به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در مشهد، امیرمهدی حکیمی شامگاه چهارشنبه در نخستین نشست دبیرخانه «جایزه ادبی داستان کوتاه هشت» با نویسندگان خراسانی که در «مکتب هنر رضوان» برگزار شد، گفت: داستان نه فقط یک هنر، بلکه شالوده و بستری است که سایر هنرها بر آن بنا میشوند. گویی ادبیاتداستانی، زبان اصلی و مادرِ هنرهاست.
«عصر داستان» مسیری مستقل در داستاننویسی
وی با اشاره به ورود جدی این موسسه از چندسال قبل به حوزه داستان، اظهار کرد: موسسه آفرینشهای هنری آستانقدسرضوی طی چندسال اخیر به صورت جدی به ادبیات و داستان وارد شد و این ورود با سلسلهجلسات «عصر داستان» آغاز شد که مسیری مستقل است و به خوبی پیش میرود و به ادبیات ایران و جهان میپردازد.
زبانِ داستان کنایه است
مدیرعامل موسسه آفرینشهای هنری گفت: وقتی در آستان قدس رضوی از ادبیاتدینی حرف میزنیم، خیلیها گمان میکنند شعار میدهیم، اما ادبیات یک «هنر» است و هنر نیامده که مستقیم حرف بزند، زبانِ داستان کنایه است و اگر مسیر مستقیمگویی را پیش بگیرد، هنر نیست و این دغدغهای جدی برای ما است.
مشهد با ادبیات عجین شده
حکیمی اظهار کرد: مشهد با ادبیات عجین شده و بیش از هرکجا شاعر و نویسنده دارد. اما مشهد باید در ادبیاتداستانی جایگاهی ویژه پیدا کند. ما نویسنده خوب داریم اما باید در داستان، به تراز خراسان برسیم.
وی افزود: ما خلاء نبودن این جشنواره را از مدتها قبل حس کردیم و از سویی کلاسهای آموزش داستاننویسی را هم از چندسال قبل آغاز کردیم و به این نتیجه رسیدیم که به جشنوارهای خاص نیاز داریم.
ضرورت برگزاری جشنوارهای تخصصی در حوزه داستان
حکیمی با اشاره به جشنوارههای برگزار شده توسط این موسسه گفت: در دیگر حوزههای هنر نظیر هنرهایتجسمی، مستند و… جشنوارههای متعدد داشتهایم اما به این نتیجه رسیدیم باید جشنوارهای تخصصی هم در حوزه داستانکوتاه داشته باشیم.
این پژوهشگر، داستان را پایه و اساس همه هنرها دانست و تصریح کرد: داستان نه فقط یک هنر، بلکه شالوده و بستری است که سایر هنرها بر آن بنا میشوند. گویی ادبیاتداستانی، زبان اصلی و مادرِ هنرهاست.
جهان امروز ما جهان روایت است
حکیمی با بیان اینکه جهان امروز ما جهان روایت است، تصریح کرد: در دنیای مدرن، روایتها بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافتهاند. شبکههای اجتماعی، رسانههای جمعی و پلتفرمهای دیجیتال، همگی پر از داستانها و روایتهای مختلف هستند. ما در جهانی زندگی میکنیم که روایتها، هویت ما را شکل میدهند، دیدگاههای ما را تحت تاثیر قرار میدهند و حتی تصمیمات ما را هدایت میکنند. اقتصاد ما هم به روایت گره خورده در سیاست هم روایت همه چیز را جلو میبرد. ادبیاتداستانی به ما این امکان را میدهد تا در این جهانِ پر از روایت، فعالانه حضور داشته باشیم.
اهالی داستان روایت را شکل میدهد
وی اظهار کرد: ما میدانیم که اهالی داستان روایت را شکل میدهد. بنابراین برای جشنواره هشت ابتدا به سراغ فارسیزبانها رفتیم و در نخستین جشنواره ادبی هشت تصمیم گرفتیم در هر دوره به بخشی از مضامین سخنان حضرت رضا (ع) بپردازیم یعنی خواستیم سخنان بیمانند حضرت را در هنر و ادبیات متبلور کنیم، امامی که از دوستداشتن و انسانیت و مهربانی و خانواده و غیره … میگوید.
حکیمی ادامه داد: در دوره اول نگاهمان به جایگاه کرامتانسانی و انسان بود. انسان و انسانیت آثار امروز ما کمرنگ شده، شما چهرههای برجسته ادبیات شهرید بنویسید و بگذارید یک جریان بزرگ شکل بگیرد، با داستان مفاهیم بزرگ سیره رضوی را گسترش دهیم، این مهم بدون عزم و اراده شما اتفاق نخواهد افتاد.
ضرورت داستان برای همدلی
در بخش دیگری از این نشست نگار تشکری، دبیر جایزه ادبی هشت گفت: اولین دوره این جایزه ادبی داستان و روایت است، ادبیات وقتی معنا دارد که بتواند ما را به یکدیگر نزدیک کند. داستان به ما امکان میدهد تا بفهمیم و همدلی کنیم، داوری نکنیم و از زاویه دیگری به جهان نگاه کنیم. جامعه امروز، بیش از هر زمان دیگر به داستانهایی برخاسته از دل جامعه نیاز دارد.

وی با بیان اینکه جای این جایزه در مشهد خالی بود، اظهار کرد: امیدوارم «هشت» شروعی بر اقدامی بزرگتر باشد، امام مهربانی، شان و منزلت انسان را نگاه میداشت، ما هم از همین زاویه سعی کردیم به موضوعات نکاه کنیم، جایزهای که با محوریت انسان و انسانیت به درد، لبخند و تجربیات تلخ و شیرین و به هر چیزی که به انسان مرتبط باشد، نگاه کند.
این داستاننویس گفت: این جایزه، هشت زیر موضوع دارد، «انسان در رابطه با خدا»، «سیره انسانی امام رضا و سخنان ایشان»، «انسان در ارتباط با خانواده»، «انسان با جامعه و ارتباط با دیگران»، «انسان با احساس و عاطفه و خوشیها و ناخوشیهایی که همه ما در زندگی تجربه می کنیم»، «انسان در رابطه با امید با تمام ناملایماتهایی که هر کدام از ما تجربه میکنیم» و در نهایت «عدالتورزی».
چاپ آثار برگزیده
تشکری با بیان اینکه در این جایزه دست نویسندگان باز است، ادامه داد: تلاش کردیم جایزه ادبی هشت جامعیت و گسترگی داشته باشد، لذا میتوان از زوایای مختلف به انسان پرداخت. از فارسی زبانان خواستهایم از هرجای دنیا در این جایزه ادبی شرکت کنند، سه داستان که قبلاً چاپ نشده باشند، از هر نویسنده میتوانند توسط نویسنده به این مسابقه راه یابند. ارسال اثر نیز از طریق سایت امکانپذیر است، و در نهایت آثار برگزیده در مجموعه ای مجزا چاپ خواهد شد.
وی با اشاره به تیم داوری گفت: برای انتخاب تیم داوری جشنواره خیلی تامل شد، در نهایت به تیم خوب و متنوعی رسیدیم که متشکلاند از علی خدایی، صادق کرمیار، نفیسه مرشد زاده، علی اصغر عزتی پاک، امیرمهدی حکیمی، احسان عبدیپور و الهام فلاح.

بخش ویژه
این داستاننویس ادامه داد: جوایز جایزه ادبی داستان کوتاه هشت شامل ۸ جایزه است، بخشی ویژه هم داریم با عنوان بخش قلم جوان که متعلق به افراد زیر ۲۵ سال است. پس از جلسات همفکری متعدد هم به این نوآوری رسیدیم که به جنبههای گوناگون خلق داستان ارج بنهیم، چراکه نوشتن عرقریزان روح است، لذا تلاش کردیم جزییترین تلاشهای نویسنده دیده شود و به او برای نوشتن انگیزه دهد.
وی افزود: بنابراین سه بخشِ بهترین شخصیتپردازی، بهترین ایدهپردازی و بهترین طرح داستانی هم به جشنواره اضافه شد.
تشکری گفت: همچنین بانک اطلاعی گستردهای از بهترین نویسندگان کشور راه انداختهایم، که به دنبال ثبت اطلاعات دیگر افراد در آن هستیم. امروز ما بیشتر از هر زمانی به داستان و روایت نیاز داریم، داستانهایی که دل ما را بلرزاند، نه داستانهای کلیشهای و این جایزه دعوتی برای نوشتن است.
نظرات