به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با آغاز جنگ تحمیلی ایران و عراق در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹، ارتش جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از ارکان اصلی دفاع از کشور، وارد میدان نبرد شد. در آن زمان، با وجود مشکلات ناشی از انقلاب و تصفیه در ساختار فرماندهی، ارتش توانست به‌سرعت سازماندهی لازم را بازیابد و در برابر تهاجم دشمن ایستادگی کند.
ارتش جمهوری اسلامی ایران در کنار سپاه پاسداران، با اجرای عملیات‌های دفاعی و سپس تهاجمی، نقش مهمی در حفظ تمامیت ارضی کشور ایفا کرد. از جمله مهم‌ترین عملیات‌هایی که با مشارکت ارتش انجام شد می‌توان به عملیات‌های ثامن‌الائمه، طریق‌القدس، فتح‌المبین و بیت‌المقدس اشاره کرد که هرکدام نقطه عطفی در روند جنگ بودند. حضور یگان‌های زرهی، پیاده، هوایی و نیروی دریایی ارتش در طول جنگ، موجب شد تا تعادل نظامی به نفع ایران تغییر پیدا کند. پدافند هوایی ارتش نیز با از بین بردن بسیاری از هواپیماهای دشمن، نقش کلیدی در تأمین امنیت آسمان کشور ایفا کرد.
بر اساس اطلاعاتی که در سایت «خانه کتاب و ادبیات ایران» ثبت شده، منابع متعددی درباره نقش ارتش و عملیات‌های آن منتشر شده است. بخش عمده‌ای از این منابع شامل خاطرات فرماندهان و نیروهای ارتش است که روایت‌هایی دست‌اول از میدان جنگ ارائه می‌دهند، در حالی که سهم کمتری به تحلیل و شرح دقیق عملیات‌ها اختصاص یافته است.
بیشتر این کتاب‌ها به‌صورت انفرادی توسط افراد مختلف نوشته شده و کمتر به‌صورت گروهی یا سازمانی تدوین شده‌اند. همچنین منابعی که در ادامه این گزارش ذکر شده با استفاده از کلیدواژه «ارتش جمهوری اسلامی ایران» و از طریق جستجو در سایت «خانه کتاب و ادبیات ایران» گردآوری شده‌اند.
نکته قابل توجه دیگر اینکه بیشتر این کتاب‌ها توسط ناشران مستقر در تهران منتشر شده‌اند؛ ناشرانی مانند آتشبار، ایران سبز و دافوس در این زمینه فعالیت پررنگ‌تری داشته‌اند، در حالی که تعداد ناشران شهرستانی در این حوزه کمتر است. در ادامه این پژوهش، منابع یافت‌شده بر اساس سال‌های انتشار از ۱۳۷۶ تا ۱۴۰۳ طبقه‌بندی شده‌اند. همچنین اطلاعاتی نظیر قیمت کتاب‌ها، نام نویسندگان و پدیدآورندگان نیز به تفکیک منعکس شده است که می‌تواند برای پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزه تاریخ دفاع مقدس راهگشا باشد.
۱. یادگار غربت: مجموعه خاطرات آزادگان سرافراز نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
گردآورنده: دفترپژوهش‌وتحقیقات‌نزاجا - ویراستار: موذن، عبدالحمید - مصحح: گنجه‌ای، لطفعلی
قیمت ۲,۲۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۶/۶/۱۳۷۶ ناشر، ارتش جمهوری اسلامی ایران، اداره عقیدتی سیاسی نیروی زمینی
۲. غروب غربت: مجموعه خاطرات آزادگان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
به‌اهتمام: حسینیا، احمد
قیمت ۵,۵۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۲۳/۱۲/۱۳۷۶، ناشر، ارتش جمهوری اسلامی ایران، اداره عقیدتی سیاسی نیروی زمینی
۳. ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس: نبردهای غرب دزفول
نویسنده: جوادی‌پور، محمد - نویسنده: نیکفر، علی - نویسنده: حسینی، یعقوب
قیمت ۱۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۱۷/۱۲/۱۳۸۱، ناشر سازمان عقیدتی سیاسی آجا
۴. سرود آزادی: خاطرات جمعی از آزادگان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
تدوین: جعفری، مجتبی
قیمت ۷,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۰/۳/۱۳۸۲، ناشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی
۵. پسرم از جنگ متنفر باش: مجموعه خاطرات رزمندگان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس
نویسنده: برزگر، عبدالرحمن
قیمت ۱۵,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۲۵/۵/۱۳۹۱، ناشر مرکز مطالعات تحقیقات و تدوین آیین نامه های رزمی نداجا
۶. توپخانه در دفاع مقدس: تحلیلی بر نقش رسته توپخانه نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: آراسته، ناصر - نویسنده: بختیاری، مسعود - ویراستار: صادقی‌گویا، نجاتعلی
قیمت ۴۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۶/۱۲/۱۳۹۱، ناشر ایران سبز
۷. حافظان آسمان عشق (نقش پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران) در هشت سال دفاع مقدس
نویسنده: حجامی، محمود - نویسنده: جهانفر، رضا
قیمت ۱۲۸,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۸/۲/۱۳۹۴، ناشر، نیروی پدافند هوایی آجا
۸. جهاد خودکفایی (ارتش جمهوری اسلامی ایران): در بیانات حضرت آیت‌الله العظمی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) رهبر معظم انقلاب اسلامی و فرماندهی کل قوا
قیمت ۱۲۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۳۰/۳/۱۳۹۴، ناشر انقلاب اسلامی
۹. ایل، ارتش، ایران: ناگفته‌ها و ناشنیده‌های سرتیپ ناصر محمدی‌فر فرمانده نیروی زمینی ارتش
نویسنده: صادق‌نیا، محسن
قیمت ۱۲۸,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۱/۱۱/۱۳۹۴، ناشر، سوره سبز
۱۰. ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس: نبردهای غرب اهواز و سوسنگرد
نویسنده: حسینی، سیدیعقوب - نویسنده: بختیاری، مسعود - نویسنده: لطفی، محمدحسن - ویراستار: مشاکی، مرتضی
قیمت ۱۱۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۶/۲/۱۳۹۵، ناشر، سازمان عقیدتی سیاسی آجا
۱۱. ده مرد …: نگاهی بر زندگی و عملکرد ده تن از فرماندهان و امیران شهید ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: جهانفر، رضا-کرمی، فهمیه
قیمت ۱۳۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۲/۷/۱۳۹۵، ناشر، ایران سبز
۱۲. ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس: عملیات رمضان و محرم
نویسنده: جوادی‌پور، محمد - نویسنده: حسینی، سیدیعقوب - ویراستار: مشاکی، مرتضی
قیمت ۹۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۸/۱۲/۱۳۹۵، ناشر، سازمان عقیدتی سیاسی آجا
۱۳. افلاکیان دریادل: مجموعه زندگی‌نامه، خاطرات شهدای نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: بینش‌برهمند، محمدرضا - ویراستار: راستگو، هایده
قیمت ۲۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۱۸/۱۲/۱۳۹۵، ناشر، بلور
۱۴. نام‌آوران دریادل: مجموعه زندگی‌نامه و خاطرات جانبازان و ایثارگران نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی شهرستان رشت
نویسنده: بینش‌برهمند، محمدرضا - ویراستار: راستگو، هایده
قیمت ۱۲۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۸/۱۲/۱۳۹۵، ناشر، بلور
۱۵. مدافعان بی‌باک: مروری بر نقش رزمندگان قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص) و نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس از نگاه مطبوع
نویسنده: نیک‌رهی، مجتبی - نویسنده: غفوری، مهتاب - ویراستار: احمدی‌پور، میثم
قیمت ۱۷۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۰/۴/۱۳۹۶، ناشر، نیروی پدافند هوایی آجا
۱۶. ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس: نبردهای غرب کشور ۱۳۶۱ – ۱۳۵۹
نویسنده: جوادی‌پور، محمد - نویسنده: حسینی، یعقوب - ویراستار: بیرنگ، محمدرضا
قیمت ۱۴۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۱/۵/۱۳۹۶، ناشر، سازمان عقیدتی سیاسی آجا
۱۷. و تو را به نسل‌های آینده خواهم گفت: مجموعه خاطرات تکاوران نیروی دریایی در هشت سال دفاع مقدس
نویسنده: تقی‌تاجری، سمیه - ویراستار: آخته، پری
قیمت ۱۴۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۲۴/۷/۱۳۹۶، ناشر، کتاب ریرا
۱۸. جوانمردان: خاطراتی ناگفته از شخصیت عرفانی و روحیه جوانمردی شهدایی از ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: مرادی، علی
قیمت ۶۵,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۲۹/۸/۱۳۹۶، ناشر، ایران سبز
۱۹. خاطرات امیران: مجموعه خاطرات جمعی از امیران ارتش جمهوری اسلامی ایران استان کرمانشاه در هشت سال دفاع مقدس: امیر علی‌اکبر ریزه‌وندی
قیمت ۷۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۸/۱۱/۱۳۹۶، ناشر، مرصاد (وابسته به اداره کل حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس استان کرمانشاه)
۲۰. خاطرات امیران: مجموعه خاطرات جمعی از امیران ارتش جمهوری اسلامی ایران استان کرمانشاه در هشت سال دفاع مقدس: امیر علی جلیلیان‌پور
قیمت ۷۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۸/۱۱/۱۳۹۶، ناشر، مرصاد (وابسته به اداره کل حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس استان کرمانشاه)
۲۱. خاطرات امیران: مجموعه خاطرات جمعی از امیران ارتش جمهوری اسلامی ایران استان کرمانشاه در هشت سال دفاع مقدس: امیر منوچهر کاظمی
قیمت ۷۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۸/۱۱/۱۳۹۶، ناشر، مرصاد (وابسته به اداره کل حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس استان کرمانشاه)
۲۲. خاطرات امیران: مجموعه خاطرات جمعی از امیران ارتش جمهوری اسلامی ایران استان کرمانشاه در هشت سال دفاع مقدس: امیر علی‌محمد طاهری
قیمت ۷۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۸/۱۱/۱۳۹۶، ناشر، مرصاد (وابسته به اداره کل حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس استان کرمانشاه)
۲۳. اطلاعیه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس: اطلاعیه شماره ۸۲۵ تا ۱۱۹۴ از تاریخ ۱۳۶۱/۱/۱ تا ۱۳۶۱/۱۱/۵
گردآورنده: مطمئنیان‌آرانی، علی
قیمت ۳۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۲۰/۳/۱۳۹۷، ناشر، سازمان عقیدتی سیاسی آجا
۲۴. شیرین: خاطرات جمعی از رزمندگان نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
به‌اهتمام: صادقی‌مغانلو، ابراهیم
قیمت ۱۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۱۰/۱۰/۱۳۹۷، ناشر، برتراندیشان
۲۵. اطلاعیه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس: اطلاعیه شماره ۱۱۹۵ تا ۱۶۰۸ از تاریخ ۱۳۶۱/۱۱/۶ تا ۱۳۶۲/۱۰/۲۸
گردآورنده: مطمئنیان‌آرانی، علی
قیمت ۵۵۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۳/۱۰/۱۳۹۷، ناشر، سازمان عقیدتی سیاسی آجا
۲۶. سپید پوشان روسفید: یادنامه ۴۰ شهید بهداری ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: منتظر، رضا
قیمت ۲۵۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۱۷/۱۱/۱۳۹۷، ناشر، ایران سبز
۲۷. گره: خاطرات مکتوب ناوسروان بازنشسته ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: تیموری آسفیچی، احمد-ویراستار: کلانتری سرچشمه، محمدرضا
قیمت ۹۵,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۱۶/۱۲/۱۳۹۷، ناشر، خط شکنان (وابسته به اداره کل حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس استان یزد)
۲۸. نبرد در کردستان: خاطرات سرهنگ پیاده ارتش جمهوری اسلامی ایران ابراهیم غفاری «متخلص به مجنون» در دوران دفاع مقدس
نویسنده: غفاری، ابراهیم - زیرنظر: قنبری، علی‌اصغر
قیمت ۱۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۲۰/۱۲/۱۳۹۷ ناشر، انصار الرضا (ع) (وابسته به فرماندهی سپاه انصارالرضا (ع))
۲۹. نگاهی به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در ۸ سال دفاع مقدس
نویسنده: معنوی‌رودسری، عبدالله - ویراستار: سجادی، علی - ویراستار: آموزگار، الهه
قیمت ۸۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۲۶/۱۲/۱۳۹۷، ناشر، ایران سبز
۳۰. اقدامات و نتایج عملیات نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تجاوزات و مداخلات عراق و نیروهای فرامنطقه‌ای در خلیج فارس
نویسنده: سلیمانی‌سوادکوهی، شاهرخ - ویراستار: سوادکوهی فر، افسانه
قیمت ۳۶۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۲۸/۱۲/۱۳۹۷، ناشر، دافوس (دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا)
۳۱. دانش‌نامه عملیات‌های ماندگار نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس
زیرنظر: سیاری، حبیب‌الله
قیمت ۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۱۳۹۸/۰۲/۱۵، ناشر شرکت انتشارات سوره مهر
۳۲. سفر پرواز (زندگی‌نامه شهدای ترور ارتش جمهوری اسلامی ایران در استان سیستان و بلوچستان)
نویسنده: زرگر، غلامحسین - ویراستار: گلوی، امیرحسین
قیمت ۵۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۲۲/۳/۱۳۹۸، ناشر، تنگه احد (وابسته به کنگره ملی شهدای استان سیستان و بلوچستان)
۳۳. خاطرات شیرین (گوشه‌ای از خاطرات همراهی با فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران)
نویسنده: فرزانه، شهرام - ویراستار: ابوالحسنی، سیدمازیار - ویراستار: صادق‌نیا، محسن
قیمت ۱۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۳۰/۴/۱۳۹۹، ناشر، سوره سبز
۳۴. پدافند هوایی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دفاع مقدس
نویسنده: جهانفر، رضا - ویراستار: کرمی، فهیمه
قیمت ۸۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۱۳/۲/۱۴۰۰، ناشر، مرکز مطالعات تحقیقات و تدوین آیین نامه های رزمی نداجا
۳۵. دریای حماسه: نقش نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دوران هشت سال دفاع مقدس
نویسنده: بینش‌برهمند، محمدرضا
قیمت ۴۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۸/۸/۱۴۰۰، ناشر پلاک عشق (وابسته به مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه امام صادق (ع))
۳۶. از بسیجی تا امیری: خاطرات حضور در جبهه و خدمت در ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: قدیری، حجت‌الله - ویراستار: صادق‌نیا، محسن - ویراستار: رهنما، سیدحمید
قیمت ۴۵۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۲۹/۸/۱۴۰۰، ناشر، سوره سبز
۳۷. نبردهای جاودان: عملیات عمده یازده ساله نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران ۱۳۶۷-۱۳۵۷
نویسنده: مصوری، حسین‌علی - پورداراب، سعید - بهروزی، فرهاد - کریمی، نبی - کریمی، احمد - فرهمندزاده، مسعود - ویراستار: هدایت‌عبدی، حمیدرضا
قیمت ۲۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۲۴/۹/۱۴۰۰، ناشر، سوره سبز
۳۸. پهلوانان: شرحی بر زندگی و عملکرد شهدای ورزشکار ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: جهانفر، رضا-کرمی، فهمیه
قیمت ۴۵۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۵/۶/۱۴۰۱، ناشر، آتشبار وابسته به سازمان حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس
۳۹. بشنو از دل: وصیتنامه ۷۲ تن از شهدای ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: محمودی، مصطفی - احمدزاده، ولی - ویراستار: حسینیا، احمد - جدیدی، مهدی
قیمت ۷۵۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۴/۱۲/۱۴۰۱ ناشر، آتشبار وابسته به سازمان حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس
۴۰. سیمای ارتش: خاطرات رزمندگان ارتش جمهوری اسلامی ایران از دفاع مقدس
به‌اهتمام: شیرازی، علی - ویراستار: حیدری، زهرا
قیمت ۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۲۱/۴/۱۴۰۲، ناشر، خط مقدم
۴۱. ۴۰ سال اقتدار نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: فقیهی، محمدرضا - صیرفی‌زاده، امیرحسین - سالک، علیرضا
قیمت ۲,۷۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۵/۷/۱۴۰۲، ناشر، مرکز مطالعات تحقیقات و تدوین آیین نامه های رزمی نداجا
۴۲. سرمایه اجتماعی در ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: حسینی‌گل‌افشانی، سیدمهدی - کیاکجوری، کیانوش
قیمت ۶۵۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۲۳/۸/۱۴۰۲، ناشر، دافوس (دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا)
۴۳. سفر به روزهای جنگ: خاطرات سرتیپ سید حسام هاشمی
نویسنده: سعید علامیان
قیمت ۱۲۰۰۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ۱۴۰۲، ناشر، خط مقدم
۴۴. شهدای دلاور ارتش: پژوهشی در سیره شهدای ارتش جمهوری اسلامی ایران
محقق: رضائی‌نسب، محمد
قیمت ۲,۲۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر ،۱۹/۳/۱۴۰۳، ناشر، میراث فرهیختگان
۴۵. عملکرد ارتش جمهوری اسلامی ایران در عملیات ثامن‌الائمه (ع)
نویسنده: آزادبخت، مروت
قیمت ۶,۴۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۱۹/۱۰/۱۴۰۳، ناشر، دافوس (دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا)
۴۶. دایره‌المعارف دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران
نویسنده: سهیلی، حمیدرضا - رستمی، محمد - میرمیانجی، میرحسین - مطواعی، محمد - جوکار، اباذر - خلیلی، حسین - جهانفر، رضا - اکبری‌مقدم، قاسم - سوادکوهی‌سلیمانی، شاهرخ - ناظوری، حسین - رحیمی‌موثق، غلامحسین - عباسیان‌فرد، قاسم - نریمانی، علیرضا - ویراستار: فولادی، محمدرضا - جعفری، مجتبی -لریان، مهدی - میری‌میانجی، میرحسین - هدایت‌عبدی، حمیدرضا
قیمت ۱۲,۰۰۰,۰۰۰ ریال، تاریخ نشر، ۲۳/۱۲/۱۴۰۳، ناشر، آتشبار وابسته به سازمان حفظ آثار و ارزش های دفاع مقدس
نظر شما