به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، اسطوره ادیپوس یا ادیپ شاه از دیرباز دستمایه نگارش آثار نمایشی مهم‌ترین نویسندگان تاریخ ادبیات نمایشی بوده است. در یونان باستان شاخص‌ترین کسی که بر اساس این اسطوره نمایشنامه نوشت، «سوفوکلس» یکی از سه تراژدی‌نویس آن زمان است.
لوکیوس آنئوس سنکا، فیلسوف روم باستان که مشربی رواقی داشت و معلم نرون، دیکتاتور روم بود، نیز روایتی نمایشی از این اسطوره ارایه کرد. از سنکا 9 تراژدی و یک کمدی به جای مانده است.
نمایشنامه «ادیپوس» سنکا در دهه 70 میلادی توسط «تد هیوز» شاعر شهیر انگلیسی مورد بازخوانی قرار گرفت و این اثر در واقع ترجمه اصلانی از بازخوانی تدهیوز از این نمایشنامه است.
در بخشی از مقدمه مترجم بر این اثر می‌خوانیم: «در سال 1967 تئاتر ملی انگلستان، قراردادی به امضا می‌رساند که اجرایی از ترجمه تراژدی اودیپوس اثر سنکا توسط دیوید ترنر به کارگردانی سر لارنس اولیویه به اجرا رود. سر لارنس مریض می‌شود و به جای خود پیتر بروک را به عنوان کارگردان مدعو به تئاتر ملی دعوت می‌کند. وقتی بروک ترجمه را می‌خواند، رویکرد مترجم آن را با ایده‌های مدرنی که برای اجرایی متفاوت از اثر سنکا در سر می‌پرورده، چندان هم‌خوان نمی‌یابد. بنابراین از تد هیوز خواهش می‌کند که از این ترجمه بازنویسی آزادتری به دست دهد و اقتباسی متفاوت از آن ارایه کند.»
همچنین در بخش دیگری از این مقدمه آمده است: «هیوز دست به کار بازنویسی نمایشنامه سنکا می‌شود و با رجوع به متن اصلی لاتینی و ترجمه‌های عصر الیزابتی حدود قرن شانزدهم، به برگردانی شاعرانه و دور از ترجمه‌های کلاسیک و به اصطلاح اصیل و به فراخور مقتضیات صحنه امروز به چالش با متن سنکا بر می‌آید.»
پایان این ترجمه نیز مقاله‌ای با عنوان «متافیزیک فاجعه؛ جستاری در سیر تحول دراماتیک اسطوره اودیپوس از سنکا تا آنتونن آرتو» به قلم خود مترجم آمده است.
این نمایشنامه از 14 فروردین تا چهارم اردیبهشت امسال (1392) در تالار حرکت ایوان شمس، به کارگردانی امین اصلانی و با بازی فرخ نعمتی، محسن حسینی، افشین هاشمی، لادن مستوفی، مرتضی ضرابی، امیر بارانلویی، بهروز پور برجی و عاطفه تهرانی به روی صحنه رفت.
بازخوانی تدهیوز از نمایشنامه «ادیپوس» لوکیوس سنکا، فیلسوف با ترجمه امین اصلانی از سوی نشر افراز در شمارگان هزار و 100 نسخه، 175 صفحه و بهای هفت هزار و 700 تومان روانه کتابفروشی‌ها شده است.
امین اصلانی، مستندساز و دانشجوی رشته فلسفه فیلم است. از جمله فیلم‌های مستند او می‌توان به «هزارتوی سکوت؛ مستندی درباره کتابخانه نیاوران» اشاره کرد.
سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۲ - ۱۵:۰۵
نظر شما