به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، زیرساخت مکتب ملی لهستان یا همان موج نو سینمایی این کشور نتیجه تحولی است که در دهه پنجاه و شصت به ویژه در نیمه دوم دهه شصت قرن بیستم به دست فیلمسازان جوانی چون یزدی کاوالروویچ، آندری مونک و آندری وایدا و بعدتر رومن پولانسکی، کریستف زانوسی و یزی اسکولیموفسکی بنیان گذاشته شد و برای فیلمسازان جدیدتری چون کریستف کیشلوفسکی به ارث رسید.
سه فیلم بلند آندری وایدا «یک نسل»، «کانال» و «خاکستر و الماس» که در خارج لهستان به عنوان سه گانه وایدا مشهور است، پس از فارغ‌التحصیلی او از مدرسه سینمایی لوتز ساخته شدند و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی لهستان در دوره خاص اشغال کشور به دست ارتش آلمان نازی را به تصویر می‌کشند.
موج نوی سینمای لهستان نه تنها مدیون گروهی کارگردان نوجوی جوان بلکه وامدار گروهی فیلمنامه‌نویس مثل بوخدان چسکو و استادانی چون یزی تئوپلیتس است که در زمان تحصیل این دانشجویان مدیر این مدرسه سینمایی بود و نقش موثری در این‌باره داشت.
در ۱۹۵۴ آندری وایدا اولین فیلم سینمایی خود «یک نسل» را کارگردانی کرد که به عنوان اولین پروژه خود و همکارانش از جمله فیلمبردار جوان یزی لیپمن به حساب می‌آمد. علاوه بر این دو، عضو دیگری از این گروه که به موضوع مقاومت پیوند قبلی داشت، بوخدان چسکو نویسنده بود که تجربه‌اش را از عضویت در شاخه مخفی نیروی مقاومت به دست آورده بود و بر اساس داستانی از خود (که اول بار به سال ۱۹۵۱ به چاپ رسید) فیلمنامه‌ای اقتباسی نوشت.
سال ۱۹۵۴ سالی خوش‌یمن برای آغاز کار حرفه سینما بود و حزب حاکم به سرعت داشت فاقد اعتبار می‌شد. «یک نسل» وایدا حامل نشانه‌های این دوره انتقالی به شمار می‌رود که ظاهراً با اقتضائات «واقع‌باوری جامعه‌گرا» (رئالیسم سوسیالیستی) و روش هنری آن دوره هماهنگ بود.
آندری وایدا در مصاحبه‌ای گفته است که «یک نسل» نخستین فیلم لهستانی است که تماشاگر، صحنه‌های آن را در باران یا زیر آسمان ابری می‌بینید. این کار به دلایل زیبایی شناسی و به اقتضای داستان فیلم و فضاهای آن صورت گرفته است که در آن زمان از نظر حرفه‌ای کاری غیرمعمول و کاری ناپسند در سینمای لهستان به حساب می‌آمد. اما ما به اقتضای روحیه نوجویی، شجاعت و جسارت جوانی این کار را کردیم.
داشتن روحیه انقلابی و مبارز و تردید و تزلزل به علاوه عشق درون‌مایه اصلی «یک نسل» است که تا آخر عمر دست از گریبان آندری وایدا برنداشت و همواره در آثارش نمود می‌یافتند.
«یک نسل» فیلمی سهل و ممتنع است و انسان خیال می‌کند که به راحتی این فیلم را می‌فهمد؛ اما در عین حال اطمینان ندارد که چگونه به این دستاورد رسیده است. مخاطب از طریق دیدن فیلم‌های وایدا احساس می‌کند که او به شدت از واقع‌گرایی نو فاصله می‌گرفت، بدون آنکه کاملاً جذبش کرده باشد. وقتی اوایل سال ۱۹۹۵ توزیع شد بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت. با وجود این در واکنش به آن شوق و ذوق خاصی نشان ندادند. در بین مردم لهستان موفقیتی نسبی به دست آورد و فروش متوسطی داشت. به هر حال هیچکس در آن زمان نمی‌توانست درک کند که قرار بود فیلمی کلیدی در انقلاب هنری سینمای لهستان از آب درآید.
کتاب فیلمنامه «یک نسل» نوشته بوخدان چسکو و ترجمه احمد ضابطی‌جهرمی و عباس اکبری در ۱۳۵ صفحه، در نوبت اول زمستان ۱۴۰۳ و در ۷۷۰ نسخه به قیمت ۱۶۵ هزار تومان به همت انتشارات نیلوفر منتشر شده است.
نظر شما