به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اين كتابخانه كه در مساحتي حدود 1000 متر مربع در جوار حرم حضرت معصومه(س) و در چهار طبقه ساخته شده است، بخش‌هاي گوناگوني دارد كه از آن ميان مي‌توان مخزن كتاب‌هاي خطي، بخش آثار نفيس، كتاب‌هاي چاپ سنگي و خانه مطبوعات را نام برد.

حجت‌الاسلام مهدي احمدي، مدير اين كتابخانه، با اشاره به ويژگي‌هاي معنوي و محتوايي آثار، هم‌جواري و انتساب آن به حضرت معصومه(س) را يكي از خصايل برجسته آن مي‌داند و مي‌گويد: اين كتابخانه به دليل منتسب بودن به دختر امام موسي كاظم(ع)، خواهر گرامي امام رضا(ع) از اهميت بالايي برخوردار است و همواره بزرگان سياسي و علمي نظير علما و پادشاهان نظري خاص به آن داشته‌اند و از آن حمايت‌ كرده‌اند.

همچنان كه در تاريخ اين كتابخانه قيد شده است، شاه عباس صفوي در زمان حكومت خود 110 جلد كتاب را به شكل وقفي به اين كتابخانه اهدا كرد كه تعدادي از آنها اكنون نيز موجودند. علما و انديشمندان فراواني مانند آيت‌الله مرعشي نجفي و آيت‌الله بروجردي با وجود آن كه خود كتابخانه‌هاي بزرگ و ارزشمندي داشتند، تعدادي از آثار و كتاب‌هاي ارزنده را به اين كتابخانه اهدا كردند.

مدير كتابخانه آستان حضرت معصومه(س) با بيان اين كه كتابخانه فعلي سال 1331 هجري شمسي توسط «سيد ابوالفضل توليت» تاسیس شد، درباره مجموعه آثار اين مركز كه در بخش‌هاي گوناگوني طبقه‌بندي شده‌اند، عنوان كرد: اكنون 1800 نسخه خطي در مخزن كتاب‌هاي خطي، 838 عنوان اثر نفيس در بخش كتاب‌هاي نفيس، 4000 كتاب چاپ سنگي، 51 نقشه و 73 پوستر در اين كتابخانه نگهداري مي‌شوند. همچنين 65 هزار عنوان كتاب چاپي، از ديگر آثار اين كتابخانه‌اند.

وي ويژگي اصلي اين كتابخانه را وابسته به تعداد مكتوبات آن ندانست، بلكه محتواي آثار و منحصر به فرد بودن و اختصاص برخی از آنها به قرن‌هاي گذشته را از جمله دلايل ارزشمندي اين مجموعه عنوان كرد و يادآور شد: در اين كتابخانه «خانه مطبوعات» وجود دارد كه 1480 عنوان نشريه و 204 عنوان روزنامه را در خود جاي داده است. انتشار برخي از اين نشريات پايان يافته و تعدادي كه اكنون نيز انتشار آنها ادامه دارد، به‌روز رساني مي‌شوند. از جمله نشريات قديمي اين خانه مي‌توان به نسخه‌هايي از صور اسرافيل، عروة الوثقي، فلاحت و تجارت و ... اشاره كرد.

تالار مرجع اين كتابخانه نيز حدود 7000 جلد كتاب را به صورت قفسه‌باز در اختيار طلاب، دانشجويان دوره ارشد و بالاتر و محققان قرار مي‌دهد. در اين كتابخانه بخشي نيز به نرم‌افزارهاي علمي و كتابخانه‌اي اختصاص دارد كه 887 عنوان نرم‌افزار در قالب 2100 نسخه در اين بخش وجود دارند و به مخاطبان امانت داده مي‌شوند. اين بخش تا چند ماه آتي به شكل رسمي بازگشايي خواهد شد.

حجت‌الاسلام احمدي واحد مرمت و صحافي را از ديگر بخش‌هاي اين كتابخانه عنوان كرد و توضيح داد: در اين بخش كتاب‌هاي خطي، روزنامه و ساير آثاري كه نيازمند ترميم، سم‌زدايي يا ميكروب‌زدايي‌اند، مرمت مي‌شوند. واحد عكس‌برداري اين كتابخانه نيز از تمامي كتاب‌هاي خطي، سنگي، چاپ‌هاي سربي و كمياب تصويربرداري مي‌كند.

وي درباره نحوه استفاده از خدمات اين كتابخانه اظهار داشت: مخاطبان اين كتابخانه به چند دسته تقسيم مي‌شوند. جداي از اعضاي ثابت كتابخانه كه از ساكنان شهر قم‌اند و براي آنها كارت عضويت صادر شده است، براي ساير زائران حرم و افرادي كه به طور موقت از اين مجموعه استفاده مي‌كنند، حتي چنانچه يك روز بخواهند از اين كتاب‌ها استفاده كنند، كارت عضويت موقت صادر مي‌شود.

خدمات اين كتابخانه در دو بخش كلي به خواهران و برادران عرضه مي‌شود. بخش مربوط به برادران به سه تالار دانش‌آموزي، تالار دانشجويي و تالار مرجع تقسيم مي‌شود كه هريك از اين بخش‌ها به ترتيب ظرفيتي معادل 140، 100 و 50 صندلي براي استفاده مخاطبان دارند. در بخش ويژه خواهران نيز 170 صندلي قرار دارد. همچنين مطبوعات متناسب هريك از بخش‌ها نيز در همان قسمت قرار گرفته است.

حجت‌الاسلام احمدي درباره نحوه تهيه منابع و تعامل اين مركز با ساير كتابخانه‌ها عنوان كرد: اين كتابخانه با ساير كتابخانه‌ها و نهادها نظير نهاد كتابخانه‌هاي عمومي استان قم، كتابخانه‌هاي حوزوي و ... در ارتباط است و با توجه به نياز مخاطبان و راهنمايي كارشناسان آثار مورد نياز خود را تهيه و منابع‌اش را تكميل مي‌كند. اهداي آثار از سوي افراد گوناگون نيز موجب تكميل آثار اين مجموعه مي‌شود، همچنان كه چند ماه پيش آيت‌الله علوي گرگاني 60 نسخه نفيس را به اين كتابخانه اهدا كرد كه از آن ميان 10 نسخه خطي و 50 نسخه چاپ سنگي بودند. يكي از اين آثار خطي نيز به قرن هفتم هجري تعلق داشت.

مدير كتابخانه آستان حضرت معصومه(ع) با اشاره به لزوم توسعه فعاليت‌هاي كتابخانه‌اي در فضاي مجازي درباره برنامه‌هاي آتي اين كتابخانه گفت: لازم است مسوولان تمامي كتابخانه‌های بزرگ تدابيري بينديشند كه منابع و مجموعه آثار آنها از طريق اينترنت براي محققان و پژوهشگران سراسر دنيا قابل استفاده باشد و از اين طريق بتوانيم دانش و اندوخته‌هاي علمي‌مان را به اشتراك بگذاريم. اين كتابخانه نيز تصميم دارد متون، آثار و كتاب‌هاي خود را در آينده در فضاي اينترنت قرار دهد تا بهره‌برداري از آنها براي عموم علاقه‌‌مندان سراسر جهان امكان‌پذير شود.