سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مجتبی محمودی مهماندوست، فعال فرهنگی، رسانه‌ای و مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی شرق کشور: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، نه تنها به عنوان ویترینی از دستاوردهای فرهنگی ایران شناخته می‌شود، بلکه آیینه‌ای است که تلاش خستگی‌ناپذیر مولفان، ناشران، طراحان و تمامی تلاشگران عرصه کتاب را به نمایش می‌گذارد. این رویداد، فراتر از یک گردهمایی تجاری، جشنواره‌ای است که نفسِ کتاب را به عنوان نماد دانایی و گفت‌وگوی تمدن‌ها زنده نگه می‌دارد.
امسال نیز مانند هر سال، غرفه‌های این نمایشگاه، هزاران عنوان کتاب از ژانرهای گوناگون را در خود جای داده‌اند؛ از ادبیات کلاسیک تا پژوهش‌های علمی روز، از داستان‌های کودک تا تفاسیر فلسفی. اما مسئله اصلی، تنها «تولید کتاب» نیست. چالش واقعی، «توزیع نامناسب کتاب‌های مناسب» و سپس «خوانده شدن» آنهاست. نمایشگاه کتاب تهران با گردآوری حلقه اتصال تولید و مصرف، یعنی ناشران، کتابفروشان، نویسندگان و خوانندگان، می‌کوشد این شکاف را پر کند. حضور گسترده مخاطبان از سراسر ایران و جهان، فرصتی است تا کتاب‌هایی که در مسیر توزیع سنتی گم می‌شوند، به دست علاقه‌مندان واقعی برسند.
نکته درخشان این رویداد، بُعد بین‌المللی آن است. حضور ناشران و نمایندگان فرهنگی از کشورهای مختلف، نه تنها امکان تبادل کتاب را فراهم می‌کند، بلکه پلی برای گفت‌وگوی فرهنگی و شناخت متقابل ملت‌هاست. این نمایشگاه، فضایی است که در آن، همزمان با رونمایی از کتاب‌های تازه ایرانی، مخاطب می‌تواند با جریان‌های فکری و ادبی جهان نیز آشنا شود.
اما نمایشگاه کتاب تنها یک رویداد سالانه نیست؛ تلنگری است به جامعه تا اهمیت «مصرف فرهنگی» را به خاطر بسپارد. در دنیایی که رسانه‌های زودگذر، ذهن‌ها را اشباع می‌کنند، کتاب همچنان عمیق‌ترین ابزار انتقال اندیشه است. نمایشگاه تهران با برنامه‌های جانبی مانند نشست‌های نقد و بررسی، کارگاه‌های آموزشی و دیدارهای نویسندگان با مخاطبان، می‌کوشد فرهنگ مطالعه را از یک عادت فردی به یک گفتمان جمعی تبدیل کند.
و اما از جمله کارویژه‌های شاخص و هویت‌بخش نمایشگاه امسال در راستای دیپلماسی فرهنگی، غرفه ای است برای «خلیج فارس» که به اهتمام سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در سی‌و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، پیش‌بینی شده و مجموعه‌ای ارزشمند از نقشه‌ها و اسناد تاریخی مرتبط با نام «خلیج فارس» را با هدف تبیین مستندات تاریخی این خلیج و برای مقابله با تحریف‌های جغرافیایی به نمایش گذاشته است.
راه‌اندازی و آراستن چنین غرفه‌ای در بهترین جایگاه نمایشگاه مبتنی بر کتب و اسناد تاریخی برای همگان و به ویژه برای رویت میهمانان خارجی ابتکاری جالب و برگرفته از هزاره‌های پیشین این پهنه آبی خلیج همیشه فارس که ثبت این قاب مانا در فرصت طلایی نمایشگاه را می‌توان به مثابه صف‌آرایی در برابر تهدید نرم و هویتی دشمنان دانست.
در مجموع، نمایشگاه کتاب تهران را باید فرصتی دانست برای پاسخ به سئوالات و نیز پرسشگری؛ اما آیا ما به عنوان مخاطب، تنها مصرف‌کننده‌ای منفعل هستیم یا مشتاقانه در پی کشف افق‌های ناشناخته فکری؛ چه اینکه نمایشگاه، با همه رنگین‌کمانش از کتاب‌ها، پاسخ را به انتخاب ما وامی‌گذارد.
نظر شما