سرویس مدیریت کتاب خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): در این عصرِ پُرهیاهو، بلاگرهای نه فقط به عنوان مُعرّفِ کتاب‌ها، که می‌توانند مُحرّکِ احساسات و برانگیزاننده اندیشه‌ها باشند. در دنیای مجازی، که گاه اصالت، رنگ می‌بازد، بلاگرهای کتاب می‌توانند با نقدهای بی‌پرده و نگاهی ژرف، جانِ تازه‌ای به کالبد فرهنگ و ادبیات ببخشند. سال‌های اخیر، بلاگرهای کتاب به بازیگران تأثیرگذاری در بازار نشر تبدیل شده‌اند.
ستاره واقفی، مدیر گروه کتاب‌های بزرگسال و خارجی فروشگاهای زنجیره‌ای بوکلند، با ۶ سال سابقه در این مجموعه در گفت‌وگو با ایبنا، از تجربیات خود درباره تأثیر بلاگرها بر سلیقه مخاطبان و فروش کتاب می‌گوید. وی معتقد است بلاگرها نه‌تنها در فروش مقطعی، بلکه در شکل‌دهی به فرهنگ کتابخوانی نوین نیز نقش دارند، به‌شرطی که صداقت و مسئولیت‌پذیری را در معرفی کتاب‌ها رعایت کنند.
تجربه‌ای در زمینه تعامل با بلاگرهای کتاب دارید؟
بله؛ سال‌های اخیر چندین تجربه موفق در زمینه همکاری با بلاگرهای کتاب داشته‌ایم. این تعاملات عمدتاً در قالب برگزاری رویدادهای معرفی و بررسی کتاب بوده است. بلاگرها می‌توانند با تحلیل و معرفی جذاب، موجی از علاقه‌مندی به یک کتاب یا نویسنده خاص ایجاد کنند.
معرفی کتاب در رفتار مشتری کتاب چه تاثیری دارد؟
بارها پیش آمده که مشتری مستقیماً به نام بلاگر اشاره می‌کند و می‌گوید: «این کتاب را در صفحه فلان بلاگر دیدم» بنابراین تصمیم به خرید گرفته است. این اتفاق بیشتر برای بلاگرهایی می‌افتد که مخاطبان گسترده‌ای دارند یا با صداقت و تحلیل‌گرانه کتاب‌ها را معرفی می‌کنند.
بنابراین با این گزاره که مخاطبان به نظر بلاگرهای کتاب اعتماد دارند را می‌پذیرید؟
میزان اعتماد به اعتبار و سبک کار بلاگر بستگی دارد. بلاگرهایی که نگاه واقع‌گرایانه و تحلیلی به کتاب دارند، اعتماد بیشتری جلب می‌کنند. در مقابل، اگر مخاطب احساس کُند معرفی کتاب، صرفاً تبلیغاتی است، تأثیر آن کوتاه‌مدت و سطحی خواهد بود.
آیا معرفی یک کتاب از سوی بلاگرها، بیشتر روی فروش مقطعی تأثیر دارد یا ماندگاری فروش آن؟
در بیشتر موارد، تأثیر معرفی بلاگرها روی فروش مقطعی، محسوس‌تر است؛ یعنی بعد از معرفی، یک دوره فروش داریم که ممکن است چند هفته دوام داشته باشد اما اگر بلاگر، کتابی را در قالبی تحلیلی‌تر معرفی کند یا چند بار به آن رجوع کند، ممکن است زمینه‌ساز ماندگاری در ذهن مخاطب و فروش طولانی‌تر شود.
تجربه‌ای از بررسی داده‌ها پس از معرفی یک کتاب ازسوی بلاگر دارید؟ مثلاً افزایش آمار فروش یا ترافیک آنلاین؟
بله؛ نمونه‌ای داشتیم که معرفی یک رمان عاشقانه ازسوی یک بلاگر پُرمخاطب، در کمتر از یک هفته موجب شد همه نسخه‌های آن کتاب به فروش برسد؛ همچنین، در وب‌سایت فروشگاه بازدید از صفحه آن کتاب، در همان روز چند برابر شد. این نشان می‌دهد معرفی درست در زمان مناسب، چقدر می‌تواند مؤثر باشد.
پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، یوتیوب یا تلگرام در فروش کتاب چه تفاوت‌هایی ایجاد کرده‌اند؟
اینستاگرام به‌دلیل فضای بصری و تعاملی، بیشترین اثرگذاری را در معرفی اولیه و ترغیب به خرید دارد. یوتیوب، مناسب تحلیل‌های عمیق‌تر و ویدیوهای بلندمدت است که می‌تواند بر مخاطبان جدی‌تر تأثیر بگذارد. تلگرام بیشتر نقش پخش‌کننده محتوا و اطلاع‌رسانی سریع دارد و فروش مستقیم از طریق آن هم قابل توجه است.
یک بلاگر باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد تا معرفی‌اش از نظر تجاری برای فروشگاه‌های کتاب مؤثر باشد؟
مهم‌ترین ویژگی‌ها صداقت، مطالعه واقعی کتاب، شناخت سلیقه مخاطب، و توانایی انتقال درست محتوای کتاب است. بلاگری که صرفاً برای تبلیغات، کتابی را معرفی کند بدون اینکه آن‌را خوانده باشد، در بلندمدت اعتماد مخاطب را از دست می‌دهد.
سال‌های اخیر، آیا روند سلیقه مشتریان تحت‌تأثیر بلاگرها، دستخوش تغییر شده است؟
بله؛ شاهد تغییر سلیقه‌ها هستیم. مثلاً ژانرهای ادبیات، روان‌شناسی، خودشناسی و رمان‌های معاصر ترجمه‌شده امروز طرفداران بیشتری دارند و بخشی از این گرایش، نتیجه تأثیرگذاری بلاگرهاست. کتاب‌های حوزه توسعه فردی و روان‌شناسی کاربردی با معرفی مستمر بلاگرها رشد فروش چشمگیری داشته‌اند. حتی بعضی بلاگرها توانسته‌اند کتاب‌های کلاسیک یا کمتردیده‌شده را دوباره به چرخه خواندن بازگردانند.
نقش بلاگرها را فقط تبلیغاتی می‌دانید یا آن‌ها را جزئی از فرهنگ کتابخوانی نوین؟
بلاگرهای حرفه‌ای بخشی از فرهنگ کتابخوانی امروز هستند. آن‌ها با زبان و ابزارهای مدرن، کتاب و ادبیات را برای نسل جدید جذاب می‌کنند. اگر این روند با آگاهی و تعهد همراه باشد، نقش فرهنگی آن‌ها از جنبه تبلیغاتی فراتر خواهد رفت.
چه پیشنهادی برای بلاگرهای کتاب دارید تا تأثیر مثبت‌تری بر کتابخوانی و بازار نشر داشته باشند؟
پیشنهاد ما این است که مسئولیت فرهنگی معرفی کتاب را جدی بگیرند. اگر بلاگری فقط به ترند بودن و فروش زیاد توجه کند، ممکن است به اعتبار خود و حتی به اعتماد مخاطب لطمه بزند. مطالعه دقیق، معرفی متعهدانه، و تعامل با نویسنده‌ها و کتابفروشان، می‌تواند تأثیرگذاری بلاگرها را چند برابر کند.
نظر شما