ويرايش دوم جلد سوم كتاب «تفسير خلاصه منهجالصادقين» نوشته مولي فتحالله كاشاني(ره)، با تحقيق آيتالله حسن حسنزاده آملي از سوي موسسه بوستان كتاب منتشر شد. اين كتاب شرح و تحقيقي بر تفسير گرانسنگ علامه كاشاني است.
درباره ملا فتحالله كاشاني بايد گفت كه وي از عالمان و مفسران بزرگ سده دهم هجري بود كه تلاشهاي تفسيري او، نقش مهمي در تكامل ميراث تفسيري شيعه داشت. تفسير او با نام «منهجالصادقين في الزامالمخالفين» به زبان فارسي جايگاه ويژهاي به خود اختصاص داده است. وي پس از فراغت از تاليف اين كتاب، آن را تلخيص كرد و «خلاصه منهجالصادقين» نام نهاد.
نام کامل اين تفسير «تفسير کبير منهجالصادقين فى الزامالمخالفين» است و از تفاسير ارزشمند شيعى محسوب ميشود که به زبان فارسى روان و سليس (نسبت به قرن دهم هجرى) نگاشته شد و در ميان علاقهمندان به قرآن رواج فراوانى دارد.
تفسير حاضر، مانند «روضالجنان» تفسيرى جامع است که عهدهدار پرداختن به تمامى قرآن است و مولف، از ابعاد مختلف فرهنگ اسلامى سخن رانده و در پرتو آيات الهى، حقايق گوناگونى را عرضه کرده است.
ملا فتحاللّه با توجه به تفاسير معتبرى نظير کشاف زمخشرى، انوارالتنزيل بيضاوى، مجمعالبيان طبرسى و با استفاده از تفسير ابوالفتوح رازى آن را تاليف کرده است و از تفسير اخير بهره فراوان برگرفته و گاه عبارات را عينا نقل مىکند.
تفسير منهج الصادقين، تفسيرى جامع و مشتمل بر مباحث مختلف و مطالب متنوع است. مولف آن که شرححالنگاران، وى را به عنوان عالمى کامل، متکلمى فقيه و مفسرى فاضل ستودهاند، با آگاهى گسترده از ابعاد مختلف فرهنگ اسلامى، تفسيرش را از اطلاعات ارزشمند و مباحث گوناگون آکنده کرده است.
مولف اين اثر در مقدمه كتاب آورده است: «بر اذهان صافيه و افكار زاكيه مخفي نيست كه علمي كه مثمر سعادت اخروي و مصلح امور دنيوي است علم قرآن است؛ چه آن ماخذ اصول شريعت مصطفوي و مصدر فروغ ملت نبوي است؛ چه عمل كردن به آن سبب رستگاري دنيا و عقبي است. پس دانستن اين علم شريف ضروري باشد و چون به تاييد رباني و توفيق سبحاني، تفسير منهجالصادقين في الزامالمخالفين كه محتوي بر پنج مجلد است مرتقي به دويست و هشتاد هزار بيت به ترتيبي كامل و تاليفي شامل سمت اختتام پذيرفت و به نظر كيميا اثر بعضي از اخوان ديني (حفظهمالله عن جميعالملاهي والمناهي) رسيده، عز قبول يافت و به خاطر فاتر مولف و جامع آن؛ المفتقر الي غفران ربه اللطيف السبحاني يعني ابن شكرالله فتحالله الشريفالكاشاني (عفيالله عنهما و اوتي كتابهما بيمينهما) رسيد كه چون تفسير مذكور منطوي است بر حل جميع لغات و تراكيب نحويه و اسرار و نكات عربيه و مبتني بر كثرت ادله و براهين در بطلان مذهب مخالفين و رفع شبهات معاندين و اثبات مذهب ائمه معصومين(صلواتالله عليهم اجمعين) و ذكر مذاهب علما و فقها در مسائل كلاميه و فروعيه دين مبين و بيان قصص مطوله و حكايات مفصله امم سابقين، و به جهت اين، مطالعه آن بر برخي از اهل ايمان كه به جهت شواغل و موانع روزگار از تحصيل علوم آداب محروم مانده بودند متعسر بلكه متعذر بودند، و نيز به واسطه كثرت قصص و اخبار، بعضي از مطالعه آن كلال مييافتند، عنان توجه را به جانب انتخاب آن معطوف سازد و اختصار بر ترجمه قرآني نمايد و در اين ترجمه مسمي است به خلاصةالمنهج بعد از ملاحظه حذف و اضمار و بيان تخصيص و تعميم و حقيقت و مجاز، اقوال مشهوره مفسرين در معاني قرآني كه معتمد باشد در مذهب اماميه، سمت تحرير خواهد يافت و از اسباب نزول و قصص انبيا و فضل سوره و ثواب آيات بر وجهي كه منقول است به اسانيد صحيحه به طريق "خيرالكلام ما قل" مذكور خواهد گشت و از قرائت معتبره به روايت بكر از عاصم كه در ميان عجم شهرتي تمام دارد اختصار خواهد رفت و به بعضي كلمات كه حفص را با او طريق مخالفت و معني كلام به سبب آن اختلاف تغيير مييابد، اشارتي با او خواهد شد.
و پيش از شروع در مقصود، مقدمهاي در سلك تحرير ميآيد كه مشتمل باشد بر بيان احاديث و اخباري كه دلالت ميكند بر ترغيب قرائت قرآني و دانستن معاني فرقاني. و چون ذكر احاديث ماثوره در اين باب و بيان ترجمه هريك از آن، سررشته كلام به طول ميكشد، از اين جهت اكتفا به مضمون آن نموده ميشود و از الفاظ احاديث كه فارسي زبان را از آن حظي نيست فروگذاشته ميرود.»
ويرايش جديد جلد سوم كتاب «تفسير خلاصه منهجالصادقين» با شمارگان 1500 نسخه، 548 صفحه و بهاي 100000 ريال راهي بازار نشر شده است.
نظر شما