خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)،‌ آغاز حركت تاريخ‌ساز حضرت امام و سير مبارزات ايشان تا پيروزي انقلاب اسلامي و تشكيل نظام جمهوري اسلامي ايران و تاثيري كه اين حركت كم‌مانند تاريخي در نظام بين‌الملل داشت، نيازمند بررسي دقيق و گسترده‌اي است كه خوشبختانه پژوهندگان و تاريخ‌نگاران انقلاب اسلامي بدان پرداخته‌اند. 

اما توجه روشمندانه و همه جانبه به چنين امر مهم و دوران‌سازي، نياز به تحقيقات عميق‌تري دارد. با اين همه انتشار اسناد، بررسي‌ها و مطالعات تاريخي، نگرش به جنبه‌هاي گوناگون حركت حضرت امام(ره) و ملاحظه انديشه‌هاي والاي سياسي و ديني ايشان، زمينه و بستر مناسبي را براي تحقيقات ژرف كاوانه‌تر فراهم كرده است. 

در اينجا برشمردن همه تلاش‌ها و كوشش‌هاي محققان و پژوهندگان تاريخ انقلاب اسلامي كه شناخت زندگي، انديشه و سيره حضرت امام(ره) را موضوع بررسي‌هاي خود كرده‌اند، دشوار است و نيازمند كتاب‌شناسي مفصل و دقيقي است. به همين دليل ناگزير تنها به گوشه‌اي از آن تحقيقات و پژوهش‌ها اشاره مي‌شود تا زمينه‌اي براي جستجوي افزون‌تر خواننده، فراهم آيد. 

هدف از اين كتاب‌شناسي، شناخت برخي از منابع با ارزش و پايه‌اي درباره مراحل زندگي، مبارزات و رهنمودها و پيام‌هاي حضرت امام خميني(ره) در مقاطع و زمينه‌هاي گوناگون سياسي، اجتماعي، فرهنگي و ... است. 

زندگي و ويژگي‌هاي شخصيتي امام خميني(ره)
در ميان كتاب‌هايي كه به مراحل و رويدادهاي زندگي امام پرداخته‌اند، كتاب «با خورشيد سپيده» نوشته سهيلا راجي كاشاني و سيده فاطمه حسيني، از انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامي، منبع قابل توجهي است. اين كتاب شامل حكايت‌هايي از زندگي امام خميني از آغاز تا پيروزي انقلاب اسلامي است. 

«پا به پاي آفتاب؛ گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگي امام خميني» نوشته شهرام رجب‌زاده و امير رضا ستوده (نشر پنجره) نيز مجموعه‌اي 6 جلدي است كه آگاهي‌هايي در خور توجه از زندگي امام و سير و سلوك ايشان در اختيار خواننده مي‌گذارد. 

به همين گونه بايد به كتاب «اسوه مقاومت؛ توضيحي از حيات گهربار حضرت امام خميني» از انتشارات معاونت فرهنگي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اشاره كرد كه به بيان زندگي امام و نيز ديدگاه‌ها و فعاليت‌هاي اجتماعي ايشان اختصاص دارد. در اين كتاب همچنين ديدگاه برخي از سياستمداران و تني چند از شهداء درباره امام خميني، گردآوري شده است. 

از تحقيقات مهم ديگر در زمينه زندگاني حضرت امام، بايد كتاب «استادان امام» نوشته بهجت محمد قاسم (انتشارات مركز اسناد انقلاب اسلامي) را يادآوري كرد. امام خميني به‌عنوان يكي از بزرگترين رهبران سياسي ـ مذهبي قرن نيز مانند ساير بزرگان ديني، در دامان استاداني نخبه و اسلام‌شناساني برجسته تربيت شده‌اند. اين كتاب مروري است بر روزگار دانش‌اندوزي حضرت امام و نام و سيره استادان ايشان. 

«آيت اعتدال: رهنمودها و خاطراتي از ويژگي‌هاي امام خميني» نوشته اصغر ميرشكاري (انتشارات تكا) خواننده را با مقام معنوي، عظمت روحي و آراستگي‌هاي شخصيتي امام آشنا مي‌كند. نويسنده مي‌كوشد تا گوشه‌هايي از زيبايي‌هاي رفتار و كردار امام را بازگو كند. اين اثر در دو بخش رهنمودها و خاطرات، تنظيم و گردآوري شده است. 

گروه بندي مندرجات كتاب نيز شامل بخش‌هاي چهارگانه معيشت، دقت در مصرف بيت‌المال، پرهيز از اسراف و صرفه‌جويي است.
پايبندي و مراقبت ويژه امام در حفظ اصول نظم را در كتاب محمد قادري با عنوان «آينه نظم: اهميت نظم و وقت‌شناسي در زندگي امام خميني» (نشر ميراث ماندگار) مي‌توان دنبال كرد.

اين كتاب افزون بر مطالبي درباره نظم از ديدگاه امام، شامل چهل حديث درباره ارزش نظم و وقت‌شناسي نيز هست. كتاب «آينه حسن» نوشته حميد بصيرت‌منش و اصغر ميرشكاري (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني) نيز به بيان ويژگي‌هاي ممتاز شخصيتي امام خميني مي‌پردازد و خواننده را با جنبه‌هاي گوناگون رفتار و سيره حضرت امام آشنا مي‌كند. 

طبقات اجتماعي از ديدگاه امام خميني(ره) 
براي آگاهي از ديدگاه‌هاي حضرت امام درباره طبقات اجتماعي كتاب محمدرضا طالبان و عباس پورجاني با عنوان «اقشار اجتماعي از ديدگاه امام خميني» (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني– چاپ دوم) منبع قابل توجهي است. همچنين كتاب «امت و ملت در انديشه امام خميني» نوشته علي‌محمد بابايي زارچ (مركز اسناد انقلاب اسلامي– چاپ دوم) انديشه‌ها و ديدگاه‌هاي امام را در اين باره بررسي مي‌كند. 

«اخلاق و تهذيب روحانيت از ديدگاه امام خميني» نيز عنوان كتابي از رسول سعادتمند است كه در آن خواننده با ديدگاه‌هاي روشنگرانه حضرت امام درباره روحانيت آشنا مي‌شود. چاپ دوم اين كتاب را نشر تنسيم منتشر كرده است. فرايند پيشتازي روحانيت و انديشه‌هاي اسلامي و طرح آن از سوي امام خميني را در كتاب جعفر برهاني با عنوان «روحانيت و حكومت (جايگاه روحانيت در انديشه سياسي امام خميني)» مي‌توان جست‌وجو كرد (مركز اسناد انقلاب اسلامي).

درباره مسايل آموزشي و تربيتي كتاب «امام خميني و آموزش و پرورش» دربردارنده مقالات، مصاحبه‌ها، ديدگاه‌ها و گزارش‌هايي درباره انديشه‌هاي امام خميني (ره) و چگونگي ورود آن‌ها به برنامه‌هاي آموزش و پرورش است. اين كتاب نوشته كبري كلاري است كه توسط پژوهشكده تعليم و تربيت منتشر شده است. 

«پرتوي از آفتاب: جلوه‌هايي از سيماي امام خميني در خانواده» نوشته محمدعلي جمالي‌فرد (انجمن اولياء و مربيان) منبع جالب توجهي است كه ما را با ابعاد ديگري از شخصيت برجسته حضرت امام آشنا مي‌كند. كتاب «اخلاق كارگزاران در كلام و پيام امام خميني» از انتشارات بنياد مستضعفان و جانبازان استان قم (چاپ هفتم) حاوي درس‌هاي ديگري از بيانات راه‌گشاي حضرت امام است. 

جهان غرب و سياست خارجي از ديدگاه امام خميني(ره)
«استكبار جهاني و شيطان بزرگ از ديدگاه امام خميني» (موسسه تنظيم و نشر آثار حضرت امام خميني) عنوان كتابي از محمود داربني و عليرضا حاجي‌زاده و در چهار بخش تدوين شده است. 

در بخش اول سياست‌هاي عملي استكبار در جهان تبيين شده است، بخش دوم آمريكا سردمدار استكبار جهاني نام دارد و در بخش ديگر آمريكا و انقلاب اسلامي ايران، برخورد آمريكا با انقلاب اسلامي و موضع‌گيري حضرت امام در برابر آمريكا تشريح شده است و سرانجام در بخش پاياني به توصيه‌هاي راهبردي امام در مبارزه با استكبار جهاني و در راس آن آمريكا، پرداخته شده است. 

در كتابي ديگر با عنوان «آمريكا از ديدگاه امام خميني» (پژوهشكده تحقيقات اسلامي ولي فقيه)، تاريخچه‌اي از فعاليت‌ها و دخالت‌هاي آمريكا در منطقه و كشور ايران بدست داده شده است. شناخت عوامل و طرفداران آن‌ها، سياست‌هاي مرموز و پيچيده استكبار براي شكست نظام اسلامي و از همه مهم‌تر شرح استراتژي مبارزه با آمريكا از ديدگاه امام خميني (ره)، از موضوعات ديگري است كه در اين كتاب مورد توجه قرار گرفته است. 

به همين گونه بايد از كتاب «فرهنگ و تمدن غرب از ديدگاه امام خميني» نوشته ميثم طاهري بنچاري ياد كرد كه در آن بر اين نكته تاكيد شده كه حضرت امام با شناخت عميقي كه از ابعاد تمدن غرب داشت، همواره بر لزوم حفظ استقلال هويت جامعه اسلامي و جلوگيري از خود باختگي در قبال فرهنگ تهاجمي غرب، تاكيد فراوان داشتند. كتاب ياد شده از سوي مركز اسناد انقلاب اسلامي چاپ و پخش شده است. 

سازمان عقيدتي سياسي ارتش جمهوري اسلامي ايران نيز كتابي كم حجم به نام «امام خميني و مباني نظري سياست خارجي» منتشر كرده است كه در آن كوشش شده به فهم و شناخت سياست خارجي با توجه به انديشه‌هاي امام خميني، پرداخته شود و مباني نظري و نگرش حضرت امام(ره) به سياست خارجي را روشن سازد. 

براي آشنايي با ديدگاه‌هاي حضرت امام درباره مساله فلسطين، كه از مسايل مهم سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران است، نيز كتاب «امام خميني و انتفاضه فلسطين» نوشته حميد پاشا پوالاري (مركز اسناد انقلاب اسلامي) منبع آگاهي‌بخشي است.