خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)ـ ازدواج واقعه‌ی مهمی است که انسان می‌تواند در نحوه شکل‌گیری‌ و ادامه دادن آن نقش داشته باشد. نخستین مرحله هر تصمیمی، آگاهی است. شناخت بهتر گزینه‌های پیش رو به مناسب‌ترین انتخاب می‌انجامد، پس ضروری است که برای چنین انتخاب مهمی به انداره کافی مطالعه کرد.

از جمله کتاب‌های مطرحی که در این زمینه نوشته شده‌اند، می‌توان به کتاب «آیین همسرداری» از دوروتی کارنگی با همکاری دیل کارنگی، اشاره کرد. مخاطب اصلی کتاب زنان هستند و موضوع کتاب توصیه‌ها و راهنمایی‌های مفید در مورد شوهرداری هست. 

«تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث» از محمد محمدی ری شهری، کتاب دیگری در این زمینه است. در این کتاب به موضوعاتی مانند اهمیت تشکیل خانواده و رهنمودها و تذکرات قبل از ازدواج در مورد انتخاب همسر، عوامل تحکیم خانواده، آسیب‌شناسی خانواده از دیدگاه دین می‌پردازد. 

«خانواده در نگرش اسلام و روانشناسي» اثر محمدرضا سالاري‌فر به تعاليم اسلام در خانواده در قالب روان‌شناختي می‌پردازد و از طریق توصيه‌هاي اسلام، تبيين‌هاي روان‌شناختي ارایه مي‌دهد. در اين راستا، ارایه آموزه‌هاي اسلام در خانواده، به صورت كاربردي و عملياتي، زمينه‌اي است كه استفاده از اين آموزه‌ها را تسهيل نموده، در افزايش كارايي خانواده‌ها، حل مشكلات آن‌ها و حركت در جهت پرورش خانواده‌هاي متعادل و مطلوب از نظر اسلام، بسيار موثر خواهد بود. اين كتاب به ديدگاه‌هاي جامعه‌شناختي و روان‌شناختي در خانواده توجه دارد كه با استفاده از اين ديدگاه‌ها و احتزاز از ضعف‌هاي احتمالي در آن‌ها، آموزه‌هايي ارایه مي‌دهد كه براي خانواده‌هاي اين عصر مفيد خواهد بود. 

همچنین علی اکبر اسکندری کتابی دارد با عنوان «در امتحان زندگی نمره ی شما چند است؟ زندگی بیست، بیست زندگی» با مقدمه حجت الاسلام مهدی عدالتیان. کتابی کم حجم ولی مفید؛ مطالب این کتاب در 4 بخش با عناوین «بایدهای مشترک همسران (146نکته)»،«نبایدهای مشترک همسران (97 نکته)»، «بایدهای مردان (48 نکته)»، «بایدهای زنان (57 نکته)» تنظیم شده است. 

در پایان این کتاب سوالات تستی جالب و مفیدی درباره موضوعات مهم زندگی مطرح شده که با پاسخ دادن به تست‌ها به صورت گزینه‌ای و نموداری میزان تحولات مثبت و منفی ماهیانه و سالیانه در زندگی و نسبت به همسر ارزیابی می‌شود.

از کتاب‌های دیگر در این زمینه، کتاب «طلوع آشنایی، اهمیت و مراحل آشنایی پیش از ازدواج» از مهدی رفیعی موحد است. این کتاب کوتاه دارای ویژگی‌های منحصر به فردی مانند ذکر مراحل از آغاز مطالعه در مورد ازدواج تا جاری شدن صیغه‌ عقد، آوردن احکام مختلف حقوقی و فقهی مربوط به پیوند زناشویی و نیز ارایه‌ی کتاب‌شناسی بعضی کتاب‌های خوب مربوط به ازدواج تا تاریخ نگارش اثر در سال 1379 است. 

«آموزش‌های قبل از ازدواج» اثر ابوالفضل بیرقی با عناوین «ده اصل انتخاب همسر»، «افراد نامناسب برای ازدواج»، «سوالات زمان خواستگاری»، «شش اشتباه بزرگ زمان آشنایی»، «ویژگی‌های همسر آینده »، «مشكلات اختلاف سنی زیاد»، «مشكلات دوران نامزدی »، «دلایل نادرست ازدواج»، «معیارهای ازدواج موفق»، «پرسش و پاسخ» مشخص شده‌اند و نکته‌های خوبی در موضوعات یادشده عنوان می‌کند. 

کتاب «جوانان و انتخاب همسر» از علی اکبر مظاهری، کتاب دیگری در این زمینه است. این کتاب کاملا رویکردی سنتی و بومی نسبت به مساله ازدواج دارد. در جای‌جای کتاب رد پای تجربه‌های نویسنده را می‌توان دید. می‌توان این کتاب را سرشار از توصیه‌ها و پندهایی دانست که از دل سنت و فرهنگ دینی ما برای رویارویی جوانان امروزی با ازدواج گردآوری شده است. پس خواندن آن به کسانی که دلبسته سنت هستند یا دین در زندگی‌شان نقشی اساسی دارد توصیه می‌شود.

«آیا تو آن گمشده‌ام هستی؟» از بارابار دی انجلیس، کتابی است که از بعد روان‌کاوانه به این موضوع می‌پردازد. باربارا دی انجلیس با نوشتن کتابی 515 صفحه‌ای توانسته به بسیاری از زوایا و مسایل مربوط به ازدواج بپردازد. این کتاب در دو بخش به دو سوال اساسی می‌پردازد، یکی این‌که چه کسی برایتان مناسب نیست؟ دیگر این‌که چه کسی برای ازدواج مناسب است؟ 

به نظر می‌رسد کتاب با وجود سادگی و راحت‌فهم بودن از پایه‌های علمی خوبی برخوردار است. چنانچه با رویکردی روان‌کاوانه و بر این اساس که علایق و شخصیت افراد در دوران کودکی شکل می‌گیرد به مساله عشق و کشش میان افراد پرداخته است. 

با توجه به نگاه دقیق و علمی این کتاب می‌توان آن را برای نیل به انتخاب مناسب، بسیار آگاه‌بخش و مفید دانست. این کتاب را مترجمان و ناشران متعددی در ایران منتشر کرده‌اند. اما به نظر می‌رسد، انتشارات نسل نواندیش توانسته با ترجمه هادی ابراهیمی نسخه خوبی از آن را روانه بازار کند.

«قصه عشق» از استرن برگ، کتاب مطرح و مفید دیگری در این رابطه است. بنا بر آنچه در مقدمه‌ کتاب آمده است، دکتر استرن برگ در دهه 80 میلادی نظریه‌ای درباره موفقیت روابط با نام «مثلث عشق» را مطرح کرده بود. بر اساس این نظریه عشق از سه مولفه اصلی «تعهد»، «شور- شهوت» و «صمیمیت» تشکیل شده است. در یک رابطه سالم و موفق باید هر سه مولفه حضور داشته باشند. اما چنین نظریه‌ای از عهده پاسخ به این سوال بر نمی‌آید که چرا و چگونه یک نفر عاشق فرد خاصی می‌شود؟ چرا نوعی از شخصیت و رفتار برای کسی جذاب است و همان کاراکتر فرد دیگری را می‌آزارد؟ برای پاسخ به چنین سوالاتی دکتر استرن برگ نظریه قصه عشق را ارایه داده است.
 
در این نظریه هر فردی چارچوبی ویژه برای نگاه به زندگی مشترک و ازدواج دارد. این دیدگاه کلی، درست شبیه یک داستان یا فیلم است. یعنی در آن نقش‌ها و اوج و فرودهایی تعریف شده است و خط داستانی معینی دارد. وقتی یک رابطه شکل می‌گیرد و دو طرف را به خود جذب می‌کند که هر یک از دو زوج برای دیگری نقش مورد علاقه‌ در داستان عشقی دیگری باشد. چنین داستان‌هایی همیشه موفق و با دوام نیستند و ممکن است در طول رابطه و با گذشت زمان دستخوش تغییر شوند. 

با چنین نگاهی کتاب سعی می‌کند با دسته‌بندی و بر شمردن نقاط قوت و ضعف هر قصه عشقی و بیان رفتارها و افکار مرتبط با آن‌ها خواننده را نسبت به انتخاب‌های خود آگاه‌تر کند. این کتاب نه تنها برای قبل از ازدواج، بلکه برای متاهلان هم مفید است. چرا که آن‌ها را به نوع روابط زندگی مشترک خود آگاه‌تر می‌کند و به آن‌ها برای حل اختلافات و مشکلات‌شان یاری می‌رساند.
 
مهم‌ترین ویژگی نظریه قصه عشق پویایی آن و توانایی‌اش برای توضیح دیدگاه‌های منحصر به فرد هر انسان است. کتاب درباره چگونگی شکل‌گیری قصه‌ها عوامل متعددی از قبیل تربیت خانوادگی، آداب و رسوم جامعه، رسانه‌ها و شخصیت فرد را ذکر می‌کند. در مجموع می‌توان گفت خواندن این کتاب درک فرد را از خود افزایش می‌دهد و به شناخت بهتر جهت‌گیری وی در انتخاب همسر منجر می‌شود. 

از جمله کتاب‌های مطرح دیگری که در این زمینه نوشته شده است، می‌توان به کتاب «ازدواج بدون شکست» از گ‍لاس‍ر وی‍ل‍ی‍ام‌ ، با ترجمه س‍م‍ی‍ه‌ خ‍وش‌ن‍ی‍ت‌ن‍ی‍ک‍و و ه‍دی‌ ب‍رازن‍ده اشاره کرد. ‌گلاسر با ابداع نظریه جدیدی در روانشناسی به نام «تئوری انتخاب» کمک شایانی به درک رفتار انسان در شرایط و موقعیت‌های گوناگون کرده است. او در این کتاب با بهره‌گیری از اصول تئوری انتخاب ساده، کاربردی و در عین حال جامعی از پدیده ازدواج و رمز ‌و رازهای آن به دست داده است.
این کتاب ماحصل پنجاه سال تجربه بالینی، پژوهش و تدریس گلاسر است. او در این کتاب با اجتناب از کلی‌گویی‌های رایج موجود در این نوع کتاب‌ها، گام‌های کوچک، شدنی و موثر را به ما نشان می‌دهد.

در باب ازدواج و خانواده، کتاب‌های زیاد دیگری نیز به چاپ رسیده است. در بیشتر کتاب‌هایی که به موضوع ارتباط زن و مرد می‌پردازند، بحث به هم رسیدن یا چگونگی یافتن یک شریک زندگی مناسب تاکید می‌کنند. اما آن‌چه پیوند ازدواج را از هم می‌گسلد، رفتار تخریبگری است که زن و مرد کمی پس از ازدواج در پیش می‌گیرند. کافی است که یک‌بار این رفتار را انتخاب کنند، تداوم آن دیگر اجتناب‌ناپذیر می‌گردد و پس از گذشت مدت زمانی، هر دو احساس بدبختی می‌کنند. با توجه به آمار بالای ازدواج‌های ناموفق در جامعه ما به نظر می‌رسد مشکل اساسی دیگری در این زمینه وجود دارد و آن کمبود کتاب‌های نوشته شده درباره روابط بعد از ازدواج از سوی نویسندگان ایرانی است و بیشتر کتاب‌هایی که در بازار کتاب در این زمینه وجود دارد، کتاب‌هایی ترجمه شده از نویسندگان خارجی است.