سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مرجانه حسین‌زاده: سکونت در جوار بارگاه ملکوتی حضرت رضا (ع)، این دریای رحمت و رأفت، موهبتی ارزشمند برای ساکنان مشهدالرضا (ع) است. همسایگی با خورشید، علاوه بر برکات معنوی فراوان، رسالت فرهنگی عظیمی را نیز بر دوش اهالی این دیار قرار می‌دهد. این رسالت، با تعمیق شناخت‌مان از این امام همام و نشر معارف رضوی، معنایی دوچندان می‌یابد.

شناخت ابعاد گوناگون شخصیت، سیره، معارف و فضائل حضرت ثامن‌الحجج (ع)، نه تنها در راستای تعالی ایمان و بصیرت فردی حائز اهمیت است، بلکه به عنوان چراغ راهی برای هدایت جامعه به سوی آرمان‌های اخلاقی و انسانی نیز عمل می‌کند. در این میان، کتاب‌ها به عنوان ابزاری روشن‌گر و ماندگار، نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کنند.

ادبیات غنی رضوی، با گنجینه‌ای گران‌بها از کتب ارزشمند در زمینه‌های تاریخ، سیره، کلام و ادب، ما را با زوایای مختلف زندگی پربار و آموزه‌های ارزشمند امام رضا (ع) آشنا می‌سازد. معرفی این آثار، به ویژه برای ما که در پناه این حریم امن سکنی گزیده‌ایم، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. این کتاب‌ها، سرچشمه الهام برای امروز و روشنگر راه آینده‌اند. از این رو در سلسله نوشتارهای «چهارشنبه‌ها با کتاب‌های امام‌رضایی» برآنیم تا کتب برگزیده‌ای را که در وصف امام هشتم (ع) به رشته تحریر درآمده‌اند، معرفی کنیم. از زندگینامه‌ها و تحقیقات تاریخی گرفته تا آثار ادبی و داستانی، هر یک می‌توانند دریچه‌ای نو به سوی گستره معارف رضوی بگشایند.

محمدحسن زورق از اساتید حوزه و دانشگاه، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و از شاعران انقلاب است که مشتاق کاوش در دنیای پیچیده تاریخ از زمان بعثت پیامبران تا امروز است و آثار بسیاری در این‌باره نظیرِ مقاله و کتاب، همچنین اشعار انقلابی به چاپ رسانده و بیش از دو دهه است که در حوزه تاریخ اسلام مشغول به تحقیق و پژوهش است.

از جمله تألیفات او کتاب «اسلام و سکولاریسم» است. ایده‌ه‌ایی که او در این کتاب مطرح کرده و در دیگر آثار او نیز قابل ردگیری است، در این عبارت خلاصه می‌شود که؛ «غربِ امروز، میراث دار امویانِ دیروز است». زورق آثار دیگری هم در حوزه تاریخ اسلام دارد که «امامت و جهان امروز»، «نخستین رویارویی‌های اسلام و سکولاریسم»، «شهر گمشده» و «فلسفه تاریخ» از جمله این آثار است.

معرفی کتاب «امام هشتم (ع) و بازی بزرگ عباسیان»

کتاب «امام هشتم (ع) و بازی بزرگ عباسیان» به قلم محمدحسن زورق در ادامه آثار او با موضوع تاریخ و سیره معصومین و سرگذشت‌نامه‌هاست. او در این اثر از زاویه جدیدی به زندگی امام رضا (ع) پرداخته که حلقه بسیار مهمی در زنجیزه تاریخ تحولات جهان اسلام است او به آن ایام از تاریخ اسلام به صورت فرایندی نگاه کرده است و به حوادث پرسش‌برانگیز بسیار مهم آن ایام پرداخته و گره‌های ناگشوده آن را باز کرده است.

آنچه مورخین تاکنون از تاریخ اسلام گفته‌اند کمابیش نگارشی مطابق با دوران اختناق است، یعنی اشراف، سلاطین و افرادی که دوست ندارند فرهنگ نبوی در جامعه مسلمین رواج داشته باشد، چون می‌خواهند نوعی از استکبار را در جامعه به خود اختصاص دهند، نژادپرستی و برتری‌جویی‌های گوناگونِ قومی و سیاسی و اقتصادی را گسترش دادند چراکه دوست ندارند فرهنگ نبوی اشاعه پیدا کند و رازهای نگفته تاریخ اسلام برای مسلمانان آشکار شود، پس سعی کردند با یک جور پنهان‌کاری و پوشیدن حقایق تاریخ اسلام، مسلمانان جهان را در وضعیت کنونی که انقیاد در برابر قدرت‌های حاکم است، نگه دارند.
ضرورت فهم دقیق و درست از تاریخ اسلام

حالا که به برکت انقلاب اسلامی، پایداری، رهبری و پویایی انقلاب با رهبری مقام معظم رهبری در ظرف جغرافیایی ایران فضای بازی به وجود آمده که می توان حقایق تاریخ اسلام را گفت، بر تمام علاقه‌مندان تاریخ اسلام که می‌دانند سرنوشت ما در گرو داشتن هوشیاری تاریخی است واجب است که به این مهم کمر همت ببندند و همه باید بکوشند فهم دقیق و درستی از تاریخ اسلام را به دست بیارند، نویسنده در کتاب «امام هشتم (ع) و بازی بزرگ عباسیان» همین کوشش را کرده است.
ما همه به زیارت امام هشتم مشرف می‌شویم اما این بخش از تاریخ اسلام را که خیلی هم مهم است را کمتر مورد مداقه و پژوهش قرار می‌دهیم.

کتاب «امام هشتم (ع) و بازی بزرگ عباسیان» همین بخش از تاریخ را مورد کاوش قرار می‌دهد و رازِ بازی بزرگ عباسیان در مقابل اهل‌بیت را افشا می‌کند تا درک جدید، نوین و درستی از مسائلی که در دوران امام‌هشتم گذشته به دست خوانندگان برسد. این کتاب پرتوی جدید از رازهای نگفته تاریخ اسلام است.

این کتاب به عنوان نمونه به این این سوال می‌پردازد که چرا مامون کوشید امام رضا (ع) را که ۲۰ سال از مامون بزرگ‌تر بودند، ولیعهد خود کند؟

کتاب پاسخ می‌دهد که مامون اول کوشید که از امام هشتم به عنوان نماد قدرت استفاده کند، درحالی‌که خود او اصل قدرت یعنی نیروهای نظامی و امنیتی را در اختیار داشت، این پیشنهاد برای امام رضا (ع) غیرقابل قبول بود چراکه «مردم» باید نظام سیاسی امامت را اقامه کنند به همین دلیل امام حسن (ع) چشم بر روی حکومت بستند وقتی کوفه شایستگی پیروی از ایشان را نداشت. بنابراین این پیشنهاد به وسیله امام رضا (ع) رد شد.

مامون هم بعد از آن، امام هشتم را تهدید کرد و امام در مقابل ۴ گزینه قرار داشت، یکی اینکه دل به دریا بزنند و بگویند هرچه بادا باد که این یعنی انفعال و این گونه امام و امامت از بین می رفت، دوم اینکه بپذیرند که در این صورت همانطور که در این کتاب توضیح داده شده، نه تنها امامت که نبوت حضرت رسول (ص) هم زیر گرد و غبار اشرافیت قریشی قرار می گرفت. گزینه سوم شورش بود که باز اصل امامت زیر علامت سوال قرار می‌گرفت و امام به عنوان فردی که به هر شیوه‌ای دنبال کسب قدرت بود شناخته می‌شدند. گزینه چهارم هم پذیرش مشروط بود که امام این گزینه را انتخاب کردند، شرط هم این بود که امام رضا (ع) در امور حکومتی دخالت نکنند. مامون هم به خاطر وعده عباسیان چاره‌ای نداشت و پذیرفت ولی این پذیرش دو سال بیشتر دوام پیدا نکرد و سپس امام را به شهادت رساند.

این اثر در چهار فصل به موضوعاتی همچون «دومین بازی بزرگ در تاریخ اسلام»، «نهاد امامت، عباسیان و امام هشتم (ع)»، «امام هشتم (ع) پایائی و پویایی انقلاب جهانی اسلامی» و «خیانت‌های عباسیان» می‌پردازد. مخاطب این کتاب همه افرادی هستند که به تاریخ اسلام علاقه دارند یعنی هم افرادی که شیعه اثنی‌عشری هستند، هم حنفی، هم شافعی، هم مالکی و…

به گزارش ایبنا؛ کتاب «امام هشتم (ع) و بازی بزرگ عباسیان» به قلم محمدحسن زورق به همت بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی در ۳۶۴ صفحه و در قطع رقعی منتشر شده است.