چهارشنبه ۱۵ آبان ۱۳۹۲ - ۱۵:۰۵
فلسفه و عرفان تنها ادعای عقلانیت دارند

آیت‌الله شیخ حسن میلانی که این روزها تالیف چندین اثر در حوزه نقد عرفان و فلسفه را در دست دارد، معتقد است: فلسفه و عرفان تنها ادعای عقلانیت دارند، در حالی‌که این‌گونه نیست و تعریف‌های آن‌ها غلط است.-

آیت‌الله میلانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اظهار کرد: کتاب‌های «فقه المعارف الالهیه به زبان عربی»، «کدامین تفکیک؟»، «اثبات توحید و بطلان وحدت وجود» و «فلاسفه و عرفا چه می‌گویند؟» از جمله آثاری‌اند که در دست تالیف دارم.

وی با اشاره به موضوع کتاب «فقه المعارف الالهیه» گفت: در این کتاب اصول دینی و اعتقادی از راه براهین اعتقادی شرح داده شده‌اند و نقد عرفان و فلسفه در محور کار قرار گرفته است. البته برای اثبات مبانی اعتقادی در کتاب به آیات و روایات نیز استناد شده است.
 
وی افزود: همچنین در این اثر مبانی فلسفی و عرفانی را که ادعای عقلانیت دارند، نقد و کاملا اثبات کرده‌ام که مبانی آن‌ها عقلی نیست و تنها از واژه عقلانی استفاده شده است.

آیت‌الله میلانی با تاکید بر این‌که سایر آثار در دست تالیف او نیز با نقد عرفان و فلسفه پیوند خورده‌اند، اضافه کرد:‌ به صورت کلی برای اثبات عقاید دو روش وجود دارد؛ یکی روش فلسفه و عرفان و دیگری روش کلام.‌ بسیاری مروج این عقیده هستند که کلام یک بحث درون دینی است و عقلانیتی در آن وجود ندارد و در مقابل، فلسفه بر اساس مبانی عقلی و استدلالی بنا شده و عرفان نیز بر مبنای شهود و واقعیت است در حالی که این‌گونه نیست و این تعریف‌ها غلط است.
 
این مدرس حوزه علمیه قم همچنین به مباحث مورد اختلاف فلسفه و عرفان با کلام اشاره کرد و افزود: ‌به طور کلی فلسفه و عرفان با کلام در چندین موضوع اختلاف نظر دارند. یکی از این موضوعات مربوط به خلق عالم و خالق آن است. فلاسفه و عرفا معتقدند که کل وجود عالم مساوی با ذات خداوندی است در حالی که علم کلام، عالم را مخلوق خدا می‌داند و می‌گوید خداوند به عنوان آفریننده برتر از کل عالم است.

به گفته وی، فلاسفه و عرفا عالم را ازلی و عین ذات خداوند می‌دانند در حالی که مذهب عقل و قرآن(کلام) عالم را مخلوق و حادث می‌داند.

آیت‌الله میلانی با بیان این‌که جبر و اختیار نیز یکی از مباحث دیگری است که درباره آن اختلاف وجود دارد، اظهار کرد: فلاسفه و عرفا به جبر اعتقاد دارند. آن‌ها بیان می‌کنند که به غیر از خدا هیچ موجودی نداریم که بخواهیم جبر و اختیار داشته باشیم. 

وی همچنین گفت:‌ از سوی دیگر، فلسفه و عرفان از مذهب معینی دفاع نمی‌کنند و به پلورالیسم معتقدند و می‌گویند ما با همه مذاهب هماهنگ هستیم. این نگاه حتی بت‌پرستی را عین خداپرستی می‌داند زیرا چیزی را که پرستش می‌شود نیز بخشی از وجود خدا می‌داند. بنابراین اختلاف میان فسلفه و عرفان با کلام همواره در طول تاریخ وجود داشته و یکی از دغدغه‌های اصلی میان متفکران بوده است. 

مولف کتاب «سراب عرفان» در بخش دیگری از سخنانش به مکتب تفکیک نیز که در یکی از آثار جدید خود به آن پرداخته است، اشاره کرد و افزود: آثاری در نقد این مکتب نوشته‌ام که تا آماده شدن نهایی‌اش زمان زیادی لازم است.
 
وی درباره مکتب تفکیک گفت: معتقدان به این مکتب می‌گویند که با عقاید بشری مخالفند و مکتب وحی درست است. این کلام را همه‌ فلاسفه‌ مسلمان می‌گویند، یعنی کسی با این موضوع مهم که هیچ فکر بشری قابل مقایسه با آموزه‌های مکتب وحی نیست، اختلافی ندارد. ملاصدرا می‌گوید: «تبت لفلسفه تکون قوانینها غیر مطابقه للکتاب و السنه» یعنی خود ملاصدرا هم با فلسفه به این معنا مبارزه می‌کند اما متاسفانه هرچه می‌گوید مجدد همان کلام فلاسفه است. ایشان با صوفیه نیز مبارزه می‌کند اما هرچه در رد ارایه می‌دهد، باز همان حرف‌های صوفیه است.
 
مولف کتاب «فراتر از عرفان» یادآور شد: مکتب تفکیک از یک طرف ادعای مبارزه با فلسفه و عرفان دارد اما هرچه را که ارایه می‌دهد، دوباره همان حرف‌های عرفا و فلاسفه است و چیز دیگری ندارد.

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها

اخبار مرتبط