سرویس هنر خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - رویا سلیمی؛ واقعه ۱۷ شهریور ۱۳۵۷ به عنوان یکی از نقاط عطف در تاریخ مبارزات سیاسی، جایگاه مهمی در قیام علیه وضعیت نا به سامان ایران در آستانه انقلاب داشت. این واقعه اگر چه در میان کتاب ها و اخبار به کرات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است؛ اما در میان آثار نمایشی چندان مورد توجه اهالی تئاتر نبود. بازنمایی و بازسازی وقایع تاریخ پیروزی انقلاب روی صحنه تئاتر در طی این سالها همواره مغفول واقع شده است. در حالی که توجه و پرداخت به این وقایع در نسبت با مخاطبی که روزانه درگیر باران اطلاعات و اخبار و نقد و نظرها قرار دارد، در نوع خود اهمیت بسزایی خواهد داشت.
نمایشنامه «عزیزی دیگر» نوشته محمود فرهنگ از سوی انتشارات سروش منتشر شده است. این نمایشنامه از معدود آثاری است که واقعه ۱۷ شهریور در آن موضوعیت داشته و موقعیتهای نمایشی تحت تاثیر این روز تاریخی تنظیم و نگاشته شده است.
در «عزیزی دیگر» پدر شهیدی همه ساله در مکان مشخصی از میدان شهدا سراغ پسرش را میگیرد و از رهگذران تاریخ و زمان روز مورد نظر را میپرسد. سردرگمی و دلتنگی او برای پسر شهیدش، اساس نمایش را شکل میدهد و به واسطه این دلتنگی نقبی به اتفاقات آن روز تلخ زده میشود. "عزیز" در دهه ۶۰ درعملیات رمضان به شهادت رسیده است؛ اما پدر سراغ او را در میدان شهدا (مکان وقوع کشتار ۱۷ شهریور) می گیرد.
در نمایش تاکید بر ایستایی زمان و تکرار تاریخ هر ساله آن روز، درواقع تابیدن نور صحنه بر واقعهای است که از دیدگاه نویسنده نباید به فراموشی سپرده شود. خانوادهها و مردمی که در آن روز به شهادت رسیدهاند، هر کدام میتوانند داستانی برای روایت داشته باشند و در این نمایش سعی شده با روایت داستان یکی از آنها، اتفاق ۱۷ شهریور روی صحنه تئاتر، بازنمایی و یادآوری شود.
بدون تردید یادآوری و توجه به بیان تاریخی یک واقعه به تنهایی نمیتواند متنی را برای اجرا مناسب و تماشایی سازد. نوع نگاه و پرداخت نمایشی در موقعیتی دراماتیک میتواند تاثیر مورد انتظار را بر مخاطب داشته باشد. آنچه در این میان توجه و تاکید بر بازنمایی تاریخ معاصر را حائز اهمیت میکند، توجه به مخاطبی است که با نگاه تک بعدی و یک جانبه نمیتوان همراهی او را در تبیین و شناخت صحیح از تاریخ انتظار داشت. بنابراین ضمن مضامین تاریخی که کارکرد تبیینی نیز آنها را کامل میکند؛ توجه به ظرفیتها و امکانات نمایشی برای بیان و بازنمایی واقعه تاریخی می توان این طیف از متون نمایشی را برای اجرا برنامهریزی کرد. نمایشهایی که این روزها کمتر شاهد آن هستیم. این در حالی است که به نظر میرسد انفکاک مضامین مطرح شده در نمایشهای روی صحنه از زیست روزمره انسان ایرانی، یکی از خللهای اساسی این روزهای تئاتر کشور است.
نظر شما