سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): همزمان با هفته کودک و نوجوان گپ و گفتی با مریم زرنشان یکی از شاعران کودک و نوجوان همدان که آثار برجستهای را در این عرصه تولید کرده، داشتیم که در ادامه میخوانیم.
از وضعیت ادبیات کودک و نوجوان در همدان بگویید.
همدان پایلوت ادبیات کودک و نوجوان است و بر این اساس چهرههای نام آشنا و ماندگاری نه تنها در شعر کودک و نوجوان بلکه حتی نویسندگان به نام و تصویرگران شاخصی در دامان پرمهر الوند رشد یافته و آثار فاخری را تولید کردهاند.
در حوزه شعر، اساتید بهنامی چون مصطفی رحماندوست، اسدالله شعبانی، محقق و دیگرانی همچون نیک طلب، بکتاش و … هستند که باید از آنها به عنوان نامآوران عرصه ادبیات کودک یاد کرد.
در حوزه داستان هم محمدرضا یوسفی داستاننویس بسیار فعالی است که اصالتاً همدانی است و مایه افتخار، به طوری که برخی از آثارشان ترجمه شده و مایه مباهات است که از همدان به پا خواستهاند.
جایگاه ادبیات در همدان خاص است اما خروجی که در خور این بزرگی باشد، نمیبینیم، با توجه به وضعیت اقتصادی، تورم و هزینههای سنگین نشر، اما باز هم مخاطبان کودک کتابخوان کم نیستند.
چاپ و انتشار آثار با کیفیت و در دسترس قرار دادن کتابهای استاندارد برای همه کودکان و آشنایی با نویسندگان، فرصت بسیار خوبی برای دوستی با کتاب است به ویژه در هفته کتاب و کتابخوانی سالهای قبل کتابخانه گردی داشتیم و شاعران به مدارس دعوت میشدند و کودکان از نزدیک با آنها گفتوگو میکردند تا علاقه به نوشتن شکل گیرد اما متاسفانه از سال ۹۷ چنین برنامهای برگزار نشده است.
ظرفیتهای همدان در ادبیات کودک چیست و چگونه باید از این ظرفیتها استفاده کرد؟
جای حضور شاعران و نویسندگان در مدارس، کانون پرورش فکری و کتابخانههای تخصصی کودک واقعاً خالی است، اینها فرصتهایی هستند که باید غنیمت شمرده شوند.
در تقویم روز جهانی کودک، روز قلم، روز دانشآموز، روز شعر و ادب فارسی، روز شعر کودک و نوجوان را داریم، اینها همه فرصت طلایی برای برنامهریزی و بهانههای زیبا برای دوستی با کتاب هستند اما جای برنامههای خلاق و ایدههای بکر و ناب واقعاً خالی است.
مسئولان باید کاری کنند که چراغ فروزان ادبیات کودک رو به زوال و خاموشی نرود، ادبیات کودک نفس بکشد و حالش خوب باشد.
آثار تولیدی همدان در چه سطحی است و آیا میتوان به آنها نمره قبولی داد؟
در شهر کتاب همدان کلاس شاهنامهخوانی و کلاسهای متفاوتی داریم، سالها قبل تجربه تدریس بوستان و گلستان را در مدارس داشتم ولی اینها کافی نبوده و مقطعی است و جواب نمیدهد باید ارگانهایی مثل کانون پرورش فکری، خانه کتاب و حوزه هنری به عنوان دست اندرکار وارد عمل شده و بررسی کنند چه فرصتهایی برای پر و بال دادن به ادبیات کودک وجود دارد.
آثار تولیدی در همدان همواره جایگاه ویژهای در سطح کشور داشته و در کنگرههای مختلف و جشنوارههای ملی و بیناللملی همچون نامزد کتاب سال و جایزه قلم زرین همواره نام شاعران همدانی میدرخشد که از این لحاظ مشکلی نداریم.
مشکل امروز ما لزوم برگزاری جلسات و کارگاههای استاندارد آموزشی برای نوقلمان است، دوستانی که تازه به این حوزه روی آوردهاند باید دور هم جمع شده و تجربهها را به اشتراک بگذارند، باید نقد شعر داشته باشیم درباره کتابهای جدید گفتوگو کنیم که همه اینها نیازمند برنامهریزی اصولی است.
به نظرم بعد از چاپ یک کتاب کم کاری صورت میگیرد، زیرا وقتی یک کتاب چاپ میشود، رتبه میآورد، شاعر یا نویسنده آن بهنام است باید توجه و دیدار با مخاطب داشته باشد، اما مثل نوزادی که به دنیا میآید رهایش میکنند، در حالی که بهتر است با مخاطب و نویسنده کتاب جلسات نقد برگزار شود و این دیدارها تکرار شود که الحمدالله کتابخانههای ما و مراکز کانون این قابلیت را دارند، اما بودجه، برنامهریزی و همت میخواهد.
جای سوال است، آیا در طول سال کتابهای جدید از نویسندگان همدانی رونمایی دارند؟ چند بار نقد کتاب و جشن امضا دارند؟ این مهم برای آشنایی نویسنده و مخاطب ضروری است و به نوقلمان انگیزه میدهد.
به نظر شما چه انتظاری از همدان که پایلوت ادبیات کودک و نوجوان است باید داشته باشیم؟
همدان پایلوت ادبیات کودک است این عنوان به خاطر پتانسیل قوی همدان با نویسندگان و شاعران برجسته ادبیات کودک و نوجوان نام گرفته است.
تجربه زیستی شاعر در اثر او تاثیرگذار است بنابراین شاعران نویسنده باید بهروز شود زیرا دیگر اشعاری که در دهههای ۷۰ و ۸۰ سروده میشد، برای بچههای سالهای ۱۴۰۰ پاسخگو نیست.
برای شناخت بیشتر دنیای بچهها باید با آنها در ارتباط باشم زیرا میتوانم با به رفتار آنها سوژه بگیرم، باید بدانم و ببینم دایره واژگان آنها چیست، اگر شاعران از دنیای کودکان جدا شوند، دغدغههایش را نمیفهمند.
نظر شما