به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «آیین‌های سنتی نوروز در گیلان» به قلم هوشنگ عباسی در قالب دو بخش کلی با عناوین «نوروز در گیلان» و «بهار در شعر گیلان» تهیه و تنظیم شده است و با بررسی ریشه تاریخی نوروز، آیین‌ها و مراسم مردم گیلان در این عید باستانی و جایگاه آن در شعر گیلکی را مورد مطالعه قرار می‌دهد. 

«نوروز میراث مشترک ما ایرانیان»، «نوروز رستاخیز هستی»،‌ «زمان در نوروز»، «آیین‌های نوروزی در گیلان»، ‌«آیین‌های نمایشی پیشواز از نوروز»، «خوراکی‌های شب‌نشینی شب عید»، «باور داشت‌های مربوط به عید نوروز»،‌ «نوروز خوانی»، «جایگاه اجتماعی نوروز خوانان»، «لباس و پوشاک نوروز خوانان»،‌ «شمایل گردان‌ها»، «نوروز در موسیقی محلی گیلان»، «جشن نوروز بل و گاهشمار گیلان» و «باور داشت‌های گالش‌ها در مورد پنجک» مهم‌ترین عناوین بخش نخست کتاب را تشکیل می‌دهند. 

نویسنده در این بخش کتاب مهم‌ترین آیین‌های نوروزی در گیلان مانند استقبال از نوروز، خانه تکانی (دیچین واچین)، بره دگنی، آیینه تاودانی و آیین‌های نمایشی پیشواز از نوروز همچون عیار آتش‌باز، آیینه تکم، خرس آبونی، رابرچره و نوروزخوانی را بررسی می‌کند. 

در بخش نوروزخوانی کتاب به موضوع‌هایی چون عناوین نوروزخوانی، مضامین اشعار نوروز خوانان، زبان و لهجه، سن و جنس و نوروزخوانان، جایگاه اجتماعی آن‌ها و منطقی که نوروز خوانی در آن رایج بوده است، می‌پردازد. 

در قسمتی از این بخش کتاب درباره آیین آیینه تاودانی می‌خوانیم: «آیین آیینه تاودانی یا آیینه انداختن یکی از مراسم پیشواز از نوروز در گیلان است که در منطقه صومعه‌سرا اجرا می‌شود. با آغاز نوروز چند تن از نوجوانان در پی تهیه آیینه، گل بنفشه و پامچال و شاخه‌های کوتاه شمشاد(کیش) بر آمده و آیینه‌ای دو رو و مستطیل را با گل‌های بنفشه و پامچال شاخه شمشاد به‌گونه‌ای مزین می‌سازند که کوتاه و بلند نباشد. سپس آن را به ریسمان بلند وصل کرده، شب بعد از خوردن شام به در خانه هم محلی‌ها می‌روند. خانه‌های روستایی معمولا با پایه‌های چوبی محدود است. از این‌رو رفت و آمد در آن‌جا به سهولت امکان‌پذیر می‌گردد. در گذشته مردم برای گرم کردن خانه از هیزم استفاده می‌کردند و برای اجتناب از دود در اتاق را نیمه باز می‌گذاشتند. بنابراین نوجوانان به راحتی می‌توانستند آیینه و دسته گل را به داخل اتاق بیندازند.» 

در بخش دوم «بهار در شعر گیلان» مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. «بهار و طبیعت در ترانه‌های روستایی مردم گیلان» و ‌«بهار در شعر گیلکی» عناوین این بخش را تشکیل می‌دهند. در این بخش همچنین اشعاری از شاعران گیلک درباره بهار گنجانده شده است. 

پایان‌بخش کتاب «آیین‌های سنتی نوروز در گیلان» آلبوم عکسی از اجرای برخی مراسم ویژه نوروز در این استان مانند کوله کوله چهارشنبه، کُشتی گیله مردی، آماده‌سازی نان گندمین نوروزی و سفره غذاهای محلی است. 

در بخشی از کتاب درباره عید مُوارک آمده است: «این آیین بعد از تحویل سال در شرق گیلان انجام می‌شد، به این صورت که در اولین روز عید بزرگترها در خانه می‌ماندند و این روز متعلق به کودکان بود. کودکان در این روز به‌طور دسته جمعی به در خانه فامیل‌ها و همسایه‌ها می‌رفتند و می‌گفتند: عید شما موارک، سبیل شما سه چارک. آن‌گاه زن صاحب‌خانه تخم مرغ موسوم به عیدی مورغانه، شیرینی موسوم به خانه‌ای شیرینی و گاهی مقداری پول به هر کودک می‌داد. روز دوم متعلق به مردان محل بود و زن‌ها باید در خانه می‌ماندند. در این روز چند نفر از مردان به خانه  کدخدا یا بزرگ محل رفته و با بزرگ محل به خانه تک تک اهالی رفته و با مرد خانه به خانه نفر دوم می‌روند. در این روز کسانی که با هم کینه و کدورتی دارند، توسط بزرگ محل آشتی می‌کنند. روز سوم به بعد متعلق به زنان محل و دیگر اعضای خانواده بود، ازاین روز، دید و باز دید تا دهم فروردین ادامه داشت و در تمام این ایام خانه و ستون تالارها به وسیله فانوس تا صبح روشن بود.»

چاپ نخست کتاب «آیین‌های سنتی نوروز در گیلان» تالیف هوشنگ عباسی در 120 صفحه با شمارگان یک‌هزار و 500 نسخه و بهای پنج هزار تومان از سوی انتشارات بلور راهی بازار کتاب شده است.