چهلوهشتمین شماره فصلنامه رشد «آموزش تاریخ» از سوی دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی وزارت آموزشو پرورش منتشر شد. این فصلنامه با مقالههای گوناگون در حوزه تاریخ ایران و جهان میکوشد تا به بهبود وضعیت تدریس تاریخ در کشور کمک کند.-
مقاله «آشتی با طبیعت و بازگشت به زمان بلند تاریخی» اولین مقاله این فصلنامه از عبدالرسول خیراندیش است که به تاریخنگاری جدید و چشمانداز آن در بازشناسی تاریخ قدیم پرداخته است. بخش بعدی این فصلنامه به گفتوگو با محمدرضا سنگری با نام «ناگفتههای تاریخ کربلا» اختصاص دارد. سنگری در کتابی دو جلدی به یاران امام حسین (ع) پرداخته است.
عبدالرضا آقایی در مقاله «علل و چگونگی تاسیس حوزه علمیه قم» تاسیس حوزهها در جهان اسلام بهویژه حوزه علمیه قم، ورود آیتالله حائری به قم و اوضاع سیاسی ـ اجتماعی ایران همزمان با این مساله را بررسی کرده است.
«استان ایلام در عهد ساسانی» از نصرتالله قاسمی، اوضاع سیاسی، نظامی و چگونگی تقسیمات این استان را بررسی و تحلیل کرده است. از آنجا که بخشی از رشتهکوههای زاگرس در استان ایلام قرار دارد و این سرزمین پیش از آریاییها پرآوازهترین دولت در فلات ایران بوده، وقایع و جایگاه آن پس از اسلام نیز از اهمیت زیادی برخوردار است.
مقاله دیگر این فصلنامه، ترجمهای از شاهد چوهدری و علیمحمد طرفداری است که بهقلم معینالدین عقیل نوشته شده است و «ایران و حکومت بهمنیان در دکن» نام دارد. مقاله کوشش کرده تا منطقه حیدرآباد دکن در شبهقاره هند که پیشینه تاریخی، فرهنگی و تمدنی پرباری دارد را بررسی کند.
در این مقاله آمده است: «ایرانیان بر بهمنیان تاثیر زیادی گذاشته بودند. تاثیر فرهنگ، تمدن، علم و ادب بهویژه در دوره صفوی بر فرمانروایان این سرزمین بهگونهای بود که زبان فارسی در این منطقه گسترش زیادی پیدا کرد و این امر در دیگر حوزههای حکومت بهمنیان و منطقه زیر نفوذ آنها به وضوح دیده میشد.»
«اسپانیا، قبل از اسپانیا» نوشته مهدی یاراحمدی، نگاهی گذرا به تاریخ اسپانیا پیش از تشکیل دولت اسپانیا دارد. در این مقاله با اشاره به این مساله که ساکنان نخستین اسپانیا باسکها، سلتها و ایبرها بودند، چشماندازی به تاریخ پرفراز و نشیب این سرزمین، جنگها و دستبهدست شدن اسپانیا در طول تاریخ بهویژه در دوره اسلامی دارد.
نرگس کلاکی در مقاله «قائممقام فراهانی» زندگی و آثار این شخصیت تاریخی دوران قاجار را بررسی میکند. از تاریخ دوره قاجار، مقاله دیگری با عنوان «مردی که 25 سال مترجم شاه قاجار بود» در ادامه آمده است که به نقش محمدحسنخان اعتمادالسطنه در این دوران میپردازد. اعتمادالسلطنه که در زمره نخستین روزنامهنگاران ایرانی بهشمار میآید، نزدیک به 25 سال مترجم مخصوص ناصرالدینشاه بود و بهدلیل تسلط بر زبان فرانسه نقش زیادی در ترجمهها داشت.
تجربه شانزده سال تدریس صبریه کرمشاهی، در مقاله «نقدی بر محتوای کتابهای درسی تاریخ» آمده است که بهرهگیری از تجربهها و آموختههای دبیران بهویژه در بخش تاریخ معاصر را در تدوین کتابهای درسی بسیار موثر میداند.
پراگماتیسم یا عملگرایی از مهمترین مکتبهای فلسفه غرب است. در مقاله «نقد و نظری درباره پراگماتیسم و کاربردهای آن در آموزش تاریخ» که بهقلم محمد خضری اقدم نوشته شده است. مقاله در ابتدا دیدی کلی به پراگماتیسم و دیدگاههای آن درباره تاریخ دارد، سپس دلالتهای تربیتی آن را برای آموزش درس تاریخ بررسی میکند. براساس تفکر این مکتب، ایدهها، معانی و عقاید، همگی قواعدی برای فعالیتهای انسان بهشمار میآیند.
«تاریخ در پایگاههای خبری» و «بردسکن، دیار دیرینههای ماندگار» بخشهای پایانی فصلنامه را تشکیل میدهند.
شماره 48 فصلنامه آموزشی، تحلیلی و اطلاعرسانی رشد «آموزش تاریخ» در 64 صفحه، شمارگان هشت هزار نسخه و بهای 650 تومان از سوی دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وزارت آموزشوپرورش منتشر شده است.
نظر شما