به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، خانه اندیشمندان علوم انسانی درباره آخرین وضعیت این موسسه ی فرهنگی و آینده پیش روی آن بیانیه صادر کرد:

«به نام خداوند جان و خرد

اندیشمندان گرامی، مخاطبان گرانقدر

ضمن تبریک عید سعید قربان و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما بزرگواران به استحضار می‌رسد؛ در چند روز گذشته اخباری به صورت پراکنده و غیررسمی، در مورد آخرین وضعیت خانه اندیشمندان علوم انسانی منتشر شده که سردرگمی و نگرانی بسیاری از علاقه‌مندان به این موسسه فرهنگی را موجب گردیده است.

لذا برای آگاهی عموم مردم شریف ایران به‌ویژه شهروندان فرهنگ‌دوستِ تهرانی و نیز همه‌ی مخاطبان، اندیشمندان و فرهیختگان حوزه‌ی علوم انسانی در سراسر کشور، در خصوصِ آخرین وضعیت محل استقرارِ خانه و آینده پیش روی این مجموعه‌ی علمی و فرهنگی معروض می‌دارد:

پس از دو سال چالش حقوقی بین شهرداری تهران و خانه اندیشمندان در مورد ساختمان واقع در خیابان استاد نجات‌الهی که مالکیت آن با شهرداری است و به موجب قراردادی فی‌مابینِ طرفین، بهره‌برداری از ساختمان و فضای کنونی (واقع در بوستان ورشو) به موسسه‌ی خانه اندیشمندان علوم انسانی واگذار گردیده متعاقب حکم قطعی صادره از شعبه دهم دادگاه تجدیدنظر استان تهران در اسفندماه ۱۴۰۲ مبنی بر حقانیتِ خانه اندیشمندان و محکومیت شهرداری تهران به ایفای تعهدات قراردادی، با پیگیری مداوم اداره کل حقوقی شهرداری و طرح دعاوی پی درپی، در اسفندماه ۱۴۰۳ دو رأی قطعی از شعبه ۳۴ دیوان عالی کشور و شعبه هشتم دادگاه تجدیدنظر استان تهران علیه خانه اندیشمندان صادر گردید که جزئیات آن توسط وکلای محترم خانه تبیین شده است و البته مورد اعتراض نیز قرار گرفته و اقداماتی جهت اعاده‌ی دادرسی صورت پذیرفته است.

به موجب این احکام قطعی، این موسسه ناگزیر به تخلیه‌ی ساختمان محل استقرار و تحویل آن به شهرداری تهران بود که در آن زمان با رایزنیِ برخی نیک‌اندیشان و دلسوزان کشور اجرای این حکم برای مدتی به تعویق افتاد. در ادامه‌ی این رایزنی ها، در تاریخ ۱۱/ ۰۲/ ۱۴۰۴ ریاست محترم جمهوری در پاسخ به درخواست چهل و چهار انجمن علمی و استمدادِ خانه اندیشمندان، علاوه بر گفتگوی شفاهی، خطاب به شهردار محترم تهران به‌موجب مکاتبه‌ی رسمی مرقوم فرمودند:

«جناب آقای زاکانی، برای استفاده عزیزان نخبه از آن مجموعه، دستور فرمایید مشکل را حل نمایند. آن‌ها می‌توانند تأثیر بسیار مهمی در جامعه داشته باشند.».

شهردار محترم تهران نیز در واکنش به این نامه به صورت شفاهی قول دادند نسبت به اجرای احکام صادره، اصرار و پیگیری نخواهند کرد و خانه اندیشمندان به کار خود ادامه خواهد داد. تنها دو هفته پس از این مکاتبه، متاسفانه در تاریخ ۲۷/ ۰۲/ ۱۴۰۴ با درخواست و پیگیری مصرانه‌ی شهرداری تهران، اجراییه‌ی رسمی از دادگاه به خانه اندیشمندان ابلاغ گردید.

این در حالی بود که مسئولین شهرداری همچنان بر عدم پیگیری موضوع و عدم اجرای آرای مذکور بصورت شفاهی تأکید می‌نمودند. پس از انقضای مهلت ۱۰ روزه مندرج در اجرائیه، بار دیگر شهرداری با مراجعه به شعبه اول اجرای احکامِ مدنیِ مجتمع قضایی کارکنان دولت، درخواست اجرای حکم را نمود که متعاقب آن در تاریخ ۱۱/‏۰۳/‏۱۴۰۴‬ به‌موجب ابلاغیه جدید، به خانه اندیشمندان سه روز مهلت داده شد تا نسبت به تخلیه‌ی ملک و تحویل آن به شهرداری تهران اقدام کند.

این مهلت روز پنج شنبه ۱۵/ ۰۳/ ۱۴۰۴ پایان یافته و مدیران محترم شهرداری از مرجع قضایی درخواست کرده‌اند که با حضور عوامل انتظامی، نسبت به اجرایِ حکم و تخلیه‌ی ساختمان اقدام نمایند.

طی این مدت، برخی مدیرانِ مربوطه در شهرداری به موازات پیگیریِ اجرای حکم قضائی، مذاکراتی با مدیران خانه اندیشمندان علوم انسانی داشته و پیشنهادهایی در چهار محور ارائه نمودند که از طرف مدیران این مجموعه علمی و فرهنگی مورد پذیرش قرار نگرفت:

۱ – حکم قضایی صادره مبنی بر تخلیه و تحویل ساختمان اجرا شود و ساختمان تحویل شهرداری گردد .۲ – از فضای موجود تنها دو اتاق از طرف شهرداری برای برنامه ریزی فعالیت‌ها در اختیار موسسه خانه اندیشمندان علوم انسانی قرار گیرد .۳ - سایر بخش‌های ساختمان به گروه‌های دیگری که شهرداری صلاح بداند اختصاص یابد .۴ - از طرف شهرداری تهران، یک نفر به عنوان مدیر این مجموعه تعیین و در ساختمان مستقر گردد و تمشیتِ امور و نظارت بر تمام فعالیت هایی که در این ساختمان انجام می‌ شود را برعهده گیرد و نیز در مورد اولویت‌ بندی اختصاصِ سالن‌ها به گروه‌های مستقر تصمیم‌گیری نماید.

خانه اندیشمندان علوم انسانی از شروع اختلاف و سوء‌تفاهم از ناحیه‌ی شهرداری، بارها به صراحت اعلام کرده در چارچوب اصولِ خود آماده گفت‌وگو با مدیران محترم شهرداری برای رفع هرگونه سوءتفاهم و حل مسئله - به دور از غوغاسالاری - جهت دستیابی به یک توافق مرضی‌الطرفین است. کمااینکه در بیانیه شماره دو خانه که در تاریخ ۱۶/ ۰۴/ ۱۴۰۲ صادر شد، به صراحت خاطرنشان کردیم که در تعامل با مدیرانِ محترم شهرداری تهران برای دستیابی به توافقی جهت تداوم فعالیت فرهنگی در ساختمان محل استقرار، ضمن پای‌بندی به اصولِ تعامل منطقی، از دو خطِ قرمز و اصل بنیادینِ «استقلال در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌های خانه» و «حفظ حرمت بزرگان و پیشکسوتان علمی و فرهنگی به عنوان سرمایه‌ها و میراث معنوی کشور» عدول نخواهیم کرد.

نیک پیداست که پیشنهاد شهرداری تهران، به صراحت ناقضِ دو اصل مذکور و معطوف به قلبِ ماهیت و جوهره‌ی خانه اندیشمندان و مغایر با فلسفه‌ی وجودیِ آن است.

بدیهی است با توجه کِثرت برنامه‌های خانه، پذیرش این پیشنهاد موجب تشتت مدیریتی و بروز اختلاف گردیده و مآلا اعتبارِ این مجموعه‌ی علمی و فرهنگی را خدشه‌دار خواهد کرد. خانه اندیشمندان علوم انسانی در طول ۱۵ سال فعالیت خود همواره در چارچوب نظام جمهوری اسلامی فعالیت کرده، هرگز از قوانین و مقررات کشور تخطی ننموده، از تعهدات قراردادی با شهرداری نیز سَر باز نزده و در هیچ زمانی حتی یک مورد تخلف از ناحیه‌ی شهرداری یا دیگر مراجع در خصوص عملکرد این نهاد غیرسیاسی و غیرجناحی گزارش نشده است.

در طول این مدت، خانه اندیشمندان همواره منادی چندصدایی و تکثر آراء و اندیشه‌ها بوده و قریب به ۲۵۰ نهاد علمی و فرهنگی و مدنی برای انجام فعالیت‌های خود از ظرفیت‌های این مجموعه استفاده کرده و می‌کنند چراکه خانه اساساً نگاه هم افزایانه به فعالیت‌های علمی و فرهنگی دارد.

خانه اندیشمندان از رویکرد شهرداری تهران برای توسعه‌ی فضای گفت‌وگو و اندیشه‌ورزی استقبال و آن‌را تحسین می‌کند اما پیشنهاد می‌شود به جای محدود کردن فضای فیزیکی خانه اندیشمندان و ایجاد نارضایتی در میان طیف وسیعی از نخبگان، از ظرفیت‌های موجود و استفاده نشده‌ی خود در بخش‌های دیگر ازجمله فرهنگسراها، خانه‌های فرهنگ و سرای محلات برای راه‌اندازی فضاهای جدید گفت‌وگو و اندیشه‌ورزی بهره گیرد.

ما از شهردار محترم و اعضای گرانقدر شورای اسلامی شهر تهران انتظار داریم باتوجه به سوابقِ این نهاد فرهنگی و علمی، با تمهید سازوکاری مناسب نسبت به حمایت از تداوم فعالیت‌های خانه اندیشمندان اقدام لازم را مبذول فرموده و در راستای نامه رئیسِ جمهور محترم و با اجابتِ درخواست بسیاری از شخصیت‌های دلسوز کشور و نظام‌، تداوم فعالیت این مجموعه را در مکان کنونی و به روال سابق امکان‌پذیر نمایند.

بی‌شک اجرای حکم تخلیه، ضمن آسیب زدن به مجموعه‌ی بزرگ علوم انسانی کشور، شهروندان و عموم مردم را نیز از خدماتِ علمی و فرهنگی فاخری که نزدیک به دو دهه از آن بهره‌مند بوده‌اند، محروم کرده و یاس و ناامیدی و سرخوردگی را در جامعه‌ی علمی و دانشگاهی کشور ترویج خواهد کرد. در خاتمه خاطرنشان می‌نماید مواضعِ خانه منحصراً از طریق رسانه‌های رسمیِ «خانه اندیشمندان علوم انسانی» اعلام می‌گردد.»