به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین انتخاب هفتمین پایتخت کتاب ایران و چهار شهر خلاق کتاب‌خوانی با حضور محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز دوشنبه (6 دی‌ماه) در ساختمان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار و شهر سنندج به‌عنوان هفتمین پایتخت کتاب ایران معرفی شد. چهار شهر اوز (استان فارس)، سمنان، بم (استان کرمان) و نجف‌آباد (استان اصفهان) نیز به عنوان شهرهای خلاق کتاب‌خوانی تقدیر شدند.
 
سیدعلی کاشفی‌خوانساری نویسنده، پژوهشگر و روزنامه‌نگار ایرانی، به عنوان یکی از داوران انتخاب پایتخت کتاب امسال، درباره انتخاب شهر «سنندج» به‌عنوان هفتمین پایتخت کتاب ایران گفت: داوری انتخاب پایتخت کتاب در دو مرحله انجام شده است. در مرحله اول نزدیک به 200 شهر مختلف پرونده‌های خود را برای دبیرخانه این جایزه فرستاده بودند که پس از گذراندن دو مرحله داوری نهایتا پنج شهر به مرحله نهایی رسیدند که ما در جلسه داوری نهایی پرونده‌های این پنج شهر را مرور و با مسئولین آن شهرها از طریق تماس تصویری صحبت کردیم. پس از بررسی‌ها نظر داوران این بود که شهر سنندج به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب شود.
 
کاشفی خوانساری درباره معیارهای انتخاب شهر سنندج به‌عنوان پایتخت کتاب جمهوری اسلامی ایران اظهار کرد: یک مفهومی در سال‌های اخیر در ایران شکل گرفته است به نام «دوستدار کتاب». حالا ما شهر دوستدار کتاب، روستا، عشایر و شخص دوستدار کتاب هم داریم. این‌طور افراد یا شهرها برنامه‌های مختلفی برای ترویج کتاب و کتاب‌خوانی پیش‌بینی و اجرا می‌کنند و درحقیقت عملکرد خوبی در این زمینه داشتند، اما بحث پایتخت کتاب صرفا بررسی عملکرد گذشته شهرهاست، برای اینکه ببینیم کدام‌ شهرها بیشتر دوستدار کتاب بودند یا در این زمینه فعالیت داشتند.

وی ادامه داد:‌ طبیعی است که وقتی شهرها در حیطه کاری خودشان کار می‌کنند همه برنامه‌هایشان معطوف به شهر و مردم خودشان باشد؛ اما وقتی‌که بحث پایتخت کتاب پیش می‌آید یک مسئله برنامه‌های آینده آن شهرهاست؛ به ویژه برنامه‌هایی که در سطح ملی و حتی بین‌المللی پیش‌بینی کرده‌اند. یعنی ممکن است شهرهایی که نامزد بودند همگی فعالیت‌های خیلی خوبی در شهر خودشان برای ترویج کتاب داشتند، اما به نظر من یکی از عوامل مؤثر در انتخاب سنندج این بود که در برنامه‌های آینده خودش، برنامه‌هایی در سطح ملی و حتی بین‌المللی و فرامرزی را هم پیشنهاد کرده بود. برای مثال پایتخت سیاسی در هر کشوری، شاهد برنامه‌ها و رویدادهایی برای کل کشور است،

این کارشناس حوزه کتاب با اشاره به وظایف شهری که به‌عنوان پایتخت کتاب انتخاب می‌شود، گفت: پایتخت کتاب هم باید بتواند برنامه‌هایی در سطح ملی طراحی و اجرا کند. در بین پایتخت‌های قبلی کتاب ایران مانند اهواز، نیشابور، بوشهر، کاشان، یزد و شیراز بعضی از آن‌ها بودند که توانستند جایگاهی ملی پیدا کنند؛ یعنی با برگزاری برنامه‌های مختلفی فعالیت‌هایشان را از سطح شهرستان و استان فراتر بردند و میزبان نویسندگان، ناشران، مترجمان و منتقدان کتاب از سراسر کشور شدند.

وی افزود: برای مثال در نیشابور ما شاهد یک گردهمایی بزرگ و برگزاری بزرگداشت دو نویسنده ملی بودیم، یا در شهر کاشان یک گردهمایی بزرگ از نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان شکل گرفت و همچنین جشنواره‌ای که در سال‌های بعد هم که کاشان پایتخت کتاب نبود ادامه پیدا کرد. مهم این است که شهری که به عنوان پایتخت کتاب انتخاب می‌شود بتواند با نهادهای مختلف ملی، گروه‌های مختلف متخصصان و پدیدآورندگان و انجمن‌های صنفی و مدنی حوزه کتاب، تعامل داشته باشد و بتواند اتفاق‌هایی را در شهر خودش تعریف کند که در سال‌های بعد هم ادامه داشته باشد. مثل جشنواره، مسابقه، نمایشگاه یا رویدادی که متناسب اقلیم و فرهنگ آن شهر تعریف شود و از قابلیت پایتخت کتاب ‌بودن استفاده، و جا بیفتد که در سال‌های بعد هم ادامه پیدا کند تا بتواند به نوعی به محل گردهمایی نویسندگانِ شهرهای مختلف تبدیل شود.

کاشفی خوانساری در پیشنهاد برنامه‌های اجرایی گفت: ادارات و سازمان‌های پایتخت کتاب، هرکدام  باید برنامه‌های کتاب‌محوری پیش‌بینی کنند؛ حتی سازمان‌های غیرفرهنگی. این را می‌شود با مدیریت استاندار هر استان انجام داد. مانند اینکه اداره کل کشاورزی آن استان یا اداره کل راه‌وترابری استان بتواند در رویدادهای کتاب‌محور سهیم باشد و برنامه‌هایی را اجرا کند.

این داور انتخاب پایتخت کتاب با اشاره به انتخاب سنندج گفت: فکر می‌کنم انتخاب سنندج انتخاب خیلی خوبی بوده است. به هم‌وطنان عزیزمان در استان کردستان تبریک می‌گوییم. این استان این قابلیت را دارد که به نوعی محور فعالیت‌های فرهنگی در زمینه ادبیات بومی به‌ویژه ادبیات کُردی در کشورمان قرار بگیرد و حتی می‌تواند اتفاق‌های کتاب‌محوری را برای کُردهای سراسر جهان و کشورهای همسایه طراحی کند.

وی ادامه داد:‌ وقتی ما باور داریم که وطن معنویِ همه کُردهای جهان، ایران است، باید در اتفاق‌های فرهنگی و رویدادهای کتاب‌مان هم این باور را تجلی دهیم. امیدوارم که با کم‌شدن همه‌گیری کرونا در یک‌سال آینده که سنندج پایتخت کتاب ماست هم شاهد رویدادهای حضوری و فیزیکی و هم شاهد رویدادهای مجازی با محوریت کتاب در این شهر باشیم. اعم از گردهمایی‌ها، همایش‌های علمی، نمایشگاه‌ها و سایر اتفاق‌های ترویجی و پژوهشی در حوزه کتاب.
 
این نویسنده و پژوهشگر در پایان درباره اهمیت برنامه‌های پایتخت کتاب ایران برای گروه سنی کودک و نوجوان گفت: طبیعتا در برنامه‌های پایتخت‌های کتاب، مخاطبان کودک و نوجوان مخاطب‌های اصلی هستند؛ چراکه اگر بحث فرهنگ‌سازی و نهادینه‌کردن ارتباط و انس با کتاب مطرح باشد، بهترین مخاطبان، مخاطبان خردسال و کودک و نوجوان هستند. شهر سنندج هم برنامه‌های مختلفی در این زمینه پیش‌بینی کرده بود و البته جا برای برنامه‌های جدید هم باز است. امیدوارم مسئولان فرهنگی استان کردستان بتوانند تعامل خوبی با نویسندگان، ناشران، تصویرگران و منتقدان کتاب کودک و نوجوان برقرار کنند و ان‌شا‌الله شاهد اتفاق‌های بزرگ، تأثیرگذار و ماندگاری در حوزه کتاب کودک و نوجوان در این شهر باشیم.