به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «اقتصاد موسیقی» نوشته دکتر محمدرضا آزاده‌فر عصر دیروز، با حضور دکتر ساسان فاطمی، حامد الماسی و نویسنده کتاب در سرای اهل قلم برگزار شد. 

آزاده‌فر در این نشست گفت: تمام تلاش من برای ارایه این کتاب، ایجاد شغل برای دیگران در حوزه تخصصی‌ام یعنی موسیقی بود. ایجاد شغل برای دیگران آرزوی دوران کودکی و نوجوانی من بود، اما متاسفانه باید بگویم که در این راستا ما دیر به فکر افتادیم و تالیف چنین کتاب‌هایی را باید پدران ما انجام می‌دادند. 

وی افزود: غایبان اصلی این جلسه وزیر اقتصاد و رییس بانک مرکزی ایران هستند، چرا که یکی از مهمترین راه‌های توسعه ایران، حوزه فرهنگ است. من در مقدمه این کتاب اشاره کردم که کشورها باید بر اساس ساختار طبیعت‌شان در زمینه تولید قدم بردارند. به عنوان مثال از کشور استرالیا دیگر کشورها گوشت و پشم می‌خرند و نه هواپیما. 

آزاده‌فر در ادامه با اشاره به این نکته که دیگر کشورها از ایران انتظار خرید هواپیما، خودرو و صنایع سنگین را ندارد گفت: عموم کشورها از ایران انتظار خرید پسته، فرش، صنایع و محصولات فرهنگی دارند و از هر کسی در هرجای دنیا بپرسید اعتقاد دارد که مرغوب‌ترین فرش، فرش ایران است. بنابراین راه توسعه ما از زمینه محصولات فرهنگی می‌گذرد. 

این محقق و استاد دانشگاه هنر در ادامه با اشاره به این نکته که هیچ کشوری توانایی تحریم صادرات محصولات فرهنگی ایران را نخواهد داشت، گفت: کشورهایی که نفت ایران را تحریم کردند  یا جلو صادرات اصولی نفت ایران را می‌گیرند، به هیچ عنوان توانایی سدکردن مسیر فروش موسیقی ایرانی در دنیا را ندارند. اکنون کتاب «اقتصاد موسیقی» و آلبوم‌های موسیقی ایرانی در خود کشور آمریکا به فروش می‌رسد. 

آزاده‌فر در ادامه به کاربردی بودن کتاب «اقتصاد موسیقی» اشاره کرد و گفت: من در این کتاب گام به گام به تمام مراحلی که می‌توان از یک جای دورافتاده در ایران آلبوم موسیقی خود را در کشور کانادا فروخت و درآمد کسب کرد، اشاره کرده‌ام. 

حامد الماسی، دبیر جلسه در این نشست گفت: به نظر من پرداختن به مقوله اقتصاد هنر در ایران امری حیاتی است و باید یک نظام اقتصادی درست در هنر ایران طراحی شود تا  اقتصاد هنر در ایران از دست دولت خارج و به سمت بخش خصوصی رهسپار شود. 

وی افزود: در همه جای دنیا هنری که اقتصاد دولتی داشته باشد، به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. همچنین وضعیت مخاطب موسیقی ایرانی اکنون به درستی روشن نیست. بیشتر حجم موسیقی که امروزه مخاطبان عام مصرف می‌کنند، یک موسیقی بی‌هویت است. با این اوصاف آیا نباید ابتدا تعریف درستی از موسیقی ایرانی ارایه داد و در ادامه به مساله اقتصاد آن فکر کرد؟ 

در ادامه این نشست دکتر ساسان فاطمی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران، سخنرانی خود را با بیان این نکته که کتاب «اقتصاد موسیقی» کتابی مفید و کاربردی است و جای خالی آن به شدت احساس می‌شد گفت: تاکنون در ایران در زمینه اقتصاد موسیقی به صورت علمی و آکادمیک کاری صورت نگرفته بود و ما نمی‌دانستیم که این مساله در ایران چگونه و گردش مالی آن چقدر است؟ 

وی افزود: درباره نقد کتاب‌هایی چون «اقتصاد موسیقی» باید ابتدا ببینیم که ایده‌آل خود ما چیست؟ من انتظار دارم کتاب ابتدا به من بگوید که اقتصاد موسیقی چیست و اصولا این هنر چه ارتباطی با اقتصاد می‌تواند داشته باشد؟ یا این‌که کتاب به من بگوید که آیا موسیقی کالاست؟ و یا فرق بین موسیقی هنری و موسیقی تجاری در چه مواردی است؟ 

این موسیقیدان در ادامه با اشاره به این نکته که کتاب «اقتصاد موسیقی» تا 80 درصد به ایده‌آل‌ها نزدیک است، گفت: اگر سوالات ابتدایی را کتاب جواب داد در قدم دوم کتاب باید جواب دهد که ارتباط بین اقتصاد و موسیقی چگونه باید باشد؟ 

فاطمی گفت: به نظر من در این کتاب مابین دو نوع موسیقی دارای مخاطب عام و موسیقی مخاطب خاص، تفکیک صورت نگرفته است، چرا که وقتی بحث اقتصاد آزاد پیش می‌آید و هنرمند به دنبال مناسبات اقتصادی رفت، ناچار باید به فکر تولید انبوه نوعی از موسیقی مطابق با سلیقه عام باشد، تا به سودآوری و فروش کلان برسد. این مساله به هنرمندی که موسیقی فاخر تولید می‌کند، ضربه می‌زند. 

آزاده‌فر در پاسخ به این اشکال گفت: من تا حدی با این مساله موافقم. جنس کار بازار با جنس کار دلی هنرمند تفاوت می‌کند. مقصر بزرگ در این جریان رادیو و تلویزیون است. این دو رسانه سطح سلیقه عامه مردم را پایین آورده‌اند و هنرمندی که موسیقی فاخر تولید می‌کند ناچار است برای عرضه هنر خود و درآمد، سطح هنر خود را پایین بیاورد. 

آزاده‌فر همچنین در پایان گفت که در زمینه عدم صادرات مطلوب موسیقی ایرانی سینمای ایران مقصر است، چرا که فیلم‌های ایرانی می‌توانستند با استفاده از موسیقی ایرانی در اکران خود در دیگر کشورها، این موسیقی را به سطح جهانیان معرفی کرده و امکان داشتن بازار را برای آن به وجود آورند. 

نشست نقد و بررسی کتاب «اقتصاد موسیقی» نوشته دکتر محمدرضا آزاده‌فر عصر دیروز چهارشنبه پنجم مهر با حضور دکتر ساسان فاطمی، حامد الماسی و نویسنده کتاب در سرای اهل قلم برگزار شد.