به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در مشهد، علیرضا قیامتی در آیین رونمایی از کتاب «جهانی ستایند ایران من» تازهترین اثر خود، که عصر چهارشنبه در بنیاد فردوسی شاخه توس برگزار شد، گفت: نوشتن این کتاب یکی از آرمانهایی بود که همیشه در ذهنم داشتم اما هیچوقت اقدام به نگارش آن نکرده بودم، این اثر برای محققان و انجام تخصصهای ویژه نیست چراکه هدفام از نگارش این اثر این بود تا هر ایرانی، با هر میزان از سواد، تخصص و حرفهای، بتوانند همه داشتهها و دستاوردهای فرهنگ ایرانزمین را در یک مجموعه مختصر در دست داشته باشند تا هر زمان نام میهنش میآید، بداند چرا ایران مهم است. برای نوشتن این اثر کتابهای بیشماری را خواندم و هر کدام را خیلی خلاصه کردم تا این کتاب شکل گرفت.
قیامتی با بیان اینکه هیچ فرهنگی اندازه ایران این همه نویسنده و خاورشناس و شرقشناس را جذب نکرده است، گفت: رینولد نیکلسون، ادوارد براون، آندره ژید، ویکتور هوگو، رابیندرانات تاگور، هرمان هسه، ولادیمر مینورسکی و دیگر نویسندگان شهیر جهان همیشه دل در گرو زبان و ادبیات فارسی داشتهاند.
«جهانی ستایند ایران من» چکیده آثار بزرگترین خاورشناسان است
وی افزود: بسیاری از بزرگان جهان برای فرهنگ و ادبیات فارسی قلم فرسایی کردهاند اما این آثار بسیار تخصصی و چند جلدی هستند اما فردی که بخواهد خلاصه آنها را بداند باید تمام این آثار را بخواند، کتاب «جهانی ستایند ایران من» چکیده همه این آثار است و شامل دستاوردهای دانش ایران با استناد به منابع است.
این شاهنامهپژوه و عرفانشناس خراسانی گفت: در بین ما شائبهای پیشآمده که ایرانیان به واسطه خیام و فردوسی و مولانا و عطار و… فقط در شعر و ادب سرآمد هستند. البته که در شعر و ادب سرآمد هستیم چون هیچ کشوری نیست که در یک جغرافیا اینهمه شاعر و ادیب داشته باشد اما ما در دیگر دانشها هم همینقدر دانشمند داریم، در شیمی ما به تعبیر دانشمندانِ غربی، بنیانگذارِ شیمی نوین جهان را داریم که ذکریای رازی است. نخستین آزمایشگاه شیمی جهان را جابر ابن حیان طوسی راه اندازی کرد، در فیزیک، صنعت، مهندسی، فناوری و غیره هم همین طور به دانش و دستاوردهای نازشخیز خود کمتر پرداختهایم.
مصادره دانشمندان و مفاخر میهنی!
وی با طرح این پرسش که «چند درصد از ایرانیها کمالالدین فارسی را میشناسند»، ادامه داد: او نخستین کسی است که نظریه انکسار نور را در جهان مطرح و همه را شگفتزده کرد، چند نفر ما ابوذر بوژگانی را میشناسیم که هزار سال قبل فاصله بین زمین و ماه، ضلع معکوس مثلثات، شعاع دایره و.. را محاسبه کرد، بوژگانی به همراه ابوریحان بیرونی خورشید گرفتگی را رصد کرد.مارتین گاردنر آمریکایی که ۳ سال مرد سالِ ریاضی جهان شد میگوید ۱۲ تا از اولینهای علوم ریاضی متعلق به این دانشمند ایرانی است. شوربختانه در دانشنامه مشاهر عرب، نام او را «ابوالوفا بوزجانی» نوشتهاند و او را دانشمندی عرب معرفی کردهاند، در حالی که «بوژگان» محل تولد او متعلق به خراسان و تربتجام است.
این پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی اظهار کرد: چند درصد از دانشجویان ما «ابنرسته اصفهانی» را میشناسند؟ این کاشف بزرگ، نخستین کسی بود که فاصله بین زمین و مریخ را با درصد خطای کم محاسبه کرد،، «اعلاق النفیسه» که دانشنامه بسیار خوبی از دانش کیهانی، جغرافیایی و تاریخی است متعلق به این کاشف بزرگ بوده و در قرون گذشته یکی از بزرگترین منابع دانشگاههای اروپا بوده است. ما خوارزمی را کمتر میشناسیم که همیشه جزو ۲۰ دانشمند بزرگ دنیا بوده، او «مفاتیح العلوم» را نوشته که نخستین و پرآوازه ترین دانشنامه ریاضی است.
علیرضا قیامتی با اشاره به علدالرحمن صوفی رازی گفت: این ستاره شناس برجسته ۴۸ صورت فلکی را رصد کرد و هزار ستاره را شمرد و «صورالکواکب» را نوشت او حتی کهکشان اندرومدا را به جهان معرفی کرد. ما نخستین ملتی هستیم که عمل جمجه را انجام دادیم، نخستین ملتی هستیم که کسر اعشاری را به کار بردیم، نخستین مرکر درمانی را در زمان داریوش ساختیم، نخستین کنگره پزشکی را ایرانیان راه اندازی کردند، نختستین ملتی که سرآمد دانش پزشکی است ایران بوده، ۸۰۰ سال کتابهای «ابنسینا» و «ذکریای رازی» منبع کتابهای پزشکی بوده، نخستین جراجی در جهان را ایرانیان انجام دادهاند.
لزوم انعکاس دستاوردهای مفاخر و دانشمندان ایرانی در کتابهای درسی
این شاهنامهپژوه تاکید کرد: این دستاوردها باید در کتابهای درسی ما باشد تا دانشجویان ما با آنها آشنا باشند و بدانند که نخستین ملتی که سنگ کلیه، آب مروارید، سرخه، آبله، شریانهای قلبی را شناخت ایرانیان بودهاند، نخستین ملتی که گچِ شکستهبندی را ساخت ما بودهایم. نخستین چاه نفت جهان، در زمان داریوش بوده، نخستین فرش و کهنترین فرش جهان که در موزه آرمیتاژ است متعلق به ماست، نفیسترین فرش جهان امروز در موزه لندن است که فرشِ «شیخ صفی» ایرانی است.
قیامتی با اشاره به شکوه معماری ایرانی گفت: در معماری بیگمان سرچشمه بافندگی جهان ایران بوده، جان آربری میگوید به اندازهای که ایرانیها به گسترش فرهنگ و دانش و تمدن خدمت کردند هیچ کشوری خدمت نکرده است. اما ما کمتر به این مباحث پرداختیم!
وی ابراز کرد: یکی از دانشمندان غرب گفته اسکندر یونان را ایرانی کرد اما نتوانست ایران را یونانی کند، در معماری پدیدآورندگان و طراحان بنای «تاج محل» عیسی شیرازی و ایرانیان بودهاند. برای همین می گویند روح فرهنگ ایرانی در تاجمحل هست. قصر «پاتالی پوترا» در هند یک کپی از تخت جمشید است، ایرانیها گنبد و طاق را به جهان هدیه دادند، قنات بزرگترین هدیه ایرانیان به بشر بوده، نخستین ملتی که آجر، گچ و ساروج را استفاده کرد ایرانیان بودند. نخستین امپراطوری متعلق به ما و هخامنشیان بود، کودکستان و حق بیمه را ایرانیان پدید آوردند، کانال سوئز در زمان داریوش بزرگ بود.
علیرضا قیامتی گفت: اگر این افتخارات متعلق به کشور دیگری بود، با این داشته ها چه میکرد؟ این دستاوردها نازشخیز هستند، در بازیها ما بازی چوگان را داریم، خازنی یک دانشمند بزرگ ایرانی است که در کتاب «دایره المعارف دانش های بزرگ جهان» جملهای آمده که «خازنی بزرگترین سازنده ابزارهای علمی در طول تاریخ بشر است».
وی افزود: ما حافظ اصفهانی را نمیشناسیم، او نحستین ساعت مکانیکی را پدید آورد، نخستین اسطرلاب جهان ایرانی است. فارابی بود که برای نخستین بار با علم ریاضی، نت موسیقی را پدید آورد و کتابش سالها بزرگترین منبع تاریخ موسیقی بوده، ما نخستین ملتی بودیم که از موسیقی بهره گرفتیم، اولین جایی که آموزش و کنسرت موسیقی در آنجا دیده شده ایران بوده، نخستین ملتی هستیم که برای هر روز سال یک آهنگ ویژه داریم. این افتخارات ویژه و خاصاند و ما کمتر از آنها یاد کرده ایم.
سهم ویژه ایران در توسعه تمدن جهانی
این استاد زبان و ادبیات فارسی بیان کرد: نکته مهم این است که تمام ملت ها در توسعه تمدن جهان سهم داشتهاند، از تاثیراتِ سقراط و افلاطون و جالینوس و.. نمیتوان در توسعه جهان چیزی نگفت اما سهم ایران ویژه است. هیچکدام سهم ایران را در توسعه دانش و تمدن و فرهنگ را ندارند، ما نباید در گذشته بمانیم، باید اینها را بشناسیم و با شناختِ ریشههایمان به سوی آینده حرکت کنیم.
وی تاکید کرد: اگر ندانیم در گذشته چه داشتهایم چگونه میتوانیم به سمت آینده حرکت کنیم؟ نباید با غرور گذشته، صرفاً فخر بفروشیم، اتفاقاً فرهنگ ایران هیچ فرهنگی را تحقیر نمیکند، در کتاب «جهانی ستایند ایران من» هم همین نکته تشریح شده که نباید در گذشته ماند، اما قرار نیست از ریشههایمان غافل باشیم. می خواهیم وقتی دانشجوی ما نام خلیج فارس را می شنود احساس غرور کند.
قیامتی بیان کرد: دانشمندان غربی گفتهاند بنیانگذار صنایعغذایی کشاورزی ایرانیان بودهاند، بسیاری از فراوریهای کشاورزی متعلق به ما بوده. و کتاب «جهانی ستایند ایران من» شامل همین آگاهیها به صورت تیتروار و مختصر است.
وی اظهار کرد: فرهنگ ایران نیاز به گزافهگویی ندارد، ما نیاز به چیزهای ساختگی نداریم، به اغراق هم نیاز نداریم، فقط نیاز داریم آنچه که داشتهایم را بشناسیم، برای این فرهنگِ بزرگ، بدون استناد حرف نزنیم، بزرگنمایی در فرهنگِمان، جفا به داشتههایمان است، دیگران را خار نکنیم. از خاطر نبریم که همه کشورها در گسترش تمدن نقش داشتهاند، اما ما بیشترین نقش را داشته ایم، افلاطون میگوید «اگر میخواهی به جایگاه ایرانیان برسی، باید بیاموزی و بکوشی» یا میگوید «هرموقع از کنار ایرانیان رد شوی، بو و شکوه ایرانیان تو را مسحور خواهد کرد». ما اینهمه ویژگیهای گردنفرازانه را داریم.
لزوم معرفی ایران به جهان
این مدرس زبان و ادبیات فارسی گفت: سالهاست تلاش شده گذشته دستاوردهای ایرانیان و گذشتهشان نکوهیده و همراه با تاریکی باشد، هنوز هم عدهای در تلاشند این گذشته را تاریک نشان دهند، ما باید به این تاریکی نور بیفروزیم تا در معرفی و شناساندن آن به جهانیان کمک کنیم. البته منظور از ایران در این کتاب، «ایران فرهنگی» است که به مرزهای کنونی محدود نمیشود:
زادگاهِ رستم و شاهان ساسانی یکیست
شوکت شهنامه و فرهنگ ایرانی یکیست
ارزش خاک بخارا و سمرقندِ عزیز
نزد ما با گوهر و لعل بدخشانی یکیست
ما اگرچون شاخهها دوریم از هم عیب نیست
ریشۀ کولابی و بلخی و تهرانی یکیست
از درفش کاویان آواز دیگر میرسد
بازوان کاوه و شمشیر سامانی یکیست
چیست فرق شعر حافظ، با سرود مولوی
مکتب هندی، عراقی و خراسانی یکیست
فرق شعر بیدل و اقبال و غالب در کجاست
رودکی و حضرت جامی و خاقانی یکیست
مرزها دیگر اساس دوریِ ما نیستند
ای برادر! اصل ما را نیک میدانی یکیست
«تاجیکی» یا «فارسی» یا خویش پنداری «دری»
این زبان پارسی را هرچه میخوانی، یکیست!
وی با اشاره به «تاگور» گفت: این فیلسوف و شاعر هندی با شعر حافظ جان میداد و اتفاقاً لحظه مرگش هم با شعر حافظ جان میدهد. میدانید که یکی از روسای جمهور فرانسه به نام کارنو نامشاش را گذاشته بود «سعدی» اما ما همین موضوع را هم به درستی در میان مردم اطلاع رسانی نکردیم. امرسون آمریکایی که یک کاردینال و کشیشی بلندپایه بوده وقتی گلستان سعدی را می خواند می گوید» انجیل پنجم را یافتم»، آندره ژید کتاب «مائدههای زمینی» را با حافظ شروع و با سعدی به پایان میبرد، ویکتور هوگو آرزو داشته فردوسی را در خواب ببیند، جایگاه جهانی خیام در جهان قابل توصییف نیست،
قیامتی در انتها بیان کرد: تمام هزینههای این اثر را شهرام عصاری که خارج از کشور زندگی می کند داده که بسیار ایراندوست است و به همت او تمام موسسات میهنی و ملی این کتاب را رایگان در اختیار خواهند داشت.
به گزارش ایبنا؛ «جهانی ستایند ایران من؛ دستاوردهای دانش و فرهنگ» به قلم علیرضا قیامتی در ۱۸۰ صفحه، با قطع رقعی و طراحی جلد میترا قربی و صفحهآرایی مهرنوش نویدیمهر، با شمارگان ۳۰۰۰ جلد و با قیمت ۲۹۰ هزار تومان توسط انتشارات طنینقلم رهسپار بازار کتاب شد.
نظر شما