به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست نقد و بررسی کتاب «پارتیزان» با حضور صادق وفایی، مجری، گلعلی بابایی، مولف اثر و محمد قاسمی‌پور، منتقد چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت در مجمع ناشران انقلاب اسلامی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار شد.
قاسمی‌پور گفت: برخی گمان می‌کنند کار مشارکتی و گروهی ضعف است؛ در حالی که ارزش کسانی که در کنار نویسنده بوده‌اند، بسیار بالاست. این افراد با یک مرام‌نامه ذهنی در مسیر شهیدپژوهی حرکت کرده‌اند؛ موضوعی که نه به روزمرگی‌های دنیوی مربوط است نه به زندگی مخترعان و پزشکان زنده. ما در اینجا با انسانی سروکار داریم که دستش از دنیا کوتاه است.
او به مقدمه کتاب نیز اشاره کرد و گفت: یکی از نقاط قوت کتاب، مقدمه‌ای گویاست که از همان ابتدا به خواننده تلنگر می‌زند و او را آماده می‌کند تا بداند با یک سرگذشت‌نامه معمولی روبه‌رو نیست. نویسنده از همان ابتدا به خواننده می‌گوید که چگونه در روند تحقیق با وقایعی مواجه شده و این همراهی صمیمانه را در سراسر کتاب حفظ می‌کند.
این منتقد در ادامه نقد خود افزود: در بسیاری از آثار مشابه، مقدمه‌ای نوشته و سپس نویسنده ناپدید می‌شود؛ اما در اینجا، استاد بابایی تا پایان همراه مخاطب است و حتی در جاهایی که اطلاعات کافی نبوده، صادقانه می‌گوید که نتوانسته بیشتر از این به اطلاعات دست یابد.
قاسمی‌پور درباره لحن کتاب گفت: لحن کتاب، صمیمی و غیرمتکلف است؛ با این حال، به نظرم گاهی به جای تکرار کلمه «نگارنده»، بهتر بود از تعبیرهای آشناتری استفاده می‌شد. من در بخش‌هایی دلم می‌خواست نگارنده حس شخصی‌اش را هم بیان کند.
او با اشاره به روایت ماجرای سرهنگ بعثی در کتاب افزود: در بخشی از کتاب، روایت فرار یک سرهنگ بعثی با لباس بسیجی و نقش شهید حاجی‌پور در شناسایی او، بسیار سینمایی و تأثیرگذار است. این روایت‌ها ظرفیت زیادی برای همذات‌پنداری دارند و ما می‌توانیم در آن‌ها عمق روحیه رزمندگان را ببینیم.
این پژوهشگر ادامه داد: در بخشی از کتاب، شهید حاجی‌پور چرخ چاهی را به منطقه می‌برد تا به یاد گذشته‌اش در چاه‌کنی بیفتد. این نمادها بسیار اثرگذارند و نشان از اخلاق عملی او دارند. به راستی چرا این الگوها در سینما و سریال‌های ما بازتابی ندارند؟
او به مسئله رسانه‌ها نیز اشاره کرد: در غرب، رسانه‌ها کمک می‌کنند چهره‌ها شناخته شوند، اما در کشور ما بسیاری از شهدا در اوج گمنامی هستند. درباره شهید سعید حاجی‌پور جز چند دیوارنگاره چیز زیادی ندیده‌ایم. در حالی که رسانه‌ها باید عطش شناخت را در جامعه ایجاد کنند.
این منتقد درباره جنبه‌های خانوادگی زندگی شهید عنوان کرد: در روایت‌های کتاب به اختلافات خانوادگی و مسئله جدایی اشاره شده که از نظر عرفی شاید حساس باشد اما از نظر دینی مانعی ندارد. این روایت‌ها واقع‌گرایانه و انسانی‌اند و به فهم بهتر شخصیت شهید کمک می‌کنند.
قاسمی‌پور در پایان با اشاره به نکاتی درباره ویرایش کتاب اظهار داشت: در برخی از قسمت ها، متن از چالاکی لازم برخوردار نیست. حضور یک ویراستار مستقل و خارج از دایره دوستان نویسنده می‌توانست به انسجام بیشتر اثر کمک کند.
او افزود: کتاب‌هایی از این دست، بخشی از ادبیات تربیتی ما هستند و می‌توانند در مسیر پرورشی نسل جدید اثرگذار باشند. امیدوارم این تلاش‌ها ادامه یابد و بیشتر دیده شود.
گلعلی بابایی، مولف اثر کتاب «پارتیزان» گفت: ظرفیت پرداختن مستقل به شهید حاجی‌پور وجود داشت، اما تاکنون مغفول مانده بود. شاید درگیر بودن با پروژه‌های دیگر مانع از این پرداخت شده بود. به نظرم حاجی‌پور تا امروز شهیدی غریب بوده و وقتش بود از این غربت خارج شود؛ هم به مدد این کتاب و هم چنین جلساتی.
در ادامه، بابایی درباره روند شکل‌گیری پروژه توضیح داد: از همان ابتدا در سیاست‌گذاری نشر ۲۷ بعثت، برنامه‌ای وجود داشت مبنی بر اینکه در کنار کتاب‌های کارنامه عملیاتی، آثاری شخصیت‌محور و با حجم کمتر نیز منتشر شود. این مسیر با کتاب احمد متوسلیان آغاز شد و بعد به شهدا و فرماندهان دیگر رسید. کتاب «پارتیزان» هفدهمین اثر در این قالب است.
او با بیان خاطره‌ای از اولین مواجهه‌اش با شهید حاجی‌پور در دوران دفاع مقدس گفت: اولین فرمانده‌ای که در جنگ دیدم، سال قبل از عملیات والفجر مقدماتی بود. ما در گردان جعفر طیار بودیم که تازه تشکیل شده بود. برای توجیه عملیات، ما را به جایی بردند که با سنگ شبیه‌سازی شده بود. من با اینکه تجربه‌ای نداشتم، از فرمانده سوال کردم: «شما فکر نمی‌کنید ممکن است یکی از این افراد ستون پنجم باشد؟ پاسخ جالبی داد و گفت: اگرچه ممکن است دشمن بفهمد، اما بسیجی باید با چشم باز به عملیات برود.» این فرمانده بعدها معلوم شد حاجی‌پور بوده است.»
بابایی در ادامه به دلایل ناشناخته ماندن شهید حاجی‌پور پرداخت: او اصالتاً بچه آذرشهر بود و قبل از انقلاب در گارد شاهنشاهی خدمت می‌کرد. بعدها جزو نخستین نیروهایی بود که به کردستان رفت، اما چون در تهران شناخته‌شده نبود، مثل برخی دیگر از فرماندهان شهرستانی، گمنام ماند.
به گزارش ایبنا: نمایشگاه کتاب تهران ۱۴۰۴ با شعار «بخوانیم برای ایران» ۱۷ تا ۲۷ اردیبهشت‌ماه در مصلی امام خمینی (ره) برگزار می‌شود.
نظر شما