفاده کرده است، از سوی دیگر نام آدولف برگرفته از واژه گرگ است. این کتاب بدون حذف عمدی حتی یک کلمه ترجمه و منتشر شده و در بسیاری بخشها پاورقی بر مطالب آن نوشته شده است، چرا که معتقدم باید اطلاعات را در اختیار مخاطب قرار دهیم تا تصمیم بگیرد چه چیزی درست یا نادرست است.
مترجم کتاب با اشاره به اینکه تاریخ را فاتحان مینویسند، گفت: باید الگو و پارادایمهای تاریخ را بشناسیم زیرا امروزه ایدئولوژیهای پشت جریانهای سیاسی، بهصورت دایمی در حال پاک کردن حافظه مردم هستند. بهطور مثال پس از پایان انتخابات در آمریکا، در فرایند پیچیدهای، آن را از ذهن مردم پاک میکنند در حالی که وظیفه محققان ثبت و حفظ این روایتهاست. پیشفرض «گرگ خاکستری» مساله هولوکاست است و دو دسته مخاطب عام و خاص دارد. مخاطب عام تنها به مساله زنده بودن یا نبودن هیتلر اهمیت میدهد و مخاطب خاص بهدنبال پیچیدگی تئوری پشت پرده که نویسندگان کتاب با زیرکی به آن پرداختهاند.
تاریخنگاران در سطح جهان دروغهای عجیبی میگویند!
وی ادامه داد: برای شناخت چگونگی تاسیس اسراییل و رژیم صهیونیستی چنین کتابهایی اهمیت دارند چرا که نویسندگان آن با نوشتن اینگونه کتابها و ساخت فیلم تلاش میکنند تا با تغییر نگاه مردم دنیا که روزبهروز از این رژیم تنفر بیشتری پیدا میکنند، به سوی همدردی با این گروه سوق دهند. هدف ما از ترجمه این کتاب نیز با پرده برداشتن از تاریخ و تاریخنگاری در سطح جهان، اثبات این امر است که تاریخنگاران در بسیاری مسایل دروغهای عجیبی میگویند.
صحرایی در پایان سخنانش درباره سرنوشت هیتلر بیان کرد: به نظر میرسد فرضیه کتاب درست باشد و بر اساس آن هیتلر با استفاده از نقشهای که سالها روی آن کار شده بود، همراه با «اوا براون» به سرزمینی در بخش جنوبی شیلی و آرژانتین بهنام «پاتاگونیا» میگریزد و از وی صاحب چهار دختر میشود. بسیاری از مردم پیر محلی این منطقه را به خاطر دارند.
سید حسین ارجانی، دیگر مترجم کتاب نیز گفت: کتاب در چهار فصل با نامهای «نازیهای فاتح»، «متجاوزان»، «فرار» و «گرگ خاکستری پاتاگونیا» گردآوری شده و نویسنده نیز گفته برای تهیه فیلم بهسراغ پژوهش درباره این موضوع میرود. در بخشهایی از کتاب که اطلاعات کافی درباره وقایع نداشتند به بازسازی آنها دست زدهاند اما در واقع نویسندگان کتاب از این موضوع برای همدردی با یهودیان و مساله هولوکاست استفاده کردهاند.
نشست نقد کتاب «گرگ خاکستری (فرار آدولف هیتلر)» با پرسش و پاسخ از سوی حاضران درباره فرضیه مطرح شده در کتاب و سرنوشت هیتلر در آرژانتین، همچنین رونمایی کتاب به پایان رسید.
نظر شما