به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، «سرسخن» شماره 178 «کتاب‌ماه تاریخ و جغرافیا» با موضوع «پیدایی و آغاز ضرب سکه در ایران» به‌قلم حسن رضایی باغ‌بیدی به اشتباه‌های موجود در منابع سکه‌شناسی اشاره می‌کند و می‌نویسد: «تقریبا همه منابع سکه‌شناسی منتشر شده در ایران دارای اشکالات اساسی و اشتباهات کوچک و بزرگ، و گاه نابخشودنی، هستند. مهم‌ترین علت این امر آن است که سکه‌شناسی به‌عنوان یک رشته تخصصی و دانشگاهی جایگاهی در ایران ندارد.»
«نشست» ماهنامه در گفت‌وگو با محمدتقی ایمان‌پور، روزبه زرین‌کوب و حسن رضایی باغ‌بیدی با موضوع «منبع‌شناسی با تکیه بر سکه‌شناسی ایران باستان» است.
رضایی باغ‌بیدی می‌گوید: «در مورد برخی از سلسله‌ها ما فقط آنها را از روی سکه‌هایشان می‌شناسیم، هیچ منبع دیگری در دست نیست. مثلا در مورد پادشاهان پارس قبل از ساسانیان، اصلی‌ترین منبعی که ما در اختیار داریم، سکه‌های آنان است، هیچ اطلاعات دیگری نمی‌شود از آنها پیدا کرد.»
ایمان‌پور نیز معتقد است: «سکه‌ها بیانگر وضع اقتصادی دوره‌های مختلف هستند. در کنار این‌ها، از لحاظ بحث‌های اجتماعی و هنر و یا به‌صورت کلی‌تر از نظر فرهنگی، سکه می‌تواند تحولات فرهنگی را روشن کند.»
به باور زرین‌کوب «سکه و دانش سکه‌شناسی از این دیدگاه خیلی قابل‌توجه است که مثلا یک متخصص زبان‌های باستانی ایران به‌گونه‌ای استفاده می‌کند، اما مورخ به‌شکل دیگری، و حتی خود آن باستان‌شناس به‌گونه دیگری.»
«نظرگاه» این شماره با پنج مقاله سکه‌شناسی را بررسی کرده است. نخستین مقاله «نقش سکه‌شناسی در بازشناسی تاریخ و فرهنگ ایران» نوشته محمود جعفری‌دهقی است. در بخشی از آن آمده است: «می‌توان مجموعه این نوشته‌ها و ابیات سکه‌ها را «ادبیات سکه‌ها» نامید و جای آن دارد که نسبت به بررسی ویژگی‌های آن، تالیف مستقلی صورت گیرد.»
در مقاله «منبع‌شناسی سکه‌های ساسانی» نوشته امیر عمادالدین صدری آمده است: «در برخی از سکه‌های زرین ساسانی، جدول تغییرات نوشتار در حروف پهلوی ساسانی و سال‌شمار حکومت پادشاهان ساسانی آمده است.»
خداداد رضاخانی در مقاله «منبع‌شناسی سکه‌های پارس در دوره یونانی‌مآبی» نوشته است: «دو نظریه کلی برای تاریخ شروع ضرب سکه‌های پارس وجود دارد. یکی از آنها «تاریخ متقدم» نام دارد و از حدود سال 250 قبل از میلاد آغاز می‌شود، و دیگری «تاریخ متاخر» است که از حدود سال 140 قبل از میلاد شروع می‌شود.»
«نقد و بررسی پژوهش‌های مورخان شوروی در حوزه تاریخ ایران باستان» از علی علی‌بابایی‌درمنی و «اهمیت علم سکه‌شناسی» به‌قلم سعید ایرانی دیگر مقاله‌های «نظرگاه» این شماره از «کتاب‌ماه تاریخ و جغرافیا» به‌شمار می‌روند.
«کنکاش» این شماره نیز با پنج مقاله مساله سکه‌شناسی را دنبال می‌کند. «سکه‌شناسی ساسانی» به‌قلم احسان شواربی، نگاهی به پژوهش‌های غیرفارسی از آغاز تا امروز پرداخته است. «پیشینه پول و سکه در ایران و جهان» به‌کوشش بهرنگ ذوالفقاری به معرفی کتاب «پول و سکه» اثر عبدالله عقیلی می‌پردازد.
مجید طامه در مقاله «سکه‌ها و تاریخ»، کتاب «سکه‌ها و تاریخ ساسانی: مجموعه سکه‌شناسی شهرداری میلان» را نقد و بررسی کرده است. «نمونه‌ای از آشفتگی در منابع سکه‌شناسی فارسی» به‌قلم سهم‌الدین خزائی، کتاب «سکه‌های الیمایی» که بخشی از ایلام شمالی که همسایه کوه‌های بختیاری و شرق شوش است، بررسی می‌کند.
«ایلام، گاهواره تمدن» از عباس جداری‌کریمیان نیز به کتاب «پژوهشی در تاریخ ایلام نو» درباره تمدن ایلام که مناطقی چون خوزستان، ایلام، کهگیلویه‌وبویراحمد و بخش‌هایی از استان‌های فارس، بوشهر، لرستان، چهارمحال‌وبختیاری و کرمانشاه را دربردارد، می‌پردازد.
مقاله‌های «بازتاب» این شماره با نام‌های «سکه‌های ایران پیش از اسلام» نوشته سپیده پورکوشکی، «سکه‌های ایرانی» به‌قلم یلدا شکوهی، «سکه‌های عصر ساسانیان» از سیده فاطمه موسوی، «خانواده در عهد باستان» نوشته فرشید نادری و «درخشش جوانمردی و فتوت در تاریخ و تمدن ایران» به‌کوشش مرضیه سلیمانی به مسایلی مانند سکه‌شناسی، مطالعاتی درباره قانون خانواده در کیش زرتشتی و تاریخ و فرهنگ جوانمردی پرداخته است.
در «تاریخ‌نگار» این شماره امیرکاوس بالازاده در گفت‌وگو با عبدالمجید ارفعی، استاد زبان آکدی و ایلامی و برگرداننده دو کتاب «گِل‌نبشته‌های باروی تخت‌جمشید» و «لوحه کورش بزرگ» به فارسی، به «ضرورت شناخت کورش فراتر از کژفهمی‌های غیرتاریخی» پرداخته است.
«ایرانیان باستان» از محمود قرآنی نوشاد، «باستان‌شناسی و هنر آسیای صغیر» نوشته سهیلا فیروزی و «اقتصاد سلوکی» به‌قلم نعمت‌اله علی‌محمدی مقاله‌های «پرتوهای تلاش» در «کتاب‌ماه تاریخ و جغرافیا» این شماره را تشکیل می‌دهند. «همین ماه» نیز «کوتاه از تاریخ» و «پیشخوان» را دربر دارد. چکیده انگلیسی برخی مقاله‌ها نیز در بخش پایانی ماهنامه آورده شده است.
شماره 178 «کتاب‌ماه تاریخ و جغرافیا»، ماهنامه تخصصی اطلاع‌رسانی و نقد و بررسی کتاب در 101 صفحه و بهای یک‌هزار و 500 تومان از سوی موسسه خانه کتاب منتشر و راهی بازار کتاب تاریخ و جغرافیا شده است.
یکشنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۱ - ۱۱:۱۰
نظر شما